SGK harekete geçti! Flaş detay ortaya çıktı, işveren için zorunlu ve...

SGK çalışanlar için devrede! Aynı durumda milyonlarca kişi bulunuyor. Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından zorunlu hale getirildi. 10 günden az çalışanlar için iş kazası ve meslek hastalığı primi ödemesi yapılması gerekiyor. 

Başta bakıcı ve temizlikçiler olmak üzere ev hizmetlerinde bir günlüğüne bile olsa biri çalıştırılıyorsa, sigortası yapılmak zorunda. İş Sağlığı ve güvenliği Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Rüştü Uçan ve İş Sağlığı ve Güvenliği Bölümü İş Hukuku Öğretim Üyesi İpek Kocagil Ersoy, ev hizmetlerinde 10 günden az çalışanların sigortalılığına ilişkin açıklamalarda bulundu.

Dr. Öğretim Üyesi Rüştü Uçan, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ek 9. Madde ile 1 Nisan 2015 tarihi itibariyle ev hizmetlerinde çalışanların çalıştıkları gün sayısına göre farklı statüde sigortalanmasını zorunlu kıldığını söyledi.

İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIĞI SİGORTA PRİMİ ÖDENMELİDİR

Uçan, “Bir gün bile ev hizmeti çalışması olan kişilerin sigortalanması zorunludur. Buna göre ev hizmetlerinde çalışanlar bir veya birden fazla işverene bağlı olarak çalışabilmekte ve çalıştıkları kişi yanında ay içinde 10 günden az çalışma gün sayısı bulunması halinde bu çalışanlar için iş kazası ve meslek hastalığı sigortası primi ödenmelidir. Çalıştıkları kişi yanında ayda 10 gün ve daha fazla çalışanlar ise tüm sigorta kolları üzerinden sigortalanacaktır.” dedi.

Ev hizmetini, “ev içerisinde yaşayanlar tarafından yapılabilecek işlerin dışarıdan bir kimse tarafından yerine getirilmesi” olarak tanımlayan Dr. Uçan, “Örneğin evde yapılan temizlik, ütü, yemek, çocuk bakımı, çamaşır gibi işler ev hizmeti olarak kabul edilmektedir.” diye konuştu.

EV HİZMETLERİNDE ÇALIŞANLARIN SGK PRİMİ NE KADAR?

Dr. Rüştü Uçan, “Evinde ayda 10 günden az süre ile sigortalı çalıştıranlar, bu kişiler için çalıştırdıkları her bir gün için asgari ücretin günlük tutarının %2’si oranında iş kazası ve meslek hastalığı primi ödeyecektir. Bu tutar 1.1.2022 tarihi itibariyle günlük 3.34 TL’dir.” dedi.

UZUN VADE EMEKLİLİK VE GENEL SAĞLIK SİGORTASI PRİMLERİ ÖDEYEBİLİRLER

Dr. İpek Kocagil Ersoy ise ev hizmetlerinde bir kimse yanında ayda 10 günden az çalışanlar için uzun vadeli sigorta kolları ve genel sağlık sigortası için prim ödenmediğinden bu sigortalıların genel sağlık sigortası ve malullük, yaşlılık (emeklilik) ve ölüm sigortalarından yararlanamadıklarını söyledi. Ersoy, “Ancak bu sigortalılar isterlerse takip eden ayın sonuna kadar uzun vade (emeklilik) ve genel sağlık sigortası primi ödeyebilirler. Prim ödemeyenlerin sağlık sigortasından yararlanması eski statüleri üzerinden devam etmektedir.” dedi.

EVE GELEN TEMİZLİKÇİ VE YARDIMCI SİGORTASI NASIL YAPILIR?

Dr. İpek Kocagil Ersoy, ev hizmetlerinde 10 günden az çalışanların kuruma bildirilmesine ilişkin yapılacak işlemler konusunda da şu bilgileri verdi:

“Evinde bu kişileri çalıştıranlar, ‘Ev Hizmetlerinde 10 Günden Az Çalıştırılacaklara İlişkin Form” ile SGK’ya müracaat ederek sigortalı bildirimini yapabilirler.

