Brexit’e yargı darbesi
İngiltere’de Anayasa Mahkemesi, Yüksek Mahkeme’nin verdiği ‘ülkenin AB’den ayrılma (Brexit) müzakerelerine parlamento onayı olmadan başlanamayacağı’ yönündeki kararını onadı
İngiliz yargısından, 23 Haziran’daki referandumun ardından ülkesinin Avrupa Birliği (AB) üyeliğinden parlamentoya sormadan çıkacağını savunan Başbakan Theresa May’e bir darbe daha geldi. Anayasa Mahkemesi, Yüksek Mahkeme’nin daha önce verdiği, ‘İngiltere’nin AB’den ayrılma (Brexit) müzakerelerine parlamento onayı olmadan başlanamayacağı’ kararını onadı. Anayasa Mahkemesi, ülkedeki Brexit sürecini hükümetin mi yoksa parlamentonun mu başlatması gerektiği tartışmasına son veren kararını dün açıkladı. Karara göre, Brexit sürecini resmen başlatacak olan Lizbon Anlaşması’nın 50. maddesini işletme hakkı parlamentoya verildi. Karar, 11 yargıçlı mahkemede 3’e karşı 8 evet oyuyla alındı.
Diğerlerine izin yok
İngiltere’deki en üst düzey temyiz mahkemesi niteliğindeki Anayasa Mahkemesi, İskoçya, Galler ve Kuzey İrlanda bölgesel yönetimlerinin Brexit kararının kendi parlamentolarında oylanması talebini ise reddetti. İskoçya ve Kuzey İrlanda’da halk Brexit referandumunda büyük çoğunlukla AB’de kalınmasından yana oy kullanmıştı.
‘Hayal kırıklığı’
Davada hükümetin tezlerini savunan Başsavcı Jeremy Wright, kararın hükümeti hayal kırıklığına uğrattığını söyledi. Kararın açıklanmasının ardından mahkeme önünde basına açıklamalarda bulunan Wright, hükümetin ‘kararın gereğini yerine getirmek için elinden geleni yapacağını’ kaydetti.
Mahkemenin kararının Brexit’in gerçekleşip gerçekleşmemesiyle ilgili olmadığını vurgulayan Wright, konunun parlamentoya taşınmasıyla birlikte bundan böyle salt hukuki olmaktan çıkıp siyasi bir nitelik kazandığını vurguladı. İngiltere, İskoçya, Galler ve Kuzey İrlanda’dan oluşan Birleşik Krallık’ta geçen yıl 23 Haziran’da yapılan AB referandumunda halkın yüzde 52’si Brexit’ten yana oy kullanmıştı.
‘Karara saygılıyız ama...’
Kararın medyaya yansımasının ardından Başbakan May’in ofisinden yapılan yazılı açıklamada, İngiliz halkının AB’den ayrılma yönünde oy kullandığı hatırlatılarak, hükümetin bu kararı hayata geçireceği vurgulandı. Açıklamada, “50. madde planlandığı gibi Mart sonunda işletilecek. Bugün verilen karar bunu değiştirmez” ifadeleri kullanıldı. Parlamentonun referanduma büyük çoğunlukla destek verdiği belirtilen açıklamada, şunlar kaydedildi: “Bu, halihazırda bizim belirlediğimiz takvime göre AB’den çıkma sürecine devam edilmesine desteğe işaret eder. Anayasa Mahkemesi’nin kararına saygılıyız ve kısa süre içinde parlamentoda sonraki adımlarımızı atacağız.”
Berber hükümeti dava etmişti
Başbakan May, referandumun ardından AB ile ayrılık müzakerelerini başlatacak Lizbon Anlaşması’nın 50. maddesinin devreye alınmasının kendi inisiyatifiyle olacağını ileri sürerken, Gina Miller adlı İngiliz iş kadını ile Dier Dos Santos adlı berber, 50. maddenin devreye girmesi için bir parlamento kararı gerektiği iddiasıyla hükümeti dava etmişti. İngiltere’de Yüksek Mahkeme, 3 Kasım’da Miller ve Santos’un tezleri lehinde karar vererek, AB’den ayrılma süreci başlatılmadan konunun milletvekillerinin oyuna sunulması gerektiğine hükmetmişti.
