Site ve apartmanda oturan herkesi ilgilendiriyor! 'Yasaklanamaz'
Site ve 7/24 kamera ile izlenen apartmanlarda oturanların tercihlerini belirleyen en önemli etken güvenlik oluyor. Özellikle çocuklar site ve apartman bahçelerinde serbestçe oyun oynayabiliyor. Ancak kimi aileler çocuklarının izlenmesinden rahatsız olabiliyor. Peki site yöneticilerinin kameradan site sakinlerini ve çocuklarını izleme yetkisi var mı? Blok girişinde çocuklar oturup cips yedikleri ve etrafı kirlettikleri için suçlu gibi başlarını eğdirerek fotoğraflarını çekebilir mi? Bu fotoğrafları da ekleyip ailelerine uyarı yazısı gönderebilir mi? Ceza hukukçusu Prof. Dr. Devrim Güngör, “Yöneticinin insanları hizaya getirme yetkisi yoktur. Güvenlik kamera kayıtlarını kendi telefonu veya bilgisayarı üzerinden anlık olarak takip etmesi, kişilerin özel hayatının gizliliğini ihlal etmektir ve suçtur” uyarısında bulundu.
Site ve apartmanlardaki güvenlik kameraları nedeniyle hayatımız 7/24 kayıt altında. Birçok sitede sesli ve görüntülü kayıt yapan bu güvenlik kameraları tartışma konusu oluyor. Kimi vatandaşlar site yöneticilerinin, cep telefonları üzerinden güvenlik kameralarını anlık olarak izlediğinden hatta bir sitede çocuklara mobbing uyguladığından yakınıyorlar. “Yöneticinin güvenlik kameralarını anlık takip yetkisi var mı?” sorusuna yanıt arıyorlar. Hürriyet gazetesinden Oya Armutçu okurundan gelen soruyu köşesine taşıdı.
Önce Ankara’da bir siteoturan okurum M.Ö.’nün sorusu: “Geçen hafta perşembe günü, oğlum ve birkaç komşumuzun çocuğu, hava çok soğuk olduğu için sandalyelerle apartman girişinde oturarak, verdiğimiz yiyecekleri tüketip sohbet ediyorlardı. Yanlarına gelen yönetici A. Hanım, çocuklara suçlularmış gibi müdahale edip ‘Yüzünüzü öne eğin, fotoğrafınızı çekeceğim’ diyerek psikolojik şiddet uygulamıştır. Daha önce de çocukları yönetim odasına çekerek, ‘Hepinizi buradan izliyorum. Ne yaptığınızı görüyorum. Asansörde de kamera var. Hareketlerinize dikkat edin’ diyerek mobbing yapmıştı. O zaman komşularımızla birlikte bu konuda kendisini uyarmış ve hukuki yollara başvuracağımızı iletmiştik. Tüm bu yaşananların ardından yönetimden bize uyarı yazısı geldi. 31 Aralık 2022 tarihli yazıda, ‘Çocukların bir daha girişte sandalye koyup oturarak yiyecek içecek tüketmemeleri için gerekeni yapmamız’ uyarısı yapıldı. Yöneticinin, güvenlik kameralarını anlık izleme, çocuklarımızın ortak alanda cips, yiyecek tüketmelerini yasaklama, bu yüzden müdahale etme, suçlu gibi fotoğraflarını çekme yetkisi var mı? Bu yaptıkları suç değil mi? Biz hukuken nasıl bir yol izleyebiliriz?”
KİMSEYİ HİZAYA GETİRME YETKİSİ YOK
Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ceza ve Ceza Muhakemesi Hukuku Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Devrim Güngör’ün M.Ö. ve diğer okurlarımın sorularına ilişkin değerlendirmeleri bakın şöyle:
“Apartman veya site yöneticisi olmanın kimseye insanları hizaya getirme yetkisi vermediğini belirtmek gerekir. Yöneticinin görevi kat malikleri genel kurulu tarafından alınan kararları uygulamak ve idari işleri kanuna ve yönetim planına uygun olarak yürütmekten ibarettir.
ÖZEL HAYATIN GİZLİĞİNİ İHLAL SUÇU
Site ve apartmanlarda güvenlik kameraları, site sakinlerinin güvenliğini sağlamak için yaygın şekilde kullanılmaktadır. Söz konusu kameraların bunun dışında bir amaçla kullanılması hukuka uygun sayılamaz. Şöyle ki, yöneticinin veya başka bir kimsenin bir apartman veya sitenin ortak alanlarını görüntüleyen güvenlik kamerası kayıtlarını, kişisel amaçlarla izlemesi durumunda, Türk Ceza Kanunu’nun 134. maddesinde düzenlenen “Özel hayatın gizliliğini ihlal” suçundan sorumlu tutulması mümkündür.
KEYFİ MÜDAHALE CEZALANDIRILIR
Zira özel hayat dört duvar arasında yaşanan bir hayat olmayıp, kamusal/ortak alanlarda da bir özel hayat söz konusudur ve bunun gizliliğini ihlal eden keyfi müdahaleler cezalandırılmaktadır. Yöneticinin güvenlik kamera kayıtlarını kendi cep telefonu veya bilgisayarı üzerinden anlık olarak takip etmek şeklinde bir yetkisi olmadığından, bunu yapması durumunda kişilerin özel hayatının gizliliğini ihlal etmiş olur ve ilgili kişinin şikâyeti üzerine cezalandırılır. Öte yandan apartman içinde, dışında veya asansör içerisinde bulunan güvenlik kameralarının aynı zamanda ses kayıt özelliğine sahip olması durumunda yine özel hayatın gizliliğine ölçüsüzce müdahalede bulunulmuş olur. Mikrofon bulunmasının bu kameraların takılış amacına hizmet eden bir yönü bulunmamaktadır.
