Türk savunma sanayiinde yeni dönem! Türkiye ilk kez 'Hürkuş' la başardı...
Savunma ve havacılıkta ihracat 2021'de ilk kez 3 milyar doların üzerine çıktı. Bu seviyeye ulaşılmasında önceki yıllara kıyasla daha fazla insansız hava aracı teslimatı yapılması etkili oldu. Toplam ihracatta 2022'de de bu seviyenin korunmasına çalışılacak. Bu kapsamda, teslimatı ilerleyen yıllarda gerçekleşecek olsa da hem ticari, hem de siyasi sonuçlar doğurabilecek yeni ihracat haberleri bekleniyor.
Öte yandan görece yakın zamanda geliştirilmeye başlanan insansız deniz sistemlerinde de platform düzeyinde ihracat gerçekleşme ihtimali bulunuyor.
TUSAŞ HÜRKUŞ'un satışı kesinleşti. Nijer'e yapılan ihracatın silahlı versiyon olduğu tahmin ediliyor. HÜRJET ise ortak üretim projesiyle Malezya'ya satışta yarışıyor. Ares Tersanesi-METEKSAN Savunma ortaklığıyla geliştirilen insansız silahlı deniz aracı ULAQ'ın ise birden fazla Avrupa ülkesi ile satış konusunda son aşamaya geldiği öğrenildi.
Türkiye, TUSAŞ ANKA ve BAYRAKTAR TB2 insansız hava araçlarının ardından, ilk kez insanlı uçaklarda da ihracat aşamasına geldi. Ayrıca görece yakın zamanda geliştirilmeye başlanan insansız deniz sistemlerinde de platform düzeyinde ihracat gerçekleşme ihtimali bulunuyor.
TUSAŞ Genel Müdürü Temel Kotil, yıl sonunda personele yönelik yayımladığı bir video mesajda; Nijer'e 2 adet HÜRKUŞ uçağının ihracatının kesinleştiğini açıkladı. Temel eğitim uçağı olarak tasarlanan HÜRKUŞ'un yakın destek uçağı nitelikli C modeli de bulunuyor.
Nijer'e satışın HÜRKUŞ-C olduğu tahmin ediliyor. Nijer'in Türkiye'den 12 adet HÜRKUŞ alması gündeme gelmişti. İlk iki uçağın tesliminin ardından yeni siparişlerin gelebileceği kaydediliyor.
Dünya Gazetesi'nin haberine göre Temel Kotil, halen geliştirme aşamasında bulunan ve yer testleri ile ilk uçuşunu bu yıl yapması beklenen HÜRJET jet eğitim uçağının Malezya'nın açtığı ihalede ileri aşamada bulunduğunu açıkladı. Malezya'da ortak üretim şeklinde 12 uçaklık bir işbirliğinin sözkonusu olduğu tahmin ediliyor. TUSAŞ, geçen yıl Malezya'da bir ofis açmıştı.
HÜRJET'in 2022'de yer testlerini tamamlayarak ilk uçuşunu yapması, 2025'te eğitim uçağının ilk teslimatın, 2027'de de silahlı versiyonunun teslimatlarının başlaması planlanıyor.
Savunma sanayii, 2021 yılı ihracatını 3 milyar 224 milyon 786 bin dolar ile tamamladı. Böylece savunma ve havacılık ihracatı ilk kez 3 milyar doları geçmiş oldu.
İhracat bir önceki yıla göre yüzde 41,5 arttı. Savunma ve havacılık sanayiinde 2020 ihracatı 2 milyar 279 milyon TL, 2019'da 2 milyar 741 milyon dolar ve 2018'de 2 milyar 36 milyon dolar seviyesindeydi.
ULAQ SERİ ÜRETİME BAŞLADI
METEKSAN-ARES Tersanesi ortak geliştirme projesi olan ve bu alanda ilk tanıtılan platformlardan olan ULAQ insansız silahlı deniz aracının da iki ayrı Avrupa ülkesine ihracının söz konusu olduğu belirtildi. ARES Tersanesi Genel Müdür Yardımcısı Oğuzhan Pehlivanlı'nın uluslararası medyada yer alan söyleşisinde, iki ayrı Avrupa ile nihai görüşme safh asında oldukları ve 2022 ilk aylarında açıklanabileceği bilgisine yer verildi.
