Askerlik borçlanmasını 2007 yılına bırakmayın

31.12.2006 tarihine kadar, sigortalıların veya hak sahiplerinin yazılı talepte bulunmaları halinde, prime esas kazancın alt sınırının (01.01.2006-31.12.2006 dönemi için 531.-YTL) talep tarihin tutarı üzerinden hesaplanacak yüzde 20 oranındaki (01.01.2006-31.12.2006 dönemi için 106,20.-YTL) malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primlerini tebliğ tarihinden itibaren altı ay içinde ödenmesi mümkündü. 18 ay askerlik yapan bir SSK sigortalısının, her ay için 106,20 YTL üzerinden, 18 ay için 18 X 106,20 = 1.911,60 YTL prim ödemesi gerekecek. Sigortalı taksitle tutarı yatırabileceği gibi 6’ncı ayın sonuna doğru defaten ödenmesi durumunda da süresinde ödenmiş sayılmaktadır.

01.01.2007’den sonra reformla askerlik borçlanması, asgari ücret ile bunun 6.5 katı arasında olmak şartıyla, sigortalının belirleyeceği rakamın yüzde 32’si olarak hesaplanacak. Bu da en geç bir ay içinde ödenecek. Bugünkü asgari ücret üzerinden hesaplama yapıldığında, 2007’de 18 aylık askerlik borçlanması için ödeyeceğiniz rakam her ay için 531 X 0,32 =192 YTL üzerinden, 18 ay için 18 X 169,92 =3.058,56 YTL olacak. Üstelik reform ile bu tutarın tebliğden itibaren bir ay içinde ödenmesi gerekecek. Yani, hem prim oranı değişecek, hem de asgari ücret artacağından çok daha yüksek bir tutar ödeyeceksiniz. Yani, askerlik borçlanması yapmak isteyen 2006 bitmeden başvurmalı.

Banka sandıkları 2007 sonunda tarih olacak
Üyelerine sosyal güvenlik sisteminden daha fazla imkan sağlayan banka sandıkları 31 Aralık 2007 tarihinden sonra Sosyal Güvenlik Kurumu’na devredilecek. Devir esaslarına ilişkin Bakanlar Kurulu kararı da 15 Aralık’da yayınlandı

Sosyal Sigortalar Kanunu’nun geçici 20. maddesine göre, bankalar, sigorta ve reasürans şirketleri, ticaret odaları, sanayi odaları, borsalar veya bunların teşkil ettiği birlikler personelinin malûllük, yaşlılık ve ölümlerinde yardım yapmak üzere, emekli sandıkları kurabilmektedir. Halen yaklaşık 17 civarında sandık bulunmaktadır.

Çalışanların maaşlarından yapılan kesintiler ve bankaların aktardığı kaynaklarla mensuplarına SSK’dan daha fazla sağlık ve sosyal yardım sunan sandıkların bu ayrıcalığı Bankacılık Kanunu’nda yapılan düzenleme ile sona eriyor.

GEÇİŞ SÜRESİ VERİLMİŞTİ
Bankalar Kanunu’nun Geçici 7’nci maddesinde “506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’nun geçici 20’nci maddesi kapsamında sandık ve vakıfları bulunan bankalar durumlarını 31.12.2007 tarihine kadar 58’inci madde hükmüne uygun hale getirmek zorundadırlar” denilerek bankalara bir geçiş süresi verilmişti.

Aynı Kanun’un geçici 23’üncü maddesinde ise, 506 sayılı Kanun’un geçici 20’nci maddesi kapsamındaki bankalar, sigorta ve reasürans şirketleri, ticaret odaları, sanayi odaları, borsalar veya bunların teşkil ettikleri birlikler personeli için kurulmuş bulunan sandıkların iştirakçileri ile malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortasından aylık veya gelir bağlanmış olanlar ile bunların hak sahipleri herhangi bir işleme gerek kalmaksızın bu maddenin yayımı tarihinden itibaren üç yıl içinde Sosyal Sigortalar Kurumu’na devredilerek 506 sayılı Kanun kapsamına alınacağı, devir tarihi itibarıyla sandık iştirakçileri 506 sayılı Kanun kapsamında sigortalı sayılacağı belirtilmiştir.