AVUKAT KISACIK: ORTAK ALANDA CİPS YEMEK YASAKLANAMAZ
Avukat Mustafa Şeref Kısacık ise Kat Mülkiyeti Kanunu (KMK) açısından okurlarımın sorularını bakın şöyle yanıtladı:
Okur M.Ö: Sitedeki çocukların ortak alan blok girişinin kullanılmayan kapısında herhangi bir şey yemesi yasak mı?
Avukat Kısacık: KMK’ya göre ortak alanları blokta oturanlar ve çocukları kullanabilirler. Çocukların bu alanda cips ya da başka bir şey yemesi, oynamaları, diğer komşuları rahatsız etme boyutuna varmadığı sürece engellenemez. Böyle bir yasak KMK’ya aykırı olur. Kaldı ki ortak alanı yer ve tesislerin kullanımıyla ilgili kararlar Genel Kurullarda (GK) alınır. GK’da görüşülmemiş ve karara bağlanmamış bir konuda yöneticinin kendi başına kurallar koyması, yasaklar getirmesi zaten söz konusu olamaz.
- Site yönetim kurulunun ortak alanda yiyip içmeyi yasaklayan ve bizi uyaran kararına karşı hukuken ne yapabiliriz?
Yönetim kurulunun bu kararı ve uygulanacak olası bir yaptırıma karşı GK’un toplanıp bu konuyu görüşüp karara bağlanmasını isteyebilirsiniz. Yönetici GK’yı toplamaz veya GK’da da olumsuz bir karar çıkarsa, GK kararını öğrendiğiniz tarihten itibaren 1 ay içinde Ankara’da oturduğunuz için bulunduğunuz yer olan Ankara Sulh Hukuk Mahkemesi’nde dava açabilirsiniz.
- Yönetici eşime güvenlik kameralarının görüntü ile birlikte ses kaydı yaptığını da beyan etmiş. Bu ses ve görüntü kayıtlarına da telefonundan erişim bulunduğunu söylemiş. Kolluk kuvvetlerinin talebiyle erişilmesi gereken bu kayıtlara yöneticinin telefonundan anlık erişim yetkisi var mı?
Site ve apartmanlarda güvenlik kamerası kullanımındaki asıl amaç ortak alanda güvenliğin sağlanmasıdır. Hukuka aykırılıkların tespiti ise yan amaçtır. Site ve apartmanlar güvenlik kamerası yerleştirirken, güvenlik ihtiyacı ile kişisel verilerin korunması/özel hayatın gizliliği arasında denge kurmalıdırlar. Yönetici kendi kendine kamera da koyamaz, GK’da kat maliklerinin beşte dördünün kamera konulması konusunda karar vermesi gerekir.
YÖNETİCİNİN 7/24 KAMERALARI İZLEME YETKİSİ YOK
Mobese kayıtları bile ancak suçu önlemek amaçlı olarak kullanılıyorken ya da suç teşkil eden bir durum meydana geldiğinde, adli vaka olduğunda; şu gün, şu saat diyerek inceleniyorken, site yöneticilerinin bu konuda sınırsız özgürlüğü söz konusu değildir. Cezai, mali ve hukuki yaptırımlarla karşı karşıya kalmak istemeyen apartman ve site yöneticilerinin, kendi evine kamera taktırmak isteyen kişilerin bu konuda çok dikkatli olmaları gerekir. Elbette yöneticinin 7/24 cep telefonundan görüntü kaydıyla birlikte ses kaydı yapan güvenlik kameralarını anlık izlemek gibi bir yetkisi ve hakkı yoktur. Özel hayatın gizliliğini ve kişisel verileri ihlale girebilir. Yöneticinizin bu uygulamaları nedeniyle savcılığa şikâyette bulunma hakkına sahipsiniz.
- Yöneticinin girişte cips yiyen çocuklarımıza müdahale etme ve suçlu gibi çocuklarımızın kafalarını öne eğerek fotoğraflarını çekme yetkisi var mı?
Kesinlikle böyle bir yetkisi de yoktur. Çocuklara bu yapılanlar mobbing anlamına gelir. Siz ebeveynleri olarak yönetici hakkında bu konuda da savcılığa suç duyurusunda bulanabilirsiniz. Manevi tazminat davası da açabilirsiniz.
KABUL EDİLEMEZ
Yönetimin, ortak alanların başkalarını rahatsız etmemek ve bu alanlara zarar vermemek koşuluyla, apartman sakinleri tarafından kullanılmasına engel olması mümkün değildir. Bu alanlardan faydalanma hakkı bütün apartman/site sakinlerine müştereken tanınmıştır. Bir site yöneticisinin, apartman girişinde sohbet eden ve cips, kuru pasta tüketen 8-11 yaş aralığındaki çocuklara ‘Başınızı öne eğin, fotoğrafınızı çekeceğim’ demesi hiçbir şekilde kabul edilemez. Her insan gibi yaşı küçük birinin de görüntüsü her şeyden önce onun kişisel verisidir ve hukuka aykırı olarak kaydedilmesi her durumda TCK madde 135’te yer alan ‘Kişisel verilerin kaydedilmesi’ suçuna vücut verebileceği gibi özel hayatın gizliliğini ihlal suçundan dolayı sorumluluğu da söz konusu olabilir. Yaşı küçük olduğu için çocuğun buna rıza göstermiş olmasının suçun oluşmasını önleyici bir etkisi olmaz.”
