Petrolde dev anlaşma

TPAO ve Royal Dutch Shell, Antalya Açık Deniz ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi alanlarını kapsayan arama, üretim ve paylaşım anlaşması imzaladı. Anlaşma ile iki firma Antalya açıklarında önce sismik arama ardından da sondaj faaliyetlerinde bulunacak

Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) ile Hollanda-İngiliz ortaklığındaki Royal Dutch Shell arasında Antalya Açık Deniz/Güneydoğu Anadolu Bölgesi alanlarını kapsayan, arama, üretim paylaşım anlaşmaları imzalandı. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız’ın şahitliğinde gerçekleşen anlaşmaya, TPAO adına Genel Müdür Mehmet Uysal, Shell adına da Royal Dutch Shell Uuluslararası Arama ve Üretim Başkanı Malcolm Brinded imza koydu. Anlaşma ile iki firma Antalya açıklarında önce sismik arama, ardından da sondaj faaliyetlerinde bulunacak. TPAO ve Shell Güneydoğu’da ise şeyl gaz (kaya gazı) üretiminde faaliyet gösterecek.

Törende konuşan Bakan Taner Yıldız, bu işbirliğinin uluslararası siyasi spekülasyonlardan uzak, teknik bir çalışmanın ürünü olduğunun ısrarla altını çizmek istediğini belirterek, anlaşmaların hem Türkiye’ye hem de Shell’e faydalar sağlayacağını umduğunu bildirdi.

Yıldız, imzalanan işbirliği anlaşmasının ithal kaynakları yerli kaynaklar haline getirme konusundaki çabalardan biri olduğunu söyledi.

Petrol ve doğalgaz aramaları konusunda önemli şirketlerle imzalar atılmaya devam edileceğini kaydeden Yıldız, arama faaliyetinin bir kültür olduğunu, TPAO’nun da artık bu işin bir ucundan yakaladığını, bundan sonrasını da bırakmayacağını söyledi. Yıldız, Karadeniz’de arama çalışmalarının tüm hızıyla devam ettiğini, bu çerçevede Sürmene-1 kuyusunda 5 bin 500 metreye inildiğini, Akdeniz’de ise TPAO’nun önemli bir oyuncu haline geldiğini belirtti.

Masraflar Shell’den

TPAO Genel Müdürü Mehmet Uysal, Antalya ve Güneydoğu’da yapılacak sismik arama, sondaj ve üretim faaliyetlerinde tüm masrafların Shell firması tarafından karşılanacağını söyledi. Uysal, “TPAO Akdeniz’de sahip olduğu ruhsat alanları bakımından en büyük oyuncu konumundadır. Aralık ayında Mersin, İskenderun Körfezi için yapacağımız ortaklık çağrısında da Shell firmasını da yine bizimle birlikte görmek isteriz” diye konuştu. Uysal, TPAO’nun Antalya açıklarında gerçekleştirdiği sismik faaliyetlere 20 milyon dolar harcadığını, Shell’in bu ücreti TPAO’ya vereceğini, bundan sonraki arama çalışmalarının masrafını da üstleneceğini belirtti. Sismik aramanın ardından Shell’in sondaj açıp açmamaya karar vereceğini kaydeden Uysal, şunları söyledi:

“Sondaj aşaması daha uzun bir süre alacak. Sondaj kararı alındığında sondaj masrafları da Shell tarafından karşılanacak. Petrol veya doğalgaz çıkması durumunda üretim aşamasında da hisselerimiz var, onun da paylaşımı yapılacak. Bu hisse paylaşımı artan üretim karşılığında Türkiye’nin artan hissesi şeklinde olacak. Başlangıçta yüzde 50-50 olarak başlayacak. Üretim arttıkça TPAO’nun hissesi artan üretime göre artacak. Kayan skala denir buna, üretim arttıkça alınan pay artar.”

Söz konusu bölgeyle ilgili Shell’in 2014’te sondaj kararı vereceğini, anlaşmada sondaj süresinin 5 yıl olarak tespit edildiğini kaydeden Uysal, üretim olursa da 25 yıl üretim anlaşması bulunduğunu söyledi. Güneydoğu’da Diyarbakır bölgesinde yapılacak şeyl (kaya gazı) aramalarında ise başlangıçtaki anlaşmanın yüzde 70 TPAO, yüzde 30 Shell olarak paylaşıldığını anlatan Uysal, projenin geliştirilmesinden ümitli sonuçlar elde edilirse Shell’in hissesini yüzde 49’a kadar çıkarma şansına sahip olduğunu dile getirdi. Uysal, Diyarbakır bölgesinde şeyl gaz arama çalışmaları kapsamında ilk aşamada 5 kuyu açılacağını, sonraki süreçte kuyuların 18’e kadar çıkabileceğini bildirdi. Uysal, burada da ilk sondaja başlama süresinin 1-1.5 yıl alabileceğine dikkat çekti.

‘Bu ortaklık iki taraf için de önemli bir fırsat’

Royal Dutch Shell Uluslararası Arama ve Üretim Başkanı Malcolm Brinded, “Cumhuriyetin kuruluşundan beri buradayız, önümüzdeki uzun on yıllarda da burada olmak istiyoruz” dedi. Türkiye’nin şu anda dünyanın en hızlı büyüyen ülkesi olduğunu ve Türk ekonomisini takdir etmemenin mümkün olmadığını kaydeden Brinded, “Bu ortaklık her iki taraf için de çok önemli bir fırsat. İki şirket de kendi güçlü taraflarını masaya getiriyorlar” dedi. Shell’in teknolojisini ve uluslararası becerisini, TPAO’nun da bölgedeki tecrübesini ortaya koyduğunu kaydeden Brinded, TPAO ile ortaklıklarına bu işbirliği ile yeni bir boyut kattıklarını bildirdi.

İsrail’in bir şey olmamış gibi davranması kabullenilemez

Güney Kıbrıs Rum Kesimi ve İsrail’in Akdeniz’de arama faaliyetlerini nasıl değerlendirdiğinin sorulması üzerine Bakan Taner Yıldız, gerek İsrail’in gerekse Güney Kıbrıs Rum Kesimi yönetiminin uluslararası hukuku netleşmemiş bir bölgede, hukuka aykırı biçimde yaptığı çalışmaların yasal olmadığını birçok kez söylediklerini hatırlattı. Yıldız, şöyle konuştu: ”İsrail’in 9 vatandaşımızın katledilişiyle alakalı konuda herhangi bir şey olmamışcasına davranması tarafımızdan kabullenilemez. Bunun bizim enerjiyle alakalı yapacağımız işbirliklerine çok ciddi mani olduğunu söylemeliyim. Bunu kaldıracak olan şu anda İsrail Hükümeti’nden beklediğimiz tavır ve İsrail Hükümeti ile alakalı en son geldiğimiz noktadır.”