Alan yandı kaçıran ihya oldu
Maliye Bakanlığı yılbaşında akaryakıt ve sigaraya yaptığı vergi zammından beklediği geliri elde edemedi.
Akaryakıt kaçakçısı pahalı benzin sayesinde kasayı doldurdu, 2 milyar liralık haksız kazanca yelken açtı
Dünyanın en pahalı akaryakıtının kullanıldığı Türkiye yıl başında yapılan yeni vergi zamları nedeniyle çifte kayba uğradı. Vergilerle daha da yükselen fiyatlar vatandaşın benzin faturasını şişirirken Maliye de artan kaçakçılık nedeniyle 2 milyar liraya yaklaşan vergi kaybıyla karşı karşıya kaldı. Akaryakıt kaçakçısı pahalı benzin sayesinde kasayı doldurdu, 2 milyar liralık haksız kazanca yelken açtı.
Maliye Bakanlığı'nın, krizde bozulan bütçe dengelerini düzeltmek için yıl başında akaryakıt ve sigaraya ilave vergi zammı uyguladı. Yüklü zamlara rağmen ilk 6 ayda sigara ve akaryakıttan elde edilen vergi geliri, hedefin 2,3 milyar lira altında kaldı. Vergi gelirlerindeki kaybın büyük ölçüde sigara ve akaryakıttaki kaçak kullanımdan kaynaklandığı tahmin ediliyor.
HEDEF 30.7 MİLYAR LİRAYDI
6 ay önce yapılan vergi artışlarının sonucu ocak-haziran bütçe uygulama sonuçlarına yansıdı. Maliye'nin hesaplarına göre ilk 6 ayda akaryakıta yapılan ÖTV zammına rağmen elde edilen gelir 14,4 milyar lirada kaldı. Yeni bir zam olmazsa yıl sonunda ancak 28,8 milyar liralık gelire ulaşılacak. Oysa Maliye yılın tamamı için akaryakıt ÖTV'sinden 30,7 milyar lira gelir hedeflemişti. Bu durumda yıllık bazda Maliye'nin akaryakıt ÖTV'sinden kaybı yaklaşık 1,8 milyar lirayı bulacak.
EN BÜYÜK SAPMA SİGARADA
Maliye yıl başında ikinci büyük ÖTV artışını da sigarada yaptı. Zamma rağmen ilk 6 ayda elde edilen gelir 6,8 milyar TL oldu. Bu durum, olağanüstü bir değişiklik olmazsa yılın tamamında ancak 13,5 milyar liralık ÖTV toplanacağını işaret ediyor. Oysa Maliye'nin yaptığı hesaplar sigaradan 16,4 milyar lira ÖTV geliri elde edileceğini gösteriyordu. 6 aylık gerçekleşme Maliye'nin hesabının yaklaşık 2,8 milyar lira civarında şaşacağını gösteriyor.
KAYIP 5 MİLYARI BULACAK
Maliye'nin sadece akaryakıt ve sigaradan uğradığı vergi kaybı ilk 6 ayda yaklaşık 2,3 milyar liraya ulaştı. Bu kaybın yıl sonunda 4 milyar 670 milyon lirayı aşması bekleniyor. Türkiye söz konusu yılın ilk yarısında hızlı bir büyüme performansı sergilemişti. İkinci yarı yılda ise büyümenin yavaşlaması bekleniyor. Dolayısıyla bu durum vergi gelirlerine olumsuz yansıyabilecek.
Maliye Bakanlığı söz konusu vergi kaybını azaltmak için akaryakıt şirketleri ve sigara kaçakçılığı üzerindeki denetimlerini artırdı. Bununla birlikte 5 milyar liraya yaklaşan açığın kapatılması için akaryakıt ve sigarada yeni vergi artışı olup olmayacağı bilinmiyor.
ÖTV ilk 6 ayda bekleneni vermedi (Milyon TL)
Gelir kalemi Ocak-haziran Yıllık tahmini gelir* Yılsonu hedefi Sapma tahmini
-Petrol ve doğalgaz 14.425 28.850 30.684 -1.834
-Motorlu taştlar 2.245 4.490 3.870 703
-Alkollü içecekler 1.395 2.790 2.133 657
-Tütün 6.784 13.568 16.404 -2.836
-Kolalı içecekler 88 176 222 -46
-Dayanıklı tüketim malları 700 1.400 1.399 1
Toplam 25.637 51.274 54.630 -3.356
(*) Yıl sonu tahmini, ilk 6 aylık gerçekleşme üzerinden yıllık varsayımla hesaplanmıştır. Tahmini sapma, yılsonu tahmini ile yıl sonu hedef arasındaki farktan oluşmaktadır. (BUGÜN)
