ABD'ye rest çektik

Amerikalı vekillerden oluşan komitenin 46 üyesinden 25’i ya Ermeniler’in yoğun olarak yaşadığı bölgelerden seçilen ve tasarı lehine daha önce oy kullanmış ya da bu yılki tasarıya imza koymuş isimler. Yani bu vekillerin evet oyu kullanmasına neredeyse kesin gözüyle bakılıyor. ABD’de Ermeni nüfusunun en yoğun olduğu California eyaletinden komitede 9 üye bulunuyor ve bunların hepsinin tasarı yönünde oy kullanması bekleniyor. 26 Demokrat üyeden 18’inin, 20 Cumhuriyetçi üyeden de 7’sinin “evet” oyu kullanması bekleniyor. 2007 yılında yapılan oylamada komitede 48 kişi yer almış ve oylama 27’ye 21 sonuçlanmıştı. Ama komiteden geçen tasarının genel kurula gitmesini dönemin ABD Başkanı George Bush bizzat vekillere ve Meclis Başkanı Nancy Pelosi’ye telefon ederek engellemişti.

TÜRKİYE’DEN AMERİKAN ŞİRKETLERİNE ÜLTİMATOM

Bu tasarı geçerse silah ve uçak anlaşmasını unutun!

ABD Temsilciler Meclisi Dış İlişkiler Komitesi 1915 Ermeni olaylarının soykırım olarak tanınmasına yönelik tasarıyı bugün görüşecek. Oylama öncesinde Türkiye, milyarlarca dolarlık anlaşma yaptığı ABD savunma şirketlerine “anlaşmaları iptal ederiz” resti çekti. 5 şirketin CEO’su meclise mektup gönderip “sakın kabul etmeyin” dediTürkiye’nin yıllardan beri Amerikan meclisinden geçmesini engellemek için lobi şirketlerine para akıttığı Ermeni soykırımı yasa tasarısı bugün saat 17:00’de ABD Temsilciler Meclisi Dış İlişkiler Komitesi’nde oylanacak. 5-6 oy farkla kabul edilmesi beklenen tasarının geçmemesi için Türkiye tam saha presini sürdürüyor. Amerikan şirketleriyle milyarlarca dolar silah, uçak alımı ve füze anlaşması yapan THY ve Savunma Bakanlığı, bu şirketlere ültimatom vererek “Bu tasarı Amerikan meclisinden geçerse anlaşmaları iptal ederiz” resti çekti. Bu restin ardından ABD’de savunma, havacılık ve uzay endüstrisi alanındaki önde gelen şirketler, Temsilciler Meclisi milletvekillerini, tasarıyı reddetmeye çağırarak, geçmesinin Türkiye’ye ihracatı tehlikeye atacağı uyarısında bulundu. Lockheed Martin, Boeing, Raytheon, United Technologies ve Northrop Grunman şirketlerinin CEO’ları, Komite Başkanı Howard Berman’a, ortak mektup göndererek, “tasarının komiteden geçmesinin Türk-Amerikan ilişkilerinde çatlağa yol açacağı ve Amerikalıların iş faaliyetlerini riske atacağı”nı söyledi.

‘Türkiye’yi küstüremeyiz’

“Önemli bir NATO müttefiki ve ticaret ortağını küstürmenin, ABD’nin jeopolitik çıkarlarına ve hem ihracat hem de iş sahalarını artırma çabalarına olumsuz etkilerinin olacağı” belirtilen mektupta, Türkiye’ye Amerikan savunma ve uzay endüstrisi ihracatının geçen yıl 7 milyar doları geçtiği ve bu yıl da “aynı sağlam vaziyetini” sürdürmesinin planlandığı ifade edildi.

ABD’de 270’den fazla şirketi temsil eden Havacılık ve Uzay Endüstrileri Derneği (AIA) de, ayrı bir mektupta, tasarının geçmesine ilişkin kaygısını, Türkiye’ye ihracatın 2008 yılında üçe katlanarak 10 milyar doların üzerine çıktığı ve Amerikan şirketlerinin şu anda daha fazla silah satışı peşinde olduğu sözleriyle dile getirdi. AIA Başkanı Marion Blakey, “Mevcut ekonomide, en önemli ticaret ortaklarımızdan birini küstürerek, Amerikan ihracatının artırılmasına ve iş faaliyetlerinin sürdürülebilir kılınmasına sırtımızı çeviremeyiz” dedi. Berman’a bir uyarı da, Amerikan-Türk Konseyi Başkanı, ABD’nin eski dışişleri bakan yardımcısı Richard Armitage’dan geldi. Armitage, Berman’a gönderdiği mektupta, tasarı lehine bir kararın, “taraflı” olarak algılanacağı ve ABD’nin ihracatına uzun süreli olumsuz etkisinin olacağını belirtirken, “tasarının geçmesi “ABD’nin Türkiye’ye yatırımı ve Türkiye’deki yatırımlarına doğrudan ve uzun vadeli olumsuz etkisi olacaktır” dedi.

