Emekli herkese ödeniyor! Hesaplar yanlış yapılıyor, bankaya yatan maaşın içerisinde...

3600 ek gösterge, emekli ek ödemeleri, EYT, doğum borçlanması, ölüm aylığı... Çok sayıda vatandaşın çeşitli konularla ilgili kafasında soru işaretleri bulunuyor. Hürriyet'ten Noyan Doğan merak edilen soruları yanıtladı. 

EK GÖSTERGENİZ 4200’E ÇIKACAK

Soru: 3600 ek gösterge ile 2001 yılında mühendis olarak emekli oldum. Yılbaşında uygulanacak ek gösterge düzenlemesinde benim ek göstergem de artacak mı? Yoksa 3600 olarak devam mı edecek? Ayhan T.

Cevap: 3600 ek gösterge ile ilgili düzenleme yasalaştı ve 2023’ün Ocak ayının ortasında uygulanmaya başlayacak. Uygulamanın kimleri, nasıl kapsayacağı, kimlerin ek göstergelerinin, ne kadar aratacağı sene sonuna kadar netleşecek. Ancak bugünkü durumda sizin de 3600 ek göstergeniz 4200’e çıkacak ve bu da emekli aylığınızda 120 lira bir fark yaratacak.

EYT’DEN YARARLANAMAZSINIZ

Soru: 1974 doğumluyum. Aralık 1994 SSK girişim var. Toplam 4600 gün prim ödeme günüm var. Herhangi bir EYT formülü çıktığında ben de faydalanabilecek miyim? Prim günüm eksik midir? Mehmet S.

Cevap: Sizin durumunuzda 25 çalışma yılını ve 5750 prim gününü doldurduğunuzda 55 yaşında emekli oluyorsunuz. Prim gün sayınız 1150 gün eksik. Prim gün sayınız eksik olduğuna göre çalışma yılınızı da tamamlamamışsınız. Hem çalışma yılı hem de prim gün sayısı eksik olduğu için EYT ile ilgili bir düzenleme yapılsa dahi yararlanamazsınız. Yine de düzenlemenin netleşmesini beklemek gerekiyor.

EK ÖDEME YANLIŞ HESAPLANIYOR

Soru: Babam 88 yaşında. Emekli maaşına ek ödemenin yapılmadığını iddia ediyor. Temmuz emekli maaşlarını yayınlamışısınız. Orada 5485,74 +219,43 = 5705 yatırılmalıyken ona 5485 TL yatırılmış. Bu konuda sizin bir bilginiz var mı? Dilek D.

Cevap: Tüm emekliler ek ödeme alıyor. Ancak yanlış hesaplanıyor. Emekliler genellikle maaş üzerinden değil bankaya yatan tutar üzerinden ek ödemesini hesaplıyor. Bankaya yatan maaşın içinde ek ödeme de var ve ek ödemeli maaş üzerinden temmuz zammı hesaplanıyor ki, bu yanlış hesaplama yöntemi. Doğrusu, elinize geçen maaşınız içinde yüzde 4’lük ek ödeme tutarı var. Önce bunu düşüp, asıl maaşınızı bulacaksınız. Bu maaşınız üzerine temmuz ayında aldığınız zam tutarını ekleyeceksiniz; böylece net maaşınızı bulacaksınız. Bunun üzerine de yüzde 4 ek ödemeyi ekleyeceksiniz.

DOĞUM SONRASI İŞE BAŞLAYAN BORÇLANAMAZ

Soru: Annemin doğum tarihi 1.10.1965. Sigorta girişi 11.8.2006. Şu anda 5069 prim günü var. Doğumdan sonra sigortası başlayanlara da doğum borçlanması olabilir mi? Ne zaman emekli olabilir? Yaşı dolduktan sonra işyerinden artık çalışmayacağım deyip tazminatlı olarak ayrıldıktan sonra isteğe bağlı olarak dışarıdan 7000 günü tamamlayabilir mi? Selcen K.

Cevap: Anneniz 7000 prim günü doldurduğunda 58 yaşında emekliliğe hak kazanıyor. Bu durumda 1931 gün prim günü eksik. Anneniz 5.5 yıl sonra emekliliğe hak kazanıyor. Doğum borçlanması ancak doğumdan önce sigorta girişi olan kadın çalışanlar için geçerli. Anneniz doğum borçlanması yapamaz ama işyerinden ayrılıp, isteğe bağlı sigortalı olup, primlerini ödeyebilir.

KIZINIZDAN ÖLÜM AYLIĞI ALAMAZSINIZ

Soru: Kızımız, 30 Ekim 2020’de İzmir depreminde özel diş kliniğinde ücretli çalıştığı işyerinde hastasını tedavi ederken Rıza Bey Apartmanı’nın çökmesiyle enkaz altında kalarak şehit olmuştur. Ben özel bankadan emekliyim, annesi devlet memurudur. Kızımız evli değildi. Mirasçısı ben ve annesidir. Onun yasal hakları nelerdir? Kamil D.

Cevap: Hayatını kaybeden sigortalıların anne, babasına ölüm aylığı bağlanabiliyor. Bunun için de bazı kıstaslar var. Siz ve eşiniz 65 yaşın altında iseniz ve geliriniz asgari ücretin net tutarından (5.500 TL) az ise kızınızdan dolayı ölüm aylığı bağlanır. Bu kriterler sizin için de uygunsa aylık bağlanır, değilse kızınızdan aylık alamazsınız. Ölüm aylığı dışında kızınızın diğer yasal hakları ile ilgili bir avukatla görüşmenizi tavsiye ederim.