SGK resmen duyurdu! Zorunlu ödeme... Otomatik olarak başlıyor, yapmayan borçlu çıkıyor, silinmiyor
SGK'lı, Bağ-Kur'lu çok sayıda kişiyi ilgilendiriyor. Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından başvuru yapılmasına gerek olmaksızın otomatik olarak başlıyor. Çalışanların kontrol etmesi gerekiyor. Ödeme zorunluluğu bulunuyor. Ödemeyenler borçlu oluyor ve bu borcun SGK tarafından silinmesi mümkün olmuyor.
Sigortalı bir kişi, şirket ortaklığı nedeniyle Bağ-Kur'lu olursa, sigortası devam ettikçe Bağ-Kur primi ödemesi gerekmez. Ancak sigortası kesintiye uğrarsa, Bağ-Kur otomatik devreye girer ve prim zorunluluğu da başlar.
Çalışan, emeklilik bekleyen ya da çalıştığı süre içerisinde bazı haklarını kullanamadığını düşünler Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından kendilerine tanınan kanuni haklarının detaylarını öğrenmek istiyor. Akşam gazetesinden Okan Güray Bülbül en çok merak edilen soruların yanıtını verdi. İşte o sorular ve cevapları...
Soru: Bir arkadaşım beni şirketine ortak yaptı. Sigortalı çalışan olduğum için sigortam yatıyor, ancak geçen yıl şirket kısa çalışmaya gitmişti. Bu dönem için Bağ-Kur prim borcum çıktı. Borcu sildirebilir miyim?
Cevap: Sigortalı çalışan bir kişi, şirket ortaklığı nedeniyle Bağ-Kur'lu olması gerekirse, sigortası devam ettiği sürece Bağ-Kur primi ödemesi gerekmiyor. Ancak sigortanın kesintiye uğraması halinde Bağ-Kur otomatik devreye giriyor ve prim ödeme zorunluluğu da başlıyor. Kısa çalışma nedeniyle sigortanızda kesinti olduğu için Bağ-Kur'luluğunuz devreye girmiş ve prim borcunuz oluşmuş. Bu borcu sildirmeniz de mümkün gözükmüyor.
Soru: Haftada 6 gün çalışıyorum. Sabah 9'da başlayıp, akşam 6'da bitiriyoruz. Fazla mesai almam gerekmez mi?
Cevap: Haftalık 45 saati aşan çalışmalar fazla çalışma sayılır. İşyerinde sabah 9'da başlayan ve akşam 6'da biten mesai içerisinde 1 saat yemek molası kullanılıyorsa bu durumda günlük çalışma süresi 9 değil, 8 saattir. Bu çerçevede haftalık çalışma süresi de 48 saat olacaktır. Bu durumda her hafta 3 saatlik bir fazla mesai söz konusudur. Ancak 1 saat yemek molasına ek olarak günlük yarım saat çay ya da dinlenme varsa bu durumda haftalık çalışma süresi 45 olacak ve fazla çalışma söz konusu olmayacaktır. Ara dinlenmeleri düşüldükten sonraki çalışma süresinden hesap yapmanız ve fazla çalışma yapıp yapmadığınızı belirlemeniz gerekir. Eğer haftalık çalışma süresi 45'in üzerinde ise bu durumda fazla mesai ödemesi almanız lazım. Her bir fazla mesai için verilecek ücret normal çalışma ücretinin saat başına düşen miktarının yüzde 50 yükseltilmesi suretiyle hesaplanmalı ve ödenmelidir. Eğer fazla mesai yapıyor ve ücretini almıyorsanız önce işverene ihtar çekmeniz, yine ödemezse önce arabulucuya sonra mahkemeye giderek tazminat talep edebilirsiniz.
Soru: 1998'de polis olarak görev yapmaya başladım. Polis Akademisi sürelerimi borçlanmak için SGK'ya başvurdum ancak polislikten ayrıldığım için borçlanamayacağım söylendi. Dava açabilir miyim?
Cevap: Polis öğrencilik süreleri SGK'ya borçlanılarak hizmet süresi olarak kazanılabilir. Ancak, SGK, bu konuda talepte bulunan bazı kişileri, aktif görevde bulunmadıkları için reddediyor. Fakat SGK'nın ret cevabı sonrası mahkeme yoluna giderek borçlanma yapabilirsiniz. Mahkemeler, 1 Ekim 2008'de polislik görevinde bulunmanın yeterli olduğunu belirtiyor.
Soru: 15 yıl 3.600 günle kıdem tazminatımı talep ettim. Ancak işveren çalışmaya devam et, emekli olunca öderim diyor. Mahkemeye gitsem kıdem tazminatımı alabilir miyim?
Cevap: İlk kez 8 Eylül 1999 ve öncesinde sigortalı olanlar, 15 yıl sigortalılık süresi ve 3.600 prim gününü tamamladıklarında kıdem tazminatı alabilir. Bu işyerinde bir yıllık çalışma da varsa işverenin tazminatı ödemesi gerekir. Sizin durumunuzda yapmanız gereken SGK'dan kıdem tazminatı alabilir yazısı alıp işverene vermek. İşveren bu yazıya rağmen kıdem tazminatınızı ödemezse, önce işverene ihtar çekip sonra arabuluculuğa gitmeniz gerekir. İhtar sonrası ve arabuluculukta da anlaşamazsanız mahkeme yoluyla kıdem tazminatınızı alabilirsiniz.