ULAQ silahlı insansız deniz aracı (SİDA) kritik kıyı tesisleri ve yüzer unsurların korunmasında, keşif-gözetleme yanında, çeşitli silah sistemlerinin de takılabildiği versiyonuyla saldırı amaçlı da kullanılabiliyor.
Bu arada Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan 2021 yılı gelişmelerine yönelik sosyal medya hesabından yaptığı bir paylaşımda, ULAQ SİDA'nın seri üretimine başlandığı bilgisini verdi. Seri üretime başlanması, TSK envanterine girmek üzere bir siparişin verildiği anlamına geliyor.
Hürkuş Nedir?
TUSAŞ Hürkuş ya da kısa adıyla Hürkuş ismini ünlü Türk pilotu Vecihi Hürkuş’tan alıyor. 2006 yılında Mart ayında SSB ile TUSAŞ kapsamında imzalanmış olan anlaşma neticesinde faaliyete geçirilmiştir. Eğitim uçağı projesi çerçevesinde özgün bir eğitim uçağı olması için geliştirilmiştir. Proje aşamasında temel hedefler arasında test ve doğrulama sisteminin yapılması, üretimi ve belgelendirilmesinin gerçekleştirilmesi gibi özellikler ön planda tutulmuştur.
Gündüz ya da gece eğitim özelliğine sahip olan uçakta öğretmen ve öğrenci pilotun sıralı halde oturdukları kabin sistemi bulunmaktadır. Tek turboprop motor ile çalışan model, aynı zamanda genel kullanım için de uygundur. Bunun yanında aletli uçuş, kabin basıncı yapma, koltuk fırlatma sistemi ve uçak üzeri oksijen sistemine de sahip bulunmaktadır.
Hürkuş’un Temel Özellikleri Neler?
Eğitim uçağı Hürkuş’un özellikleri eğitim alacak pilotların uçuş kurallarını öğrenmelerine yöneliktir. Cam kokpit olarak bilinen dijital elektronik göstergeye sahip olan model bu sayede aşırı miktardaki gösterge panelinin kalabalığını azaltarak pilotların kontrollerini daha iyi yapabilmesini sağlamaktır. Elektronik dijital gösterge özellikle aday pilotlar için büyük avantajlar sunmaktadır. Böylece muharip uçaklardaki bütünlüğe de daha iyi adapte olmasını sağlamaktadır.
Tüm uçuş, yatış ve dönüş, suni ufuk ve durum göstergeleri ile birlikte uçakta 2 adet ana LCD ekran bulunmaktadır. Uçuşla ilgili bilgi ve kontrol işlemleri de pilot tarafından bu ekran üzerinden yapılmaktadır. Uçuş kontrol yazılımını da içeren model bu sayede merkezi kontrol bilgisayarlar tarafından da denetlenme olanağına sahip olmaktadır.
Hürkuş’un farklı alanlarda kullanım için modelleri de geliştirilmiştir. Bu kapsamda Hürkuş-B modeli askeri eğitim uçağı olarak görev vermektedir. Ana modelden 100 kilo daha hafiftir ve sistemi güncel askeri pilot eğitim ihtiyaçlarının karşılanmasına yöneliktir.
Kokpit tasarımı da savaş uçağı kokpitleri gibi tasarlanmış olup pilotların gerçekçi bir savaş uçağı kullanmasına olanak tanımaktadır.
Hürkuş-A’nın performans özellikleri ; Elektronik Güç Yönetim Ünitesine sahip 1.600 shp PT6A-68T Pratt & whitney Canada turboprop motor 5 palli alüminyum Hartzell HC-B5MA-3 pervane Martin-Baker MK T16N 00 fırlatma sandalyesi 30 saniye ters uçuş kabiliyeti Ergonomik kokpit Kuş çarpmalarına karşı güçlendirilmiş kanopi Arka kokpitte yüksek görüş açısı Uçakta oksijen üretim sistemi Kabin basınçlandırma sistemi Askeri eğitim uçaklarına özgü yüksek şok dayanımlı iniş takımları Anti-g Sistemi Kokpit iklimlendirme sistemi Hands On Throttle and Stick (HOTAS Pilotun, levye ve gaz kolundan uçağın tüm temel işlevlerini kontrol edebilmesi)