KAYNAK AKTARILAMAYACAK
15 Aralık 2006 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan 2006/11345 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile Sosyal Sigortalar Kanunu’nun geçici 20’nci maddesi kapsamındaki bankalar, sigorta ve reasürans şirketleri, ticaret odaları, sanayi odaları, borsalar veya bunların teşkil ettikleri birlikler personeli için kurulmuş bulunan sandıkların iştirakçileri ile iş kazası ve meslek hastalığı, malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortasından gelir ve aylık bağlanmış olanlar ile bunların hak sahiplerinin Sosyal Sigortalar Kurumu’na (Sosyal Güvenlik Kurumu) devir işlemlerine ve bu konudaki ilgili hükümlerin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar belirlenmiştir.

Bankalar Kanunu’na göre, bankalarca münhasıran çalışanlarına ait olmak üzere sağlık ve sosyal yardım, emeklilik, ihtiyat ve tasarruf sağlama amaçlarıyla kurulan sandık ve vakıflara açıklarının kapatılması için kaynak aktarılamayacaktır.

Soru ve cevaplar
Emekliler kamuda çalışırsa emekli aylığı da kesilecek

* Soru 1: 657 sayılı Devlet Memurları Yasası’nın ek geçici 12,13,14 ve 16. maddeleri ile 5441 sayılı yasanın bazı maddelerini değiştiren 1310 sayılı yasa hükümlerine tabi olarak sözleşmeli olarak çalışan Devlet Sanatçıları ve Sanatçıların içine alındığı kadroda İstanbul Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatrolarında Sanatçı (aktör ve aktrist) olarak çalışıp yaş haddinden ya da senesi dolup emekli olmuş sanatçıların, çalıştıkları kurumlarda tekrar konuk ya da başka bir statüde çalıştırılmaları 5335 sayılı kanunla durdurulmuştu. Açılan yürütmeyi durdurma davalarının bazıları sonuç vermiş olup 2005 Mali Bütçe Kanunun 25. maddesinin (f) fıkrasını Anayasaya aykırı bulup iptal etmiştir. Böylelikle Kamu Kurumlarından emekli olanlara tekrar çalışma yolu açılmıştı. ancak 5335 saylı kanunu 30.maddesinin 2. fıkrasına atıfta bulunarak işveren, emekli olmuş Sanatçıların çalıştırılmasına olanak tanımamaktadır. Halbuki son çıkan Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunun içerisinde, herhangi bir sağlık sigorta kapsamından emekli olanların çalıştırılması düzenlemiş ve belirli bir pirim esasına daynadırılarak çalıştırılması karara bağlanmıştır. Ortada Hukuki bir boşluk var gibi görünüyor, Emekli sanatçılar adına yaptığımız inceleme ve araştırmalarda bir noktadan sonra tıkanmış durumdayız, Sahne üstü sanatçıların (aktör ve aktrist) sağlıkları elverdikçe oyunlarda rol almaları en büyük dileğimiz, “Sanatçının emeklisi olmaz, Sanatçı sahnede ölür” düşüncesiyle, emekli sanatçılarımıza yol göstermek adına son kanunları da esas alarak bir çözüm ya da hukuki yol sunarsanız seviniriz. S.Volkan Sağırosmanoğlu

Cevap: Anayasa Mahkemesi, 2005 yılı bütçesindeki bu düzenlemeyi iptal etmiştir. Ancak, daha sonra 5277 sayılı 2005 Mali Yılı Bütçe Kanunu’nun 25’inci maddesinin (f) bendi ile getirilen hükümler ayrıca 5335 sayılı kanunun 30. maddesiyle, yeniden yasalaştırılmıştır. Dolayısıyla, 5335 sayılı kanunun 30. maddesi iptal edilmediğinden kamuda istisnalar haricinde emekli aylıkları kesilmeden işçi, memur veya sözleşmeli personel çalıştırılması mümkün değildir. Bu konuda herhangi bir hukuki boşluk bulunmamaktadır.

Cumhurbaşkanı tarafından atananlar, Bakanlar Kurulu kararı veya müşterek kararnameyle atanan veya görevlendirilenler, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nce yapılan seçimler sonucunda görev verilenler ile yükseköğretim kurumlarının öğretim üyeliklerine yapılacak atamalar hariç olmak üzere, herhangi bir sosyal güvenlik kurumundan emeklilik veya yaşlılık aylığı alanlar, genel bütçeye dahil dairelerin, katma bütçeli idarelerin, döner sermayelerin, kefalet sandıklarının, sosyal güvenlik kurumlarının ve bütçeden yardım alan kuruluşların kadrolarına açıktan atanamazlar. Herhangi bir sosyal güvenlik kurumundan emeklilik veya yaşlılık aylığı alanlar bu aylıkları kesilmeksizin; genel bütçeye dahil daireler, katma bütçeli idareler, döner sermayeler, fonlar, belediyeler, il özel idareleri, belediyeler ve il özel idareleri tarafından kurulan birlik ve işletmeler, sosyal güvenlik kurumları, bütçeden yardım alan kuruluşlar ile özel kanunla kurulmuş diğer kamu kurum, kurul, üst kurul ve kuruluşları, kamu iktisadi teşebbüsleri ve bunların bağlı ortaklıkları ile müessese ve işletmelerinde ve sermayesinin yüzde 50’sinden fazlası kamuya ait olan diğer ortaklıklarda herhangi bir kadro, pozisyon veya görevde çalıştırılamaz ve görev yapamazlar. Ancak;

