Dağıtım ihalesinde gelen rekor teklifler sevindirdi ancak ÖİB kanadında hala bu endişe var
Dağıtım ihalesinde gelen rekor teklifler sevindirdi ancak ÖİB kanadında, “Acaba bu paralar ödenecek mi devirler gerçekleşecek mi” endişesi ortaya çıktı. Trakya’yı kazanan Aksa daha önce aldığı 3 şirketin ödemesini hala yapmadı. Yeşilırmak Dağıtım’ı Kasım 2009’da alan Çalık da hâlâ devri gerçekleştiremedi.
Elektrik dağıtım ihalesinde İş-Kaya-MMEKA ortaklığının Boğaziçi Elektrik Dağıtım Şirketi’ne verdiği 3 milyar dolarlık rekor teklifin sırrı gün geçtikçe artıyor. TEDAŞ bünyesindeki Boğaziçi Dağıtım şirketi ihalesine katılan yatırımcıların elindeki 2010 yılı rakamları ilginç detayları ortaya koydu. Buna göre, Boğaziçi Dağıtım şirketinin 2010 yılının ilk 6 ayında 130 milyon lira zarar ettiğini ortaya çıktı.
Devirden sonra ilk anda şirkete konulması gereken para 200 milyon lira olarak hesaplanırken, şirketin tahakkuk tahsilat oranı da yüzde 96.5 düzeyinde çıktı. Yani şirketin tahsilat tutarında da yüzde 3.5 oranında kayıp bulunuyor. Söz konusu tutar 150 milyon lira civarında hesaplanıyor.
Sözkonusu zarar rakamı ve şirketin mali pozisyonuyla ilgili benzer zorunluluklar, ihaleyi alan İş-Kaya-MMEKA ortaklığının da önünde duruyor. Yurtdışı bankalar ise elektrik dağıtım ihalelerini proje finansmanı olarak görmediğinden ödeme için uluslararası kredi kapısı kapalı görünüyor. Ortaklığın şu anda herhangi bir olası yabancı şirketle ortaklık girişimi de bulunmuyor. Şimdilik, “Ucuza kredi bulacağız. Farklı gelirler elde edeceğiz” yanıtı vermekle yetinen grup temsilcileri, sözkonusu kredinin nereden, nasıl ve hangi maliyetle bulunacağı, farklı gelirlerin ne olduğunu açıklamaktan kaçınıyor.
Sınır 2.1 milyar $
Ekonomi yönetimi ise devrin gerçekleşmeyeceğinden korkuyor. Enerji Bakanlığı ve Hazine bürokratları, söz konusu endişeyi dile getirirken, 2009 yılının Kasım ayında ihale edilen bazı elektrik dağıtım bölgelerinde, 10 ayı geçmesine rağmen devrin halen gerçekleşmediğini hatırlatıyor.
Kulislerde, dağıtım işinde büyük ve deneyimli enerji şirketlerinin yaptığı çalışmalara göre, çeşitli risk yönetim seçenekleriyle fizıbl olan tutarın Boğaziçi Elektrik için 2 milyar dolar ile 2 milyar 100 milyon dolar düzeyinde olduğu konuşuluyor. Bu kapsamda ihaleden 2 milyar 90 milyon dolarlık turun tamamlanmasından sonra ilk elemeli turda çekilen Sabancı’ya ait Enerjisa Elektrik Dağıtım A.Ş örnek gösteriliyor. Enerjisa, Ankara’nın elektrik dağıtımını sürdürüyor ve dağıtım konusunda deneyimi bulunuyor. Enerji sektörü kulislerinde Enerjisa’nın ihale için belirlediği üst sınırın 2.1 milyar dolar olduğu iddia ediliyor.
4 dağıtım bölgesi hâlâ devredilemedi
ÖİB’nin 2009 yılı Kasım ayında ve 2010 yılı Şubat ayında yaptığı ihalelerde 4 elektrik dağıtım bölgesini kazanan firmalar hâlâ finansman sorununu çözüp de şirketleri devralamadı. ÖİB’nin 6 Kasım 2009’da yaptığı ihalede Çoruh Elektrik Dağıtım şirketi ihalesini 227 milyon dolarlık teklifle Cemil Kazancı’nın başında olduğu Aksa Elektrik kazanmıştı. Ancak satış sözleşmesi, geçen 10 aya rağmen halen imzalanamadı ve devir gerçekleşmedi. 18 Şubat 2010 tarihinde Van Gölü Elektrik Dağıtım şirketinin devri için yapılan ihaleyi 100 milyon dolarlık teklifle yine Aksa Elektrik A.Ş. kazandı. Ancak burada da devir halen yapılamadı. 18 Şubat’ta ihale edilen Fırat Elektrik Dağıtım şirketi için 230.2 milyon dolarlık teklifle kazanan Aksa Elektrik A.Ş. oldu. Ancak halen devir gerçekleşmedi.
6 Kasım tarihindeki ihalelerde Çalık Enerji’nin 441.5 milyon dolarlık teklifle aldığı Yeşilırmak Elektrik Dağıtım şirketinin devri de halen gerçekleşmedi. Çalık Enerji ve Aksa’nın söz konusu devirler için gereken finansman olanaklarını yaratmaya çalıştığı iddiaları kulislerde konuşuluyor.
İran’a ambargo yokmuş gibi tam gaz ticaret
İran’ın nükleer faaliyetlerine şüpheyle bakan Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi, 9 Haziran’da bu ülkeye yönelik yeni ve sıkı yaptırımlar getiren karar tasarısını kabul etmesine rağmen, Türkiye’yle olan ticari yakınlaşma tüm hızıyla sürüyor. Enerji Bakanı Taner Yıldız, İran ile daha önce imzalanan ve üretim santrallerinin yapımını da kapsayan elektrik anlaşmalarından vazgeçilmesinin söz konusu olmadığını belirtti. Yıldız, şunları söyledi: “Petrol ve petrol ürünleriyle alakalı şu anda İran ile yapılan Türkiye’nin bir ticareti var. Bu ticaretin herhangi bir gerekçeyle kesintiye uğramaması gerektiği kanaatindeyiz. Bu manada özel sektörün tercihinin İran’a bu ürünlerin satışı yönünde olması halinde bizler de yardımcı olacağız. Türkiye’nin İran bu ürünlere yönelik ticaretinin durdurulması yönünde bir talep yok. Birleşmiş Milletler’in kararları bizi bağlar. Bunla alakalı enerji başlığı altında bir yaptırım söz konusu değil.”
