Dünya tarihine geçecek! Trabzon'da üretilecek, daha önce hiç yapılmadı, artık ucuz olacak
Türkiye'de daha önce hiç yapılmadı. Karadeniz Teknik Üniversitesi ile Trabzon Üniversitesi'nin ortak çalışması bir ilk olacak. Dünyada sınırlı alanda üretiliyor. Bilim insanlarının araştırma ve çalışmaları sonucu atıklardan yapılacak. İşte detaylar...
Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Dr. Öğretim Üyesi Fulya Ay, KTÜ Maçka Meslek Yüksekokulu Kimya ve Kimyasal İşleme Teknolojileri Bölümü Dr. Öğretim Üyesi Onur Tolga Okan ile Trabzon Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi Öğretim Görevlisi Dr. Ayşegül Özer, laboratuvarda vanilin üretimi yapabilmek amacıyla bir araya geldi.
Akademisyenler, "Biyoteknolojik Yaklaşımlarla Ferulik Asit Tabanlı Biyovanilin Üretim Süreçlerinin Optimizasyonu" adını verdikleri projeyi TÜBİTAK'a sunarak "1001-Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Projeleri" kapsamında destek aldı.
Buğday ve yulaf kepeği, şeker pancarı küspesi gibi tarımsal atıkların laboratuvar ortamında bakterilerle işlenmesiyle elde edilecek vanilinin, ülke ekonomisine katkı sağlanması amaçlanıyor.
KTÜ Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Öğretim Üyesi ve proje yürütücüsü Ay, AA muhabirine, 3 yıl sürecek projeyle ülke genelinde daha önce yapılmamış bir şeyi başarmak istediklerini söyledi.Vanilya ile vanilinin karıştırıldığına dikkati çeken Ay, "Vanilyanın içerisindeki vanilyaya aromasını, kokusunu, tadını veren vanilini, biyoteknolojik olarak bakteriler tarafından üreteceğiz. Bu projede iki ana hedefimiz var. Biri tarımsal atıkları kullanarak vanilin üretmek, bir taraftan da ülkemizde bulunan bu tarımsal atıkları değerlendirme amacındayız." diye konuştu. Tarımsal atıklarda yapacakları çalışmayla bazı bileşikleri açığa çıkartacaklarına işaret eden Ay, "Ardından bakteriler uygulanarak bu bileşiklerden vanilin üretimi yapılacak." ifadesini kullandı.
Ay, vanilyanın her yerde üretilemediği için değerli olduğuna değinerek, şöyle devam etti:"Genelde Meksika kökenli bir bitki ve Madagaskar dünya üzerindeki vanilya ihtiyacının neredeyse yüzde 80'ini karşılıyor. Türkiye'de maalesef bunların üretimi yok denecek kadar az ve yetersiz. Dolayısıyla bu proje kapsamında vanilin bileşiğini üretip pazarlamayı hedefliyoruz. Pahalı olmasının nedeni üretimin taleplerini karşılayamaması. Zaten vanilya bitkisinin üretimi meşakkatli, zor ve her yerde yetişmiyor."
Dünyada laboratuvarda üretilen vanilin için belirli bakteriler kullanıldığını aktaran Ay, kendi seçtikleri bakterilerin daha önce vanilin üretiminde kanıtlanmadığını, projenin özgünlüğünün de buradan geldiğini vurguladı.Fulya Ay, literatürde Türkiye'deki vanilin üretimine dair yeterli çalışma bulamadıklarını ifade ederek, "Vanilinin biyoteknolojik yöntemle üretilmesiyle ilgili olarak genelde diğer ülkelerde yapılan çalışmalar devam ediyor. Dolayısıyla Türkiye'deki bu açığı bu projeyle kapatmış oluyoruz aslında. Çalışmalar güzel giderse çok şeyler çıkacak. Bu anlamda Türkiye'de yapılmayan işleri yapmış olacağız." değerlendirmesinde bulundu.KTÜ Maçka Meslek Yüksekokulu Kimya ve Kimyasal İşleme Teknolojileri Bölümü Dr. Öğretim Üyesi Onur Tolga Okan ise dünya genelinde vanilin üretiminin hedeflenenin çok altında olduğunu söyledi.