ABD Meclisi’ndeki Türkiye Dostluk Grubu’nda bulunan 24 kongre üyesi de bir mektup yazarak tasarının kabul edilmesinin Türkiye ile stratejik ilişkilere darbe vuracağı uyarısını yaptı. TBMM’den tasarının reddi yönünde lobi yapmak izere ABD’ye giden Türk vekiller heyeti de dün tüm günlerini Amerikalı vekillerle bire bir görüşme yaparak geçirdi. Özellikle Komite Başkanı Howard Berman’a tasarının geçmesinin doğuracağı sakıncalar anlatıldı.

45 milyar dolarlık rest!

ABD Meclisi’ne uyarı mektubu gönderen şirketlerle Türkiye arasında yaklaşık 45 milyar dolarlık silah, füze, uçak ve helikopter anlaşmaları ya da anlaşma potansiyeli var. Ayrıca ABD’nin Türkiye’ye 10 milyar dolarlık ihracatının tehlikeye gireceği belirtiliyor.

THY, geçen 8 yıl içinde Boeing’e 2 büyük sipariş verdi. 2010’dan başlayarak 2015’e kadar, 20’si kesin, 15’i opsiyonlu 35 adet 737-800 ve 737-900 tipi yolcu uçağı satın alınması planlanıyor. Ayrıca geçen temmuz ayında da 1.9 milyar dolarlık 7 777-300ER tipi uçakların da anlaşması yapıldı. Boeing önümüzdeki 20 yıl içinde Türkiye’ye 21 milyar dolarlık uçak satmayı öngörüyor. Ayrıca Kara Kuvvetleri ile de 1.2 milyar dolarlık 14 Chinook helikopteri anlaşması var.

İRAN ile sınır komşusu tek NATO ülkesi olan Türkiye, uzun yıllardır düşündüğü Patriot füze alımı ile ilgili Raytheon ve Lockheed Martin ile görüşüyor. NATO füze kalkanına Türkiye’yi de dahil etmek isteyen ABD hükümeti, geçen yıl eylül ayında Kongre’ye verdiği bilgide, Türkiye’ye 7.8 milyar dolarlık 13 Patriot ateşleme, 72 PAC-3 füze bataryasının satılabileceğini söylemişti.

Bu şirketin Lockheed Martin ile birlikte yürüttüğü ve Türkiye’nin de arasında bulunduğu 9 ülkenin yer aldığı 300 milyar dolarlık F-35 Joint Strike Fighter projesi bulunuyor. Türkiye bu projeye 11 milyar dolar yatırdı.

Hava Kuvvetleri’nde bulunan 216 adet F-16C ve F-16D savaş uçağının 2016’ya kadar modernizasyonu için Lockheed Martin şirketi ile üç yıl önce 635 milyon dolarlık sözleşme imzalandı. Ayrıca 50 F-16 satışı için de 2.9 milyar dolarlık bir anlaşma daha var.

TÜRK Kara Kuvvetleri’nin 109 adet çok maksatlı helikopter alımı için United Technologies tarafından üretilen Sikorsky’ler en büyük adaylardan. Anlaşmanın boyutunun 3-4 milyar dolara ulaşması bekleniyor. Şirket, ihaleyi kazandığı takdirde bu helikopterleri Türkiye’de üretmek istiyor.

Süreç nasıl işleyecek?

- Ermeni yasa tasarısı ABD’nin iki yasama organından biri olan Temsilciler Meclisi’nin Dış İlişkiler Komisyonu’nda bugün oylanacak.

- Çok büyük ihtimalle kabul edilip meclis genel kuruluna sevkedilecek.

- Bu durumda yasa tasarısını genel kurulda oylatma kararı Meclis Başkanı Nancy Pelosi’ye ait.

- Yasanın geçmesi için 435 vekilden 218’inin oyu gerekiyor. Yasa tasarısının altında ise 137 vekilin imzası var. Komitede kabul edilmesinin ardından bu sayının artması bekleniyor.

- ABD’de bir tasarının yasa haline gelmesi için Temsilciler Meclisi, Senato ve Başkan’ın oyuna ihtiyaç var. Ermeni tasarısı da Temsilciler Meclisi’nin ardından Senato’ya gidecek.

- Tasarının Senato’dan geçme ihtimali düşük.

- Ermeni diasporası ise Amerikan Meclisi’ne bunu kabul ettirerek Türkiye’ye karşı sembolik ve stratejik bir zafer kazanma peşinde.

2007’DEKİ OTURUMU ERMENİ PATRİK AÇTI

ABD Temcilciler Meclisi’nin Dış İlişkiler Komitesi’nde 2007 yılının Ekim ayında kabul edilen Ermeni soykırımı yasa tasarısının açılışını Amerika’daki Ermeni patriği Karekin dualarla yapmıştı. Bu durum büyük tepkiye sebep olmuş, ayrıca sözde soykırımdan kurtulan Ermeniler’in de salona tekerlekli sandalye ile getirilmesi de vekiller üzerine baskı kurma çabası olarak değerlendirilmişti.

