Yeniden çıkabiliyor ve tedavisi yok! Ciddi hastalıkların belirtisi olabilir

Özge Seren Doğu | ozge.dogu@gazetevatan.com

Aftöz ülser, mukoza zarlarında oluşan yaygın bir ülser çeşidi. Özellikle halk arasında 'aft' olarak biliniyor. Ağzın yumuşak bölgelerinde oluşuyor. Bulaşıcı bir hastalık değil. Ancak nadir de olsa birkaç ciddi hastalığın olası belirtisi olabilir. Aftöz ağız ülserleri nasıl görünür? Aftöz ülserlerin nedenleri nelerdir? Aftöz ülserlerin olası tetikleyicileri nedir? Diş Hekimi Şahin Durmuş, ağız içinde oluşan ve aft olarak bilinen yaraların tiplerini, belirtilerini ve nedenlerini tüm ayrıntılarıyla sizler için anlattı.

GEÇSE DE TEKRAR ÇIKABİLİYOR

Diş Hekimi Şahin Durmuş, "Aftöz ağız ülserleri (aft), tipik olarak ağız boşluğunda olmak üzere mukoza zarlarında oluşan yaygın bir ülser çeşididir. Aftöz ülserlerin diğer isimleri arasında aftöz stomatit ve pamukçuk yaraları bulunur.

Aftöz ülserler genellikle yuvarlak şekildedir ve dudakların içi, yanaklar veya dilin alt tarafı gibi ağzın yumuşak bölgelerinde oluşur. İyi huyludurlar, bulaşıcı değildirler ve tek ülserler veya kümeler halinde ortaya çıkabilirler. Çoğu durumda, aftöz ülserler tekrarlayıcıdır. Tekrarlayan aftöz stomatit (RAS) olarak bilinen bir durumdur." diyen Diş Hekimi Şahin Durmuş, normalde 7 ile 10 gün arasında sürdüğünü söyleyerek bunun nedeninin belirsiz olduğunu ve tedavisinin de olmadığını belirtti.

Bu durumu yaşayan kişiler için yalnızca ülserlerin neden olabileceği ağrıyı engelleyecek tedavi seçeneklerinin mevcut olduğunu açıkladı.

AĞIZ İÇİ YARASI TÜRLERİ

Aftöz ülserlerin en yaygın ağız ülseri türü olduğunu ancak tek ağız ülseri türü olmadığını belirten Durmuş, çeşitlerini şu şekilde açıkladı:

Minör aftöz ülserler: Bunlar en yaygın çeşitlerdir. Boyutları küçüktür. Genellikle çapları 5 mm'den azdır ve tek bir ülser veya küme halinde oluşabilirler. Genellikle fazla ağrıya neden olmazlar.

Majör aftöz ülserler: Bunlar daha az yaygındır, genellikle 5 mm veya daha büyüktür ve tek veya çift halinde oluşur. Özellikle yemek yerken veya içerken ağrılı olabilirler ve iki hafta ile birkaç ay arasında sürebilirler.

Herpetiform ülserler: Bunlar, çoklu noktasal lezyonlar bir araya geldiğinde ve büyük, düzensiz şekilli ülserler oluşturduğunda ortaya çıkabilir.

Herpetiform ülserler: Görünüşte herpese benzerliklerinden dolayı böyle adlandırılır, ancak herpetiform ülserasyona herpes simpleks virüsü neden olmaz.

AFTÖZ ÜLSER BELİRTİLERİ

Ülserlerin (aft) dışında, durumun çok az semptomu olduğunu söyleyen Diş Hekimi Şahin Durmuş, "Ülser oluşmadan önce, bazı kişiler ağız içinde ağrılı olabilen bir yanma veya kaşıntı hissi hissetmeye başlayabilir. Ülserleşme meydana geldiğinde, genellikle çeşitli derecelerde lokalize ağrılar ortaya çıkmaktadır." dedi.

AFTÖZ AĞIZ ÜLSERLERİ NASIL GÖRÜNÜR?

Diş Hekimi Durmuş, "Ülserler normalde yüzeyseldir ve soluk sarı renkte başlar, durum geliştikçe genellikle griye döner. Kırmızı halkalı olabilirler veya iltihaplandıklarında tamamen kırmızı görünebilirler. Ülserlerin bulunduğu yere göre yemek yemek, içmek ve konuşmak rahatsız edici olabilir." ifadelerini kullandı

NE ZAMAN KORKMALIYIZ?