Ayrıca, ev hizmetlerinde ayda 10 günden az süre ile sigortalı çalıştıranlar “www.turkiye.gov.tr” uygulaması aracılığıyla da sigortalı bildiriminde bulunabilirler.

Ev hizmetlerinde 10 günden az çalışanların bildirimlerinin ve prim tahsilatlarının kolay yapılabilmesi için cep telefonu kısa mesaj servisi (SMS) aracılığı ile de işlem yapılabilmektedir.

SMS uygulamasının, ev hizmetlerinde aynı işveren yanında ayda 10 günden az çalışanlar için öncelikle sigortalı çalıştıracak kişinin bir defaya mahsus SMS ile kendi TC numarasını yazıp “5510” kısa mesaj servisine kendini “çalıştıran” olarak kaydettirmesi gerekmektedir.

Daha sonra çalıştıracağı kişinin TC numarası ve ayın hangi gününde çalıştıracağı bilgisini “5510” kısa mesaj servisine göndererek sigortalı için tescil kaydı oluşturulması yoluyla yapılacaktır. Sigortalı çalışan bildirimi çalışanın çalışmaya başladığı ayın sonuna kadar yapılabilir.

Ayda 10 günden az çalışanların ayın farklı çalışma günleri için ayın hangi gününde çalıştırılacağı bilgisi “5510” kısa mesaj servisine her bir gün için ayrı SMS gönderilerek yapılacaktır. Örneğin ayın 5’inde ev hizmeti için gelen çalışan, TC kimlik numarası ile birlikte 5 yazılarak SGK’ya SMS yoluyla bildirilecektir. Bu bildirimlerde her gün için Mobil Ödeme yoluyla 3.34 TL tahsil edilecektir.

Kullanılacak cep telefonu hattının mobil ödemeye açık olması gerekmektedir.

“www.turkiye.gov.tr” uygulaması ve Kısa Mesaj Servisi (SMS) ile müracaat edilmesi halinde her bir çalışma (gün ve kişi) için ayrıca işlem yapılması gerekmektedir.”

EV HİZMETİ ÇALIŞANLARININ SİGORTALILIĞI İLE İLGİLİ SIK SORULAN SORULAR

Sosyal Güvenlik Kurumu ev hizmetleri çalışanlarının sigorta süreçleri ile ilgili merak edilen soruların yanıtını yayınladı. İşte hem ev hizmetlerinde çalışanların hem de evinde çalışan istihdam eden kişilerin merak ettiği sorular ve cevapları...

Hangi işler ev hizmeti sayılır?

- Ev içerisinde yaşayanlar tarafından yapılabilecek temizlik, ütü, yemek yapma, çamaşır, bulaşık yıkama, alışveriş ve bahçe işleri ile çocuk, yaşlı veya özel bakıma ihtiyacı olan kişilerin bakım işlerinin ev halkı dışındaki bireyler tarafından yapılması işleri ev hizmeti sayılıyor.

- Çocuk, yaşlı veya özel bakım işinin ev hizmetinde çalışanın evinde ya da hastane, bakımevi vb yerlerde yapılması da ev hizmeti sayılıyor.

- Aynı evde oturan üçüncü dereceye kadar akraba olanların yaptıkları işler ev hizmeti sayılıyor.

Ev hizmetlerinde sigortalı çalıştırma ile getirilen yeni uygulamadan hangi işverenler yararlanabilecektir?

Ev hizmetlerinde sigortalı çalıştırmayı düzenleyen yeni uygulamadan gerçek kişiler yararlanacak olup tüzel kişilerin talepleri kabul edilmeyecek.

Ev hizmetlerinde çalışanların sigortalılığı nasıl sağlanacak?

- Ev hizmetlerinde sigortalı çalıştıranlar hakkında bu işlerin ay içinde 10 günden az ve 10 günden fazla yapılıp yapılmadığına göre işlem yapılacak.

- Ayda 10 günden az çalışanlar iş kazası ve meslek hastalığı yönünden sigortalı sayılacak, primleri çalıştıran kişi tarafından ödenecek, sigortalılar isterlerse takip eden ayın sonuna kadar uzun vade (emeklilik) ve genel sağlık sigortası primi ödeyebilecek.

