Tüberküloz nasıl bulaşır?
Halk arasında verem hastalığı olarak bilinen tüberküloz tehlikeli bulaşıcı hastalıklardandır. Hava yolu ile bulaşan bu hastalığın detaylarını Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Tuğçe Hürkal sizler için anlatıyor.
Tüberküloz hava yoluyla yayılan bir hastalıktır. Tüberküloz hastalığı hava yolu ile kişiden kişiye yayılan bulaşıcı akciğer hastalığıdır. Bu hastalığı tetikleyen ise Mycobacterium Tubercolosis bakterisidir.
Hasta kişiden havaya salınan mikroskobik damlacıklar aracılığı ile kişilere bulaşır. Salınım ise hasta kişinin gülmesi, konuşması, hapşurması, öksürmesi, tükürmesi gibi durumlarda gerçekleşir. Sağlıklı bir kişinin hastalanması için salınan mikroplardan birkaçına maruz kalması yeterli olacaktır. Hasta kişinin bulaştırıcı olduğu dönem ise hastalığın başlangıç dönemidir.
Bulaşıcı bir hastalık olmasına rağmen Tüberküloz kolay yayılan bir hastalık değildir. Yabancı kişilerden ziyade sıklıkla temas halinde olunan birlikte yaşanılan kişiler arasında bulaşma riski daha yüksektir.
Havaya salınan tüberküloz bakterileri güneş almayan ve havalandırılmayan ortamlarda uzun süre boyunca havada asılı kalabilirler.
Bakterileri soluyan kişilerde hemen hastalık oluşmayabilir. Mikroplar uyarı durumunda akciğerlere yerleşerek vücut direncini düşüren hastalıklara sebep olabilir. Çoğunlukla ise kısa sürede tüberküloz hastalığı olarak kendini belli eder. Hastalığın gelişme süresi maruz kalınan bakterilerin çoğunluğuna göre değişmekle birlikte karşılaştıktan sonraki 2 yıldır.
Tüberküloz bakterilerinin yaklaşık %30’u akciğerlere ulaşabilir. Bu durumla karşı karşıya kalan hastaların ise sadece %10’unda tüberküloz hastası olma ihtimali vardır.
Hastalığa karşı risk grubunda olan kişiler ise kanser, şeker hastalığı gibi vücut direncini düşüren hastalığa sahip olan kişiler ve çocuklar ile yaşlılardır.
Dünya nüfusunun dörtte birinde gizli verem hastalığı vardır. Bu kişiler tüberküloz hastalığı bakterileri tarafından enfekte olduğu fakat henz hastalığa aktif olarak yakalanmadığına ve hastalığı başkalarına bulaştıramadığı anlamına gelir. Aktif verem hastalığına yakalanan kişiler, bir yıl boyunca yakın temas yoluyla 5 ila 15 kişiye daha bu hastalığı bulaştırabilir.
Tüberküloz hastalığı tedavi edilebilir
Hastalığın belirtileri gizli ve aktif tüberküloz olarak ikiye ayrılmaktadır. Gizli verem hastalığında kişide bakterilerden kaynaklı enfeksiyon vardır ancak aktif olmayan durumda oldukları için belirti ya da semptom göstermezler. Tedavi edilmez ise aktif hastalığına dönüşebilir bu sebeple uzman hekimler tarafından tedavi edilmesi gerekir.
Aktif tüberküloz hastalığında ise kişi çevresini enfekte ederek hastalığı yakın çevresine yayabilir. En sık karşılaşılan belirtiler ise devam eden kanlı öksürme, göğüs ağrısı, nefes alma esnasında ağrı ve kilo kaybıdır.
Tüberküloz mutlaka tedavi edilmesi gereken bir hastalıktır. Tedavi edilmediği durumlarda ise geri dönüşü olmayan sonuçlara yol açabilir. İlk olarak akciğerleri etkilemeyen başlayan tüberküloz tedavi edilmediği süreçte kan dolaşımı, böbrek, omurga, beyin gibi vücudun çeşitli bölümlerine hasar verebilir.
Tüberküloz hastalığının yayılması önlenebilir
Tüberküloz hastalığı aşılama ve düzenli sağlık taramaları ile kontrol altına alınabilir. Hastalığın yaygın görüldüğü ülkerde bebeklere BCG (basil Calmette-Guerin) aşısı yapılmaktadır. Ülkemizde ise doğum sonrası 3. ay içinde aşının yapılması önerilir.
Yapılan araştırmalar sonucu bir kere yapılan aşı hayat boyu koruma sağlamaktadır.
İlerleyen dönemlerde kişilere yapılan testlerde gizli verem hastalığı tespit edilirse doktor kontrolünde kişiye ilaç tedavisi uygulanabilir.
