En çok antibiyotik kullanan ülke Moğolistan!

Dünya Sağlık Örgütünün (DSÖ), yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını sırasında antibiyotiklerin yanlış kullanılmasının, antimikrobiyal direncin hızla ortaya çıkmasına ve yayılmasına neden olabileceğine işaret etti.

Antibiyotik direnci tüm dünyayı ve sadece bugünü değil geleceği de ilgilendiren, çok önemli bir sağlık sorunu olarak tanımlanıyor.

Antibiyotikler, 1940'lı yıllardan bu yana kullanılıyor, bakterilerin neden olduğu ölümcül ve bulaşıcı hastalıkları iyileştirmek için kullanılan ilaçlar olarak tarif ediliyor.

Antibiyotik direnci ve akılcı antibiyotik kullanımı konusunda toplumda ve sağlık çalışanlarında farkındalığı artırmak, iyi uygulamaları teşvik etmek amacıyla her yıl 18 Kasım'ı içine alan haftada “Dünya Antibiyotik Farkındalık Haftası” etkinlikleri düzenleniyor.

Bu yıl, 18-24 Kasım'da gerçekleşecek haftanın ana teması ise "Antimikrobiyaller: Dikkatli kullanın" olacak.

DSÖ, hafta nedeniyle yaptığı açıklamada önemli bir uyarıda bulundu.

Merkezi İsviçre'nin Cenevre kentinde bulunan örgüt, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını sırasında antibiyotiklerin yanlış kullanılmasının, antimikrobiyal direncin hızla ortaya çıkmasına ve yayılmasına neden olabileceğine işaret etti.

Kovid-19'un bir bakteriden değil virüsten kaynaklandığına işaret eden DSÖ, bu nedenle bakteriyel enfeksiyon durumu mevcut değilse viral enfeksiyonları önlemek veya tedavi etmek için antibiyotik kullanılmaması gerektiğini vurguladı.

En çok Güneydoğu Avrupa ve Asya'da tüketiliyor

DSÖ'nün en son 2015 yılında 65 ülke ve bölgeden elde ettiği verilerin baz alınarak 2018'de yayımladığı bir rapora göre, Türkiye dünyada en fazla antibiyotik kullanan üçüncü ülke konumunda.

ABD, Çin ve Hindistan gibi ülkelerin listede yer almadığı araştırmada, Moğolistan dünya sıralamasında birinci konumda.

Moğolistan'da her 1000 kişi başına kullanılan günlük tanımlanmış antibiyotik dozu 64,41 iken bu oran İran'da 38,78, Türkiye'de 38,18, Sudan'da 35,29, Yunanistan'da 33,85, Sırbistan'da 31,57, Karadağ'da 29,33, Romanya'da 28,5, Güney Kore'de 27,68, Tanzanya'da 27,29 ve Kıbrıs Rum kesiminde 27,14 olarak kayıtlara geçti.

Böylelikle DSÖ verilerine göre, Türkiye en fazla antibiyotik kullanan ülkeler arasında Avrupa'da birinci, dünyada ise üçüncü sırada yer aldı.

Listede en çok antibiyotik tüketen bölgeler olarak ise Avrupa'nın güneydoğusu ve Asya'daki ülkeler dikkati çekiyor.

Dünyada en az antibiyotik kullanan ülke ise her 1000 kişi başına günde kullanılan antibiyotik dozu 4,44 ile Burundi. Brunei'de bu oran 5,92, Filipinler'de 8,21, Özbekistan'da 8,56, Ürdün'de 8,92 ve Hollanda'da 8,78 olarak sıralanıyor.

Avrupa Birliği'nin iki büyük ülkesi Almanya'da her 1000 kişi başına günde kullanılan antibiyotik dozu 11,49 iken bu oran Fransa'da 25,92 ile Almanya'nın iki katından fazla.

Bir sonraki rapor 2021'de yayımlanacak

DSÖ'den AA muhabirine yapılan açıklamada, 2018 raporundaki verilerin, antibiyotik tüketiminin izlenmesine yönelik DSÖ standartlarının geliştirilmesi için pilot aşama sırasında toplanan verileri yansıttığı belirtildi.

Bu pilot aşamasından "alınan derslerin", ulusal düzeyde antimikrobiyal tüketimin izlenmesi için nihai metodolojide birleştirildiğinin aktarıldığı açıklamada, 2020'den itibaren DSÖ'nün, Küresel Antimikrobiyal Direnç ve Kullanım Gözetim Sistemi (GLASS) aralığıyla tüm ülkelerden yıllık bazda veri toplamaya başladığı aktarıldı.

DSÖ'nün dünyadaki antibiyotik kullanımına ilişkin bir sonraki raporunun Mayıs 2021'de çıkması bekleniyor.

"Reçetesiz antibiyotik kullanmayın"

Öte yandan, Sağlık Bakanlığına bağlı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğünün Dünya Antibiyotik Farkındalık Haftası nedeniyle internet sitesinde yapılan bir açıklamada, antibiyotiklerin sadece hekimin reçete ettiği durumlarda, eczacının danışmanlığında uygun miktar ve sürede kullanılması gerektiği belirtiliyor.

Hekim reçete etmedikçe kendi kendine ya da yakınlarının önerisiyle antibiyotik kullanılmaması tavsiye edilen açıklamada, antibiyotiklerin ağrı kesici, ateş düşürücü olmadığı ve her hastalığı tedavi etmediğinin altı çiziliyor.

Açıklamada, nezle ya da grip gibi virüslerle oluşan enfeksiyonlarda antibiyotiklerin tedavide yerinin olmadığı ve gereksiz antibiyotik kullanımıyla istenmeyen yan etkilerin görülebileceği uyarısında bulunuluyor.