Gaz zehir olacak!

Türkiye’nin Ermenistan ile daha yakın ilişki kurmak isterken Azerbaycan’ı kızdırması, Türkiye’nin doğalgaz faturasını şişirecek. Halen Azerbaycan’dan satın alınan doğalgaz için yılda 790 milyon dolar ödenirken, bu faturanın en iyi ihtimalle 500 milyon dolar artması ve 1.3 milyar dolara çıkması bekleniyor.

Azerbaycan Türkiye’ye sattığı gazın fiyatını artırmak için harekete geçti. Türkiye halen Azerbaycan’dan yılda 6.6 milyar metreküp doğalgaz alıyor ve bin metrekübü için 120 dolar ödüyor. Bu rakam dünya ortalamalarının çok çok altında bir rakam.

Türkiye ile iyi ilişkileri olan Azerbaycan, dünya ortalamasına göre çok düşük olan bu fiyattan gaz temin etmeyi kabul etmişti. Ancak Türkiye’nin son dönemde Ermenistan ile yakın ilişki kurması, sınır kapısını açmak için de harekete geçmesi Azerbaycan’ı kızdırdı.

Azerbaycan tarafı, sözleşmenin sona ermesini bahane ederek, “Bu fiyattan sözleşmemiz devam edemez” dedi ve Türk tarafını yeniden masaya davet etti.

Bu gerginlik üzerine Bakü’ye giden Başbakan Recep Tayyip Erdoğan da Azeri gazının ucuz geldiğini kabul etti ve bu fiyatın değiştirilmesi için görüşmelere başlandığını söyledi.

Rakam adil değil

Azeri bir gazetecinin “Türkiye’nin Rusya Federasyonu’ndan doğalgazı 400-450 dolara, Cezayir’den ise 300-350 dolara alırken Azeri gazına 120 dolar ödemesi ne kadar adil?” sorusuna yanıt veren Başbakan Erdoğan, “Tabii ki kontrat yapıldığı zaman bu rakamdan iş başlatılmış. Şu anda gelinen noktada tabii ki ben bu rakamın adil olduğunu savunamam” dedi. Erdoğan, Aliyev ile Zağulba Sarayı’nda yaptığı görüşmede bu konunun gündeme geldiğini, nitekim Azerbaycan devlet petrol şirketi Socar’ın Başkanı Rövnag Abdullayev ile Enerji Bakanı Taner Yıldız’ın fiyat konusunda görüşmeler yapacaklarını söyledi.

Edinilen bilgiye göre, Azerbaycan tarafı 120 dolarlık gaz fiyatının ilk etapta 250 dolara çıkarılmasını talep etti. Türk tarafı ise 200 dolarlık fiyatta ısrar ediyor. Şayet gazın fiyatı 200 dolar olsa bile Türkiye’nin sadece Azerbaycan’dan aldığı gazın yıllık faturası 500 milyon dolardan fazla artmış olacak.

NYT: Türkiye geciktirdi

Öte yandan New York Times gazetesinde yayımlanan bir makalede, “Çok gözardı edilen Türkiye’nin Avrasya enerji geçişindeki rolü, çok önemli. Türkiye’nin uzlaşmaz tutumu, Hazar’daki Şah Deniz gaz projesinin geliştirilmesini geciktirdi ve boyutunu azalttı” yorumu yapıldı.

Makalede “Gazprom, Ankara’da en üst düzeyde nüfuzunu artırıyor” iddiasında da bulunuldu. Düşünce kuruluşlarından Heritage Vakfı’nın Rusya ve Avrasya kıdemli uzmanı Ariel Cohen imzalı makalede, “Ankara, Nabucco gaz boru hattının yapımına zorlu koşulları getirdi ve projeyi Türkiye’nin Avrupa Birliği üyeliğine, re-eksport için büyük miktarda Azeri gazı alımına ve hattın Rus ve İran gazı için kullanılmasına bağladı” denildi.