- Ayda 10 gün ve üzerinde çalışanların primleri işverenleri tarafından kolay işverenlik uygulamaları çerçevesinde ödenecek.

Ev hizmetinde ayda 10 günden az çalışanların sigortalılığı nasıl sağlanacak?

- Evinde ayda 10 günden az süre ile sigortalı çalıştıranlar bu kişiler için çalıştırdıkları her bir gün için asgari ücretin günlük tutarının yüzde 2’si oranında iş kazası ve meslek hastalığı primi ödeyecek.

- İş kazası ve meslek hastalığında 1/1/2021-31/12/2021 tarihleri arasında bir gün için ödenecek tutar 2,39 ₺ dir.

Ev hizmetinde ayda 10 günden az sigortalı çalıştıranlar Kuruma nasıl başvuracak?

- Ev hizmetlerinde 10 günden az çalışanlar için bunları çalıştıranlar “ev hizmetlerinde on günden az çalıştırılacaklara ilişkin form” ile Kuruma müracaat edecek.

- Ev hizmetlerinde ayda 10 günden az süre ile sigortalı çalıştıranlar “www.turkiye.gov.tr” uygulaması aracılığıyla da müracaat edebileceklerdir. Bu şekilde müracaat edecekler “e-hizmetler” menüsünden “SGK”yı seçerek “4A On Günden Az Süreli Ev Hizmetleri İşveren Başvuru ve Sorgulama” ekranından çalıştırılan sigortalının TC numarası ve çalıştırılan gün girilerek sigortalı bildirimi yapılacaktır. “www.turkiye.gov.tr” uygulamasından müracaat edenlerin ayrıca “ev hizmetlerinde on günden az çalıştırılacaklara ilişkin form” düzenlenmesine gerek bulunmamaktadır.

- Çalışanların kolay tescil edilebilmesi, tahsilatın daha kolay yapılabilmesi için cep telefonu kısa mesaj servisi (SMS) aracılığı ile de işlem yapılabilmektedir. SMS uygulamasının, ev hizmetlerinde aynı işveren yanında ayda 10 günden az çalışanlar için öncelikle sigortalı çalıştıracak kişinin bir defaya mahsus SMS ile kendi TC numarasını yazıp “5510” kısa mesaj servisine kendini “çalıştıran” olarak kaydettirmesi, daha sonra çalıştıracağı kişinin TC numarası ve ayın hangi gününde çalıştıracağı bilgisini “5510” kısa mesaj servisine göndererek sigortalı için tescil kaydı oluşturulması yoluyla yapılacaktır. Ayda 10 günden az çalışanların ayın farklı çalışma günleri için ayın hangi gününde çalıştıracağı bilgisini “5510” kısa mesaj servisine her bir gün için ayrı SMS gönderilmesi gerekmektedir. Kullanılacak cep telefonu hattının Mobil Ödeme’ye açık olması gerekmektedir.

- Kuruma doğrudan ya da posta yoluyla, “www.turkiye.gov.tr” uygulamasından müracaat edenler iş kazası ve meslek hastalığı primini banka aracılığı ile Kısa Mesaj Servisi (SMS) ile müracaat edenler ise cep telefonu hatlarına tanımlı TL’leri ile veya cep telefonu faturaları ile ödeyebileceklerdir.

Ev hizmetlerinde ayda 10 günden az sigortalı çalıştıranlar her defa müracaat edecek mi?

- Ev hizmetlerinde ayda 10 günden az sigortalı çalıştıranların bu çalışmanın takip eden aylara da devam etmesi halinde “ev hizmetlerinde on günden az çalıştırılacaklara ilişkin form”un “Çalışma devamlı mı ?” kısmının işaretlenmesi yeterlidir.

- “www.turkiye.gov.tr” uygulaması ve Kısa Mesaj Servisi (SMS) ile müracaat edenlerin her bir çalışma (gün ve kişi) için ayrıca işlem yapılması gerekmektedir.

Kimler ev hizmetlerinde ayda 10 günden az süre ile çalışabilir?

