Milyonlarca çalışanı ilgilendiriyor! Son günlerde işveren tarafından düzenlenen işten ayrılış bildirgesindeki 48 kodu ile işten çıkarmalar arttı. Pek çok çalışanın bilmediği 48 kodu ile işten çıkarmada işsizlik maaşı ve kıdem tazminatı ayrıntısı ise İŞKUR’a başvuru yapıldığında ortaya çıkıyor. Genellikle işverenin işten çıkarılmalarda yaptığı bu ince hesap pek çok mağduriyet yaratıyor. Peki, 48 işten çıkış kodu nedir? 48 kodu ile işten çıkarmada işsizlik maaşı ve kıdem tazminatı alınabilir mi? İşte 48 kodu ile işten çıkarılanların bilmesi gerekenler…
Derleyen: Betül Meral SARIİZ
İşten ayrılış bildirgesindeki kodlara dikkat! Hem tazminatınızı hem de işsizlik maaşınızı kaybedebilirsiniz. Son günlerde 48 kodu ile işten çıkarmalar arttı. Pek çok kişinin bilmediği 48 kodu gibi işten çıkarma kodları, çalışanları mağdur ediyor. İşverenin tazminat ödememek için işten çıkarılmalarda yaptığı hesap pek çok mağduriyet yaratıyor. Bu yüzden işveren tarafından düzenlenen işten ayrılış bildirgesindeki kodları bilmek çalışan açısından önem taşıyor. İşveren, işçi haklı olsa bile kıdem tazminatı ödememek için işten çıkış sebebi olarak kasıtlı olarak 48 kodu ile işten çıkarma gibi bazı önemli kodları kullanıyor.
48 İŞTEN ÇIKIŞ KODU NEDİR?
48 işten çıkış kodu, işçinin işverenden izin almaksızın veya haklı bir sebebe dayanmaksızın ardı ardına iki işgünü veya bir ay içinde iki defa herhangi bir tatil gününden sonraki iş günü yahut bir ayda üç işgünü işine devam etmemesi anlamına geliyor.
İŞVEREN 48 KODU İLE İŞTEN ÇIKARMA KODUNU SIK KULLANIYOR
Bazı işten çıkış kodları, işveren veya insan kaynakları birimleri tarafından özellikle tercih ediliyor. Hem işveren hem de işçi için önemli sonuçları olan bir işlem olan işten çıkarma kodu işçinin kıdeme bağlı haklarını, fesih sonrası takip edeceği yolu ve işsizlik ödeneği alıp alamayacağı gibi hususları da doğrudan etkiliyor. 48 kodu ile işten çıkarma genellikle işçinin kıdemini ödememek için kullanılan yöntemlerden biri olarak görülüyor. İşçiyi mağdur eden bu durum, İŞKUR işsizlik maaşı başvurusunda ortaya çıkıyor. Hata düzeltilebiliyor ancak işverenin bunu kasten yapmadığı durumlarda. Bunun için yorucu ve yıpratıcı uzun işlemler gerekiyor. Eğer işveren bu kodu kıdem tazminatı ödememek için özellikle kullandıysa işçi ve işveren hukuk karşısında karşı karşıya geliyor. İşverenin 48 kodu ile işten çıkarmayı kanıtlaması gerekiyor.
İŞSİZLİK MAAŞI ALABİLMEK İÇİN ŞARTLAR!
İşsizlik sigortasından yararlanabilmek için öncelikle çalışanın kendi istek ve kusuru dışında işsiz kalması gerekiyor. İşsizlik maaşı alabilmek için bazı şartlar bulunuyor. Bunlar son 3 yıl içerisinde en az 600 gün prim ödenmesi, çalışanın, iş sözleşmesinin iptalinden önceki 120 gün içinde prim ödeyerek sürekli çalışmış olması, son 3 yıl içinde en az 600 gün işsizlik sigortası primi ödemiş olması da işsizlik maaşı alabilmenin şartları arasında. Çalışanın, iş sözleşmesinin iptalinden sonra 30 gün içinde İŞKUR’a başvurması gerekiyor.
Gerekli şartları taşıyanlardan; 600 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olanlar 180 gün (6 ay), 900 gün sigortalı çalışanlar 240 gün (8 ay), 1080 gün çalışanlar 300 gün (10 ay) süre ile işsizlik maaşından yararlanabiliyor. Buraya kadar iş kanununda belirtilen işten çıkarma sonrasındaki bu haklarda bir sorun yok. Ancak işveren ile işçi arasındaki olumsuz durum kişisel bir intikama dönüşebiliyor. İşverenin yaptığı bir kodlama yıllarca çalıştığınız işyerinden tüm haklarınızı alamadan ayılmanıza sebep olabilir. Bu süreçte işçi de haksız yere işten çıkarıldığını ispat etmek için soluğu mahkemede alabilir. İşçinin burada yapması gereken şey işe, işe gelmeme durumunu kanıtlaması olmalıdır. İşçi işverenden sözlü olarak izin aldığını bazı basit yöntemlerle kanıtlayabiliyor. Örneğin rapor almamış olsa bile hastaneye gittiğini kanıtlaması için kayıtlardan faydalanılması, adliyeye gittiğini tarihli evraklardan belirlemesi gibi bazı basit yöntemler kullanılabiliyor. İşçi ise işveren tarafından işten çıkarılmış ve işyerine alınmıyorsa yapılması gereken bazı adımlar bulunuyor. İşe devam etmek istemiş ancak iş yerine alınmayan işçinin bir an önce notere giderek bir ihtarname çekip durumu kayıt altına alması gerekiyor.
48 KODU İLE İŞTEN ÇIKARMADA İŞSİZLİK MAAŞI ALINABİLİR Mİ?
SGK 48 çıkış kodu ile işten çıkarmada işsizlik maaşı bağlanmıyor. İşçi haklı olsa bile bu kodla çıkışı bildirildiği için işsizlik maaşı başvurusu olumsuz sonuçlanıyor. İşçiye kıdem tazminatı da verilmiyor.
SGK 48 çıkış kodu da dayanağını İş Kanunu’nun 25/II-g maddesinden almıştır. Bu madde tam olarak şu şekildedir:
“İşçinin işverenden izin almaksızın veya haklı bir sebebe dayanmaksızın ardı ardına iki işgünü veya bir ay içinde iki defa herhangi bir tatil gününden sonraki iş günü, yahut bir ayda üç işgünü işine devam etmemesi”. Bu kodun kullanılma gerekçesi son derece basit ve tektir. Buna göre; işçinin devamsızlık nedeniyle işten çıkarılması halinde bu kod kullanılmalıdır.