a) Cumhurbaşkanlığına seçilenler,

b) Dışarıdan Bakanlar Kurulu üyeliğine atananlar,

c) Yasama Organı üyeliğine seçilenler,

d) Mahalli idareler seçimleri sonucuna göre görev alanlar,

e) Sadece toplantı veya huzur ücreti ya da hakkı ödenen görevleri yürütenler ile yönetim ve denetim kurulu üyeliği ücreti karşılığında görevlendirilenler,

f) Yaş haddini aşmamış olmaları kaydıyla her derece ve türdeki örgün ve yaygın eğitim kurumlarında ders ücreti karşılığı ders görevi verilenler (üniversitelerde ders ücreti karşılığı ders görevi verilenler hakkında yaş haddini aşmamış olmaları kaydı aranmaz.),

g) Vakıf üniversitelerinde görev alanlar,

h) Özel kanunlarında emeklilik veya yaşlılık aylığı kesilmeksizin çalıştırılma veya görev yapma hakkı verilenlerden Cumhurbaşkanı tarafından atananlar, Bakanlar Kurulu kararı veya müşterek kararname ile atanan veya görevlendirilenler ve Türkiye Büyük Millet Meclisi’nce yapılan seçimler sonucunda görev verilenler,

i) 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun 60’ıncı maddesinin (a) fıkrası uyarınca Yasama Organı üyeliğinin bitiminden sonra öğretim üyesi olarak atanmış olanlar, emekli aylıkları kesilmeden çalışabileceklerdir.

Emekli maaşından icra kesintisi yapılabilir
* Soru 2: 5510 sayılı yasaya göre devlet memuru emeklisi maaşına icra konabiliyor mu? Bülent Bak

* Cevap: Halen yürürlükte olan uygulamaya göre, devlet memuru emeklisi maaşından icra kesintisi yapılabiliyor. 01.01.2007 tarihinde yürürlüğe girmesi öngörülen Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nda bu konuda bir düzenleme yapılmamıştır. Bu nedenle genel hükümlere göre, devlet memuru emeklisi maaşından icra kesintisi yapılabilecek.

Emeklilik için acele etmeyin
* Soru 3: 29.11.1961 doğumluyum. Memuriyet başlangıç tarihim 21.01.1980. Ocak 2007’den sonra Nisan gibi emekli olmayı düşünüyorum. Ocak 2007’den sonraki uygulamaların beni ne derece etkilediğini öğrenmek istiyorum.
Murat KUMSAR

* Cevap: Sizin emeklilik yaşınız ve çalışma gün sayınızda değişiklik olmayacak. Emekli ikramiyenizde ve aylığınızın hesaplanmasında 2008’e kadar önemli farklılık olmayacak. Sadece reformdan etkilenmemek için 2006’da emekli olmanıza gerek yok.

Memur da süt parası alabilecek mi?
* Soru 4: Ben belediyede memur olarak çalışmaktayım. Memurlara çalışmayan eşlerinin doğum yapması sonrası süt parası verilir mi? Yoksa belli bir sınırlama var mı? Eşim hamile doğumdan sonra bende bu parayı alabilir miyim?
Saim Bütüner

* Cevap: Memurlara 2500 gösterge rakamı karşılığı olarak 111,85 YTL doğum yardımı ödeneği veriliyordu. Memurun sigortalı olmayan karısının doğum yapması halinde de altı ay süreyle, her bir ay için asgari ücretin üçte biri tutarında emzirme yardımı ödenecek.

SORUN CEVAP VERELİM
Çalışma hayatı ya da emeklilik döneminize ilişkin merak ettiğiniz tüm soruları, sosyalguvenlik@gazetevatan.com internet adresine ya da (0 212) 354 58 70 numaralı faksa iletebilirsiniz. Sorularınız İSMMMOB Başkanı Yahya Arıkan ve ekibi tarafından yanıtlanacak ve cevapları da bu yazı dizisinde yer alacak.