Ellere var bize yok!
Rus doğalgazının ikinci büyük müşterisi Türkiye, indirim beklerken, Atina yüzde 15 indirimi kaptı. Yunanlılar doğalgazı artık Türklerden 33 dolar daha ucuz kullanacak.
Gazprom, Yunanistan’a verdiği doğalgazda yüzde 15 indirime gitti. Yunanistan 2013’ün ikinci yarısından itibaren geriye doğru da geçerli olmak üzere bin metreküp doğalgaz için 467 dolar yerine 397 dolar ödeyecek. Bu durum Türkiye’deki ‘doğalgaz’ tartışmalarını da yeniden alevlendirdi. Türkiye, geçen yıl Rusya’dan 26.6 milyar metreküp doğalgaz aldı. Rus doğalgazının Almanya’dan sonra ikinci büyük müşterisi. Buna karşın doğalgazın 1000 metreküpü için 440 dolar ödüyor. Yunanistan’ın toplam gaz tüketimi sadece 2.6 milyar metreküp. Buna karşın doğalgazı Türklerden 33 dolar daha ucuza yakacak.
İstanbul Teknik Üniversitesi öğretim üyesi Doç. Dr. Fatih Özbay, “Yunan hükümeti geçen yıl Gazprom’un Bulgaristan’a yüzde 20 indirim yapması üzerine indirim talebinde bulundu. Ülkenin ekonomik kriz içinde olması ve Bulgaristan’a yapılan indirimi gerekçe gösteren Atina yönetimi eğer indirim yapılmazsa konuyu Uluslararası Tahkim’e taşıyacağını açıkladı. Bunun sonrasında başlayan görüşmelerde gaz fiyatında 70 dolarlık bir indirime gidildi” dedi. Özbay, Yunanlıların fiyatı AB ortalaması olarak kabul edilen 380 dolara indirmek istediğini ancak Rusların bu rakamı kabul etmediğinin de altını çizdi.
Yunanistan’ın yaptığı yeni anlaşmanın bir diğer önemli tarafı da 2016 yılında bitecek olan gaz alım anlaşmasının süresinin 2026 yılına kadar uzatılması. Doğalgaz ihtiyacının yüzde 60’ını Rusya’dan karşılayan ‘Komşu’ yeni anlaşmayla fatura süresini 12 yıl daha uzatmış oldu.
Biz de istemiştik!
Başbakan Erdoğan ve Enerji Bakanı Yıldız, Türkiye’nin doğalgaz faturasını uluslararası standartlara çekebilmek için yılbaşından bu yana yoğun bir diplomasi trafiği yürütüyor. Ocak ayında İran’a giden Erdoğan ve Yıldız, en pahalı gaz olarak kabul edilen İran gazında fiyatı indirmek için yetkililerle görüştü. Ancak 490 dolarlık pahalı gaz indirim sağlanamadı. Erdoğan’ın bir sonraki durağı Rusya oldu. Soçi Kış Oyunları’nın açılışında Rusya Devlet Başkanı Putin ile görüşen Erdoğan 440 dolarlık gazın AB ortalaması olan 380 dolar seviyesine indirilmesini talep etti. Ancak Ruslar bu teklife sıcak bakmadı.
İran’dan tık yok
Türkiye’nin ‘Bu gaz çok pahalı fiyatı indirin’ çağrısına Tahran yönetimi ‘hayır’ cevabı verince Ankara soluğu Uluslararası Tahkim’de aldı. 490 dolarlık gazda yüzde 15 indirim isteyen Enerji Bakanlığı davayı kazanırsa fiyat 420 dolara gerileyecek. Tahkim Davası’nın hala sürdüğünü kaydeden Enerji Bakanı Taner Yıldız, İran’ın revize ettiği teklifin beklentileri karşılamaktan uzak olduğunu söyledi. Yıldız, İran’ın sevk edilen gazı 2 katına çıkarmayı teklif ettiğini ama bunun gerçekleşmesinde fiyat mekanizmasının önemli olduğunu vurguladı. Yıldız, “Biz fiyatı duymadan, Türkiye’nin piyasasıyla alakalı cazip bir nokta oluşturmadan böyle bir girişimin henüz olgunlaşmamış bir yapı olduğunu söylemek isterim. Bizim için tedarikin kendisi kadar fiyat da son derece önemlidir” diye konuştu.
2.3 milyar dolar kasada kalacak
Gazprom, Yunanistan’a yaptığı yüzde 15’lik indirimin aynısını Türkiye’ye de yaparsa fiyat doğalgazın birim fiyatı 440 dolardan AB ortalaması olan 380 dolara gerileyecek. Bu durumda Türkiye’nin yıllık doğalgaz faturası 2 milyar 322 milyon dolar azalacak. Bu gelişme sadece doğalgazın ucuzlamasına değil, elektrik fiyatlarının da düşmesini sağlayacak.
Geçtiğimiz yıl tükettiğimiz her 100 birim elektriğin 44’ü doğalgaz çevrim santrallerinden elde edildi. Bu nedenle doğalgaz fiyatlarıyla elektrik fiyatları arasında çok güçlü bir bağ var. Uzmanlar, fiyat indiriminin aynı zamanda diğer ülkelerle yapılacak pazarlıklarda da Ankara’nın elini güçlendireceğinin altını çiziyor.