- Herhangi bir çalışması olmayanlar,

- 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentlerine tabi çalışanlar,

- İsteğe bağlı sigortalılar,

- 2925 sayılı Kanuna, 5510 sayılı Kanunun ek 5 ve ek 6 ncı maddelerine tabi sigortalılar,

- Kurumdan aylık ve gelir alanlar,

- Ev hizmetlerinde ayda 10 günden az çalışabilirler.

- Emekli aylığı alanların aylıkları kesilmez, bunlardan ayrıca uzun vade ve genel sağlık sigortası primi alınmaz.

Ev hizmetlerinde ayda 10 günden az süre ile çalışan sigortalılar emeklilik sigortası primi ödeyebilecek mi?

- Ev hizmetinde ayda 10 günden az çalışan sigortalılar için ayrıca 30 gün üzerinden uzun vadeli sigorta kolları (emeklilik) ve genel sağlık sigortası primi ödemelerine imkân sağlanmış olup sigortalıların bu primi ödemeleri için Kuruma müracaat etmelerine gerek bulunmamaktadır.

- Ev hizmetinde çalışan kişinin uzun vade ve genel sağlık sigortası primi ödemesi için çalıştıran kişi tarafından 1 gün iş kazası primi bildirilmesi yeterli olacaktır.

- Sigortalılar uzun vade ve genel sağlık sigortası primini takip eden ayın sonuna kadar ödeyebilecek olup bu sürenin geçirilmesi halinde primin bir daha ödenme imkânı kalmayacaktır.

Ev hizmetlerinde ayda 10 günden az süre ile çalışanların ödeyeceği emeklilik ve sağlık sigortası primi ne kadar?

Ev hizmetlerinde ayda 10 günden az çalışanlar 1/1/2021-31/12/2021 tarihleri arasında 30 gün için 119,25 x 30 x % 32,5 olmak üzere 1.162,69 TL ödeyeceklerdir.

Ev hizmetlerinde ayda 10 günden az çalışanlar genel sağlık sigortası yardımlarından nasıl yararlanacaklar?

- Ev hizmetlerinde ayda 10 günden az çalışması olanlar uzun vade ve genel sağlık sigortası primini takip eden ayın sonuna kadar ödemeleri halinde sağlık yardımlarından faydalanabilecekler. Prim ödememeleri halinde ise sağlık yardımları önceki statüleri üzerinden verilmeye devam edecektir.

- Örneğin eşinden dolayı sağlık yardımlarından yararlanan ev hizmetlerinde gündelikçi olarak çalışan kadın sigortalının uzun vade ve genel sağlık sigortası primi ödememesi halinde eşinden dolayı sağlık yardımı almaya devam edecektir.

- Babasından dolayı yetim aylığı alan kızın ev hizmetinde 10 günden az çalışması uzun vade ve genel sağlık sigortası primi ödenmemesi halinde yetim aylığı kesilmeyecek, sağlık yardımlarını almaya devam edecektir.

Ev hizmetlerinde ayda 10 günden az sigortalı çalıştıranların başka yükümlülükleri var mı?

- Ev hizmetinde ayda 10 günden az sigortalı çalıştıranlar işveren sayılmayacak olup sadece sigortalılar adına iş kazası ve meslek hastalığı primi ödeyecektir.

Ayrıca;

- İşyeri tesciline ilişkin işyeri bildirgesi,

- Sigortalı tesciline ilişkin işe giriş bildirgesi,

- Prim tahakkuk ve ödemeler için aylık prim ve hizmet belgesi,

- Sigortalının işten ayrılması halinde düzenlenen işten ayrılış bildirgesi,

10 günden az sigortalı çalıştıranlardan alınmayacaktır.

Ev hizmetlerinde 10 günden az süreli yabancı uyruklu çalıştırılabilir mi?

- 4817 sayılı Kanun gereğince yabancılara bir yıl süreli çalışma izni verilmekte olduğundan yabancılar kısmi süreli çalışamamaktadırlar.

- Yabancı uyrukluların ev hizmetlerinde 10 günden az süre ile çalıştırıldığının tespiti halinde bunlar hakkında 10 gün ve daha fazla süre ile sigortalı çalıştıran işverenlere ilişkin hükümler uygulanacak ay içinde çalışma gün sayısı 30 gün olarak alınacaktır.