Şiddetli vakalarda aftöz ülserlerin lenf düğümlerinin şişmesine, ateşe ve fiziksel yorgunluğa veya uyuşukluğa neden olabileceğini belirten uzman isim, bununla birlikte, bu vakaların son derece nadir olduğunu ve bu nedenle lenf düğümlerinin şişmesinin aftöz ülserlerin ilk belirtisi olmasının pek olası olmadığına dikkat çekti.

AFTÖZ ÜLSERLERİN NEDENLERİ

Aftöz ülserlerin kesin nedeninin bilinmediğini belirten Diş Hekimi Şahin Durmuş, "Ancak ülserasyonun dış tetikleyicilerden biri veya birkaçı tarafından meydana geldiği düşünülmektedir. Kısmen genetik de olabilir, ülser yaşayan kişilerin yüzde 40'ında ailede ülser öyküsü vardır. Aftöz ağız ülserleri, en azından ara sıra beş kişiden birini etkiler ve en yaygın olarak 10 ila 19 yaşları arasında ortaya çıkmaya başlar." şeklinde konuştu.

OLASI TETİKLEYİCİLERİ NELERDİR? ÖZELLİKLE DİKKAT ÇEKTİ

Durmuş, aftöz ülserlerin olası tetikleyicilerine ilişkin de bilgi verdi ve madde madde açıkladı:

- Duygusal stres.

- Ağzın iç kısmında küçük yaralanmalar, örneğin yemek yerken kesikler, yanıklar veya ısırıklar, diş işleri, sert fırçalama veya uygun olmayan takma dişler.

- Genetik yatkınlık.

- Sodyum lauril sülfat: Bazı diş macunlarında ve gargaralarda bulunan aktif bir bileşen; bu bileşiğin tetikleyici olduğu kanıtlanmamıştır, ancak ülserlerin iyileşmesi için gereken süreyi uzattığı bilinmektedir.

- Kahve, çikolata, yumurta ve peynir gibi bazı yiyecek ve içecekler ile asitli veya baharatlı yiyecekler.

- Anemi ile ortaya çıkabilen çinko, B-12, folat ve demir gibi bazı vitamin ve/veya minerallerin eksikliği.- Oral bakterilere karşı alerjik reaksiyon.

- Tütün ürünlerinin kullanılması ve bırakılması.

- Gebelikle ilişkili hormonal değişiklikler.

- Bazı kronik durumlar nedeniyle zayıflamış bir bağışıklık sistemine sahip olmak (İmmün yetmezlik).

DOĞRUDAN NEDEN DEĞİL ANCAK...

Özellikle stres maddesine dikkat çeken Diş Hekimi Şahin Durmuş, stresin ağız ülserlerinin yaygın bir nedeni olduğunu, stres doğrudan ağız ülserlerine neden olmasa da, ülser geliştirme şansını artırdığını ve iyileşme sürecini etkileyebildiğini belirtti. Ağız ülserlerinin ayrıca etkilenen kişinin nasıl ve ne yiyip içebileceğini etkileyerek de strese neden olabileceğine vurgu yaptı.

CİDDİ HASTALIKLARIN BELİRTİSİ OLABİLİR

Diş Hekimi Durmuş, çok nadiren, tekrarlayan ülserasyonun birkaç ciddi hastalığın olası bir belirtisi olabileceğini söyledi. İşte o hastalıklar:

• Crohn hastalığı

• Çölyak hastalığı

• Behçet hastalığı

• HIV/AIDS

EN KISA SÜREDE DOKTORA GÖRÜNÜN!

Uzman isim son olarak, ağrılı semptomların eşlik ettiği ülserler yaşayan kişilerin mutlaka doktora gitmesi gerektiğini söyledi ve sözlerini şöyle sonlandırdı:

Bununla birlikte, bu bozuklukların semptomatik olan ülserleri teknik olarak aftöz değildir, ancak aftöz ülserlere çok benzerler ve bu nedenle aft benzeri ülserasyon olarak adlandırılırlar. Tekrarlayan ülser salgınları veya iyileşmesi yavaş olan, özellikle ağrılı veya diğer semptomların eşlik ettiği ülserler yaşayan kişiler en kısa sürede bir doktora görünmelidir.