İşte oylanacak olan Ermeni tasarısı

Ermeni soykırımı 1915-1923 yılları arasında Osmanlı Devleti tarafından gerçekleştirilmiştir. 2 milyon Ermeni evlerinden olmuş, 1.5 milyon kadın, çocuk ve erkek hayatını kaybetmiştir. Kurtulan 500 bin kişi 2 bin 500 yıldır yaşadıkları topraklardan sürülmüştür.

24 Mayıs 1915 tarihinde İngiltere, Fransa ve Rusya ortak bir bildiri yayınlayarak tarihte ilk defa bir devletin insanlık suçu işlediğini belirten bir bildiri yayınladı.

Birinci Dünya Savaşı’nın ardından iktidara gelen Türk hükümeti, zanlıları Ermeni katliamları konusunda yargıladı. Enver Paşa, Talat Paşa ve Cemal Paşa idam cezasına çarptırıldı ancak bu ceza hiç uygulanmadı.

Avusturya, Almanya, Fransa, İngiltere, Rusya, Vatikan ve ABD’deki ulusal arşivler Ermeni soykırımını ortaya koyacak kanıtlarla doludur.

1913-1916 arasında ABD’nin Osmanlı Büyükelçiliği’ni yürüten Henry Morgenthau soykırımı engellemek için eylemler organize etmiştir.

Adolf Hitler, Yahudi soykırımı için emir verirken, “Ermeniler’i kim hatırlıyor ki?” demiştir. Amerikan Soykırım Müzesi 1981 yılında Ermeni soykırımı müzesini de bünyesine almıştır.

İşte bu kanıtlar ışığında ABD Temsilciler Meclisi olarak, Amerikan Dış politikasının Ermeni Soykırımı ve diğer konularda insan hakları ihlalleri, etnik temizlik ve soykırım meselelerinde gerekli hassasiyeti ve anlayışı göstermesini ve ABD Başkanı’nın dış politikanın bu şekilde oluşturulmasını sağlamasını talep ediyoruz. ABD başkanları 24 Nisan’daki anma gününde de Ermeni olayları için “soykırım” ifadesini kullanmalıdır.

94 yıllık kavga

ABD’de, Osmanlılar’ın Ermeniler’e karşı “soykırım” suçu işlediğini savunan ilk yasa tasarısı 1916 yılında meclise geldi. Temsilciler Meclisi bu tarihten itibaren yaklaşık 10 kez Ermeni ’soykırım’ tasarısını oyladı. En son 2000 yılında dönemin ABD Başkanı Bill Clinton ve 2007 yılında da George Bush’un müdahalesiyle tasarı gündemden düştü. Temsilciler Meclisi 1975 yılında bugünküne benzer bir yasayı onaylamıştı.

Buna göre yaza Senato’ya gidecek sonra da yasalaşacaktı. Ama Temsilciler Meclisi’nin yasayı onaylamasının ardından Kıbrıs

çıkarması nedeniyle zaten gergin olan ilişkiler kopma noktasına geldi. Hükümet, ABD’nin Türkiye topraklarındaki faaliyetlerini tamamen dondurdu. Bunun üzerine Temsilciler Meclisi yasayı Senato’ya yollamaktan vazgeçti.

Ermeni iddialarını 19 ülke kabul etti

TÜRKİYE’NİN karşı çıkmasına rağmen şimdiye kadar 19 ülkenin parlamentoları sözde “Ermeni Soykırımı” iddialarını tanıdı. Sözde Ermeni iddialarını içeren tasarının ABD’de Kongre’den geçmesi halinde “Soykırım” iddialarını tanıyan ülkelerin sayısı 20’ye yükselecek. 1965’den bu güne kadar toplam 19 ülke sözde soykırımla ilgili iddiaları kabul etti. Bu ülkelerde, sözde soykırımla ilgili tasarılar en çok 2005 yılında kabul edildi. Toplam 7 ülkede sözde soykırım, 2005 yılında tanındı. Sözde Ermeni soykırımını kabul eden ülkeler ve kabul ettikleri yıllar şöyle:

- Uruguay: 1965, 2005.

- Kıbrıs Rum Kesimi: 1982

- Arjantin: 1993, 2003, 2004, 2005, 2006, 2007.

- Rusya: 1995, 2005.

- Kanada: 1996, 2000, 2004

- Yunanistan: 1996

- Lübnan: 1997, 2000

- Belçika: 1998

- İtalya: 2000

- Vatikan: 2000

- Fransa: 2001

- İsviçre: 2003

- Slovakya: 2004

- Hollanda: 2004

- Polonya: 2005

- Almanya: 2005

- Venezuella: 2005

- Litvanya: 2005

- Şili: 2007