Ülkemizde mitral kapak darlığının en yaygın nedeni çocukluk çağında geçirilen ve yeterince tedavi edilmeyen akut eklem romatizmasıdır. Bu durum, zamanla kalp kapağında kireçlenmeye ve ciddi darlığa yol açabilir. Peki tedavi seçenekleri neler? Kalp ve Damar Cerrahisi Prof. Dr. Mahmut Mustafa Ulaş en çok merak edilenleri anlattı.
Ülkemizde mitral kapak darlığının en sık nedeni, çocukluk döneminde geçirilen ve yeterince tedavi edilmeyen akut eklem romatizmasıdır. Bu hastalık zamanında tedavi altına alınmazsa kalp kapakçıklarından özellikle mitral kapağı etkiler ve kalsifikasyon (kireçlenme), sertleşme, yapışıklık ve şekil bozukluğu oluşturarak mitral kapakta hayatı tehdit edecek şekilde darlığa sebep olur. İleri derecede darlık gelişmesi halinde, zamanında müdahale edilmezse kalp büyümeye başlar ve hastada ciddi kalp yetmezliği bulguları ortaya çıkar.
Tanı süreci nasıl işler?
Mitral kapak darlığı tanısı konulan hastalarda ilk değerlendirme ekokardiyografi ve transözofajial ekokardiyografi (TEE) yöntemleriyle yapılır. Bu görüntüleme teknikleri, kapağın yapısını ve altındaki dokuların durumunu değerlendirmeye olanak tanır. Tanı süreci, tedavi seçiminin belirlenmesinde önemli rol oynar.
Ameliyatsız müdahale: Balon valvuloplasti
Eğer yapılan ölçümler sonucunda kapağın anatomik yapısı uygunsa, balon valvuloplasti adı verilen, ameliyatsız bir yöntem tercih edilebilir. Bu işlem, kasıktan girilerek kalbe ulaşılan bir kateter yardımıyla mitral kapağın genişletilmesini sağlar. Uygun hastalarda oldukça başarılı sonuçlar elde edilir.
Cerrahi seçenek: Açık mitral kommissurotomi
Her hastada balon yöntemi uygulanamayabilir. Kapak yapısının uygun olmadığı veya balonla açılmasının yeterli olmayacağı durumlarda, açık kalp cerrahisiyle mitral kommissurotomi işlemi uygulanır. Bu cerrahi yöntem cerrahınız tarafından kapağınızın değerlendirilip uygulandığı ve kapağınızın normal anatomisine yakın hale getirilebildiği bir yöntemdir. Bu yöntemle kapaktaki darlık cerrahi olarak ortadan kaldırılır. Açık kommissurotomi yapılan hastaların uzun dönemde ancak yüzde 7 kadarının tekrar ameliyata ihtiyaç duyup kapak replasmanı (değişimi) operasyonuna alındıkları çeşitli çalışmalarda belirtilmektedir.
Son seçenek: Kapak değişimi
Tüm bu yöntemlerin uygun olmadığı, başarısız olduğu ya da ciddi komplikasyon geliştiği durumlarda ise mitral kapak replasmanı (değişimi) ameliyatı gündeme gelir. Bu ameliyatla birlikte bozulmuş mitral kapak çıkarılır ve yerine mekanik ya da biyolojik bir kapak takılır. Hangi tür kapağın tercih edileceği, hastanın yaşı, yaşam tarzı ve eşlik eden hastalıklarına göre belirlenir.
Mitral kapak darlığı erken dönemde tanı konulup uygun şekilde takip edildiğinde, başarılı bir şekilde tedavi edilebilen bir hastalıktır. Bu nedenle, çocukluk çağında geçirilen romatizmal hastalıklar dikkatle izlenmeli ve erişkinlik döneminde düzenli kalp kontrolleri ihmal edilmemelidir.
