HPV aşısı ile kanserden korunmak mümkün! 'Aşılanıp kanser olan hasta görmedim'

ÖZLEM ATİLA /ozlem.atila@gazetevatan.com

Kansere yakalanan kişi sayısı her geçen yıl artarken aynı şekilde tedavi yolları ve çeşitliliği de artıyor. ‘Amansız hastalık’ artık insanları eskisi kadar ürkütmüyor. Hemen herkesin yakın çevresinde kansere yakalanmış ve çeşitli kanser tedavileri görmüş kişiler bulunuyor. Erken tanının hayat kurtardığı ise bilinen bir gerçek. Bu nedenle düzenli kontrollerin önemi de yadsınamaz.

Hayat şartları, beslenme şekli, genetik faktörler kanser riskini artırıyor. Özellikle sağlıklı yaşam için gerekli koşulları hayatına entegre ettiği halde kansere yakalananlar, ‘Sigara kullanmadım, spor yaptım, sağlıklı beslendim. Neden kansere yakalandım?’ sorusunun yanıtını bulmaya çalışıyor. Yaşam şekli kansere yakalanma riskini azaltsa da riski ortadan kaldırmıyor.

Uzmanlar ‘umut’ vadeden tedavi yöntemleri üzerindeki çalışırken, bir yandan da kanser tedavisi ile ilgili dikkat çeken gelişmeler yaşanıyor. Yeni nesil kanser ilaçlarının başarılı sonuçlar verdiği tıp otoriteleri tarafından kabul görüyor. Peki kansere yakalanmadan kanserden korunmak mümkün mü? HPV aşısı bazı kanser türleri için koruyucu nitelikte. Ancak ülkemizde pek çok kişi HPV aşısı yaptırmıyor ve aşı hakkında bilgi sahibi değil. Doç. Dr. İlker Kahramanoğlu, HPV aşısı ile ilgili gazetevatan.com’a özel açıklamalarda bulundu.

HPV AŞISI 45 YAŞINA KADAR YAPILABİLİR

HPV aşısının kansere ve genital siğile yol açan HPV tiplerinin enfeksiyonunu önlemek amacıyla dünya genelinde uygulandığına dikkat çeken Kahramanoğlu, “Önerilen aşılama yaşı 9-15 yaş arasındaki çocuklardır. Aşı hem erkek, hem de kız çocuklarına önerilir. Özellikle 11, 12 yaş en ideal zamanlamadır. Fakat burada esas dikkat edilmesi gereken nokta; 15 yaş üzerindeki kişilerin de aşılanabilmesidir. 45 yaşına kadar, hekimlerin uygun gördüğü kişiler aşılanabilir.” diye konuştu.

HERKES HPV AŞISI YAPTIRABİLİR

Halk arasında pek çok kişi HPV aşısını cinsel olarak aktif olan kişilerin yaptırması gerektiğini düşünüyor. İlker Kahramanoğlu ise aşının, özellikle cinsel olarak aktif hale gelmeden önce uygulanması gerektiğinin altını çizerek, cinsel aktif olan veya olmayan, aşıya uygun herkese aşılama yapılası gerektiğini vurguluyor.

HPV AŞISI BAŞ VE BOYUN KANSERLERİ İÇİN DE KORUYUCU

HPV aşısı yaptırmayı düşünenler aşının hangi kanser türleri için koruyucu olduğunu merak ediyor. Doç. Dr. İlker Kahramanoğlu, “Aşı, en çok rahim ağzı kanseri ve anogenital siğillere karşı koruyucu olmakla birlikte, HPV’ye bağlı gelişen diğer kanser türleri olan, vajina-vulva kanseri, anüs kanseri, penis kanseri ve baş-boyun kanserlerine karşı da koruyucudur.” İfadelerini kullandı.

AŞININ YAN ETKİSİ BULUNMUYOR

HPV aşısı olmadan önce ve aşı yapıldıktan sonra dikkat edilmesi gerekenleri açıklayan, Kahramanoğlu şunları söyledi;

“Aşı olmadan önce, bazı alerjik durumlar sorgulanmalıdır. Gebelikte HPV aşısı önerilmez. Dolayısıyla gebelik durumu varsa, doğum sonrası dönem beklenmelidir. Aşı sonrası ise enjeksiyon yerinde hafif kızarıklık ve ödem olabilir. Çoğu zaman, hiçbir yan etki gelişmeyecektir. Aşılama sonrası, kişinin kısa bir süre gözlem altında kalması uygundur.”

HPV AŞISININ TEK DOZU BİN TL

Ülkemizde ücretli olarak yapılan HPV aşısının fiyatı ile ilgili de değerlendirmelerde bulunan İlker Kahramanoğlu, “HPV aşısının, ikili, dörtlü ve dokuzlu olmak üzere üç ayrı tipi mevcut. Ülkemizde dokuzlu tip aşı henüz yok. Sıkça uyguladığımız dörtlü tip aşının tek dozu, bugünlerde 1000 TL civarında eczanelerden alınabilmektedir. Fiyatı, dolar kuruyla değişkenlik gösterebilmektedir. 9-15 yaş arası çocuklarda iki doz, üzeri yaşlarda ise üç doz aşı gerekecektir. " diye konuştu.

AŞILANIP RAHİM AĞZI KANSERİ OLAN HASTA GÖRMEDİM

HPV aşısının 140’tan fazla ülkede ulusal aşılama programında olduğunun altını çizen Doç. Dr. İlker Kahramanoğlu, "Bizde de kesinlikle ulusal aşı programına girmesi gerekir. Birçok gelişmiş ülkede, kız ve erkek çocuklarının okul döneminde aşılanmasıyla, rahim ağzı kanseri ve genital siğil görülme oranları dramatik olarak düşmüştür. HPV’ye bağlı gelişen kanserler, aşı ile engellenebilir. Yüzlerce rahim ağzı kanseri ameliyatı yaptım. İçlerinde bir tane bile aşılanmış hasta yoktu. Aşılanıp serviks kanseri olmuş hasta görmedim.” ifadelerini kullandı.

Aşılanma ile rahim ağzı kanseri başta olmak üzere HPV’ye bağlı farklı kanser türlerinden kurtulmak mümkün. HPV aşısı ile ilgili toplumsal bilincin oluşmaması, aşının koruyuculuğunun yeterince bilinmemesi ve aşı fiyatının toplumun belli bir kesimi tarafından karşılanabilir olmaması sebebi ile pek kız çocuğu ileriki yaşlarında kansere yakalanıyor.

ÜCRETSİZ VE ZORUNLU OLMALI

İstanbul Barosu Çocuk ve Kadın Hakları Merkez Üyesi Avukat Süreyya Kardelen Yarlı,HPV aşısının mutlaka çocukluk çağı aşısına dahil edilmesi gerektiğine, 15 yaşına kadar kız ve erkek çocuklara iki doz olmak üzere ücretsiz ve zorunlu olarak uygulanması gerektiğine vurgu yaparak, “15 yaşından sonra olmak isteyen yetişkinler için ise cinsiyet farkı gözetmeksizin mutlaka ücretsiz olması gerektiğini düşünüyorum. Bu aşı sadece kadınları değil erkekleri de koruyan bir aşı. Kadınlarda rahim ağzı kanserinin yüzde 99’u bu virüsken, erkekler de ise makat kanseri, ağız kanseri  gibi özel bölgelerdeki kanserlere de yol açabiliyor. Sadece erkeklerin bu bölgelerdeki kanserlere yakalanma oranı daha düşük olduğu için, sanki erkekler hiç etkilenmiyormuş gibi görünüyor. Toplum sağlığı açısından öce kadın ve kız çocuklarının sonra oğlan çocukları ve erkeklerin aşılanması gerektiğini düşünüyorum.” diye konuştu. 

SGK'DAN HPV AŞI BEDELİ TALEP EDİLEBİLİR

HPV aşısı yaptıranların para iadesi talebinde bulunabileceğini açıklayan Av. Yarlı, iade talebi ile ilgili şunları söyledi;

“Aşı yaptıranlar öncelikle aşılarının fişlerini, makbuzlarını, faturalarını eczaneden almalılar. Bazen hekimler reçete edebiliyor. Ama bu çok düşük bir ihtimal. Aşının geri ödemesi olmadığı için, hekimler aşıyı reçete etmiyor. Bir de kişiler aşıyı özel hastanede yaptırabiliyor ve aşıları da hastane temin edebiliyor. O zaman hastane bir fatura çıkarıyor. Aşı yaptıran kişiler bu belgeleri topladıktan sonra SGK’ya giderek bir başvuru dilekçesi vermeliler. Belgelerin fotokopilerini sunup, para iadesi talep etmeliler. SGK’nın geri ödeme yönetmeliğinde HPV aşısı bulunmadığı için, SGK herkese ret yanıtını veriyor. Bu ret yanıtı geldikten sonra, SGK’nın bağlı olduğu iş mahkemesinde, ret işlemi için dava açılabilir. Konu ile ilgili olumlu emsal kararlar bulunuyor. Bir tane de olumsuz karar var.” diye konuştu.

MAHKEMEDEN EMSAL KARAR

Üç doz HPV aşısı olan Yağmur Varkal SGK'ya açıtığı davayı kazanarak aşı bedelini faizi ile geri aldı. Öte yandan  Avukat İlayda Öner de HPV aşısının ulusal aşı programına alınmansı için Sağlık Bakanlığı'na dava açtı.