Merkez Bankası Başkanı’nın 27 Ağustos’taki “Dolar düşecek” uyarısını dinlemeyenler 2.2 milyar dolarlık döviz aldı. Kurlardaki düşüşle DTH’larda erime 10 milyar TL’ye aştı.
Doların 2 TL sınırını aştığı günlerde Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı, oldukça iddialı açıklamalarda bulunmuştu. Başçı, 27 Ağustos’ta yaptığı açıklamada, “Yıl sonunda dolar/TL kuru 1.92 TL olursa şaşırmayın. Kur bugün yanlış yerde. Merkez Bankası’na Ekim sonuna kadar süre verin. Biz TL’nin değerini aslanlar gibi koruyacağız. Bunu sadece döviz silahıyla yapacağız. Faiz silahını kullanmayacağız. Türk Lirası’nı değer kazandırıcı şokları bizden bekleyin. Çok enteresan manevralar yapacağız. Faiz konusunda bizden şok beklemeyin. Faiz artışı beklemeyin, faiz sabit beklentisini bekleyin” diye konuşmuştu.
‘Dolar almayın’ dedi
Faiz artışı bekleyenleri hayal kırıklığına uğratan bu açıklamayla dolar 2.03 TL seviyelerini geçip rekor kırmıştı. Hatta Erdem Başçı, döviz açığı olanların pozisyon kapatmak için acele etmemelerini tavsiye etmişti. Yani Başçı, “Dolar almayın” demişti.
Erdem Başçı’nın bu kadar net açıklamalar yapması ve kur ile ilgili seviye belirtmesi çok sayıda uzman tarafından eleştirilere neden olmuştu. Yine o tarihlerde doların yılsonu 1.92 TL olacağına belki sadece Erdem Başçı inanıyordu. Ancak yaşanan gelişmelere ve kurların geldiği seviyelere bakıldığında doların yıl sonu 1.92 TL olacağını düşünenlerin sayısı oldukça fazla.
Bunda ABD Merkez Bankası’nın (Fed) geçen hafta yaptığı toplantıda aylık 85 milyar dolar olan tahvil alım programına aynen devam edeceğini açıklaması etkili oldu. Başçı’nın doların belini kıracağız açıklamalarını yaptığı günlerde Fed’in parasal sıkılaştırma politikasında Eylül’de frene basacağı beklentisi hakimdi.
Jackson Hole iddiası
Şimdi Başçı’nın ABD’de yapılan Jackson Hole toplantısında Fed’in 85 milyar dolarlık tahvil alım programında kesinti olmayacağı sinyalini aldığı iddia ediliyor. Bu iddianın doğru olup olmadığı şu aşamada sadece Erdem Başçı biliyor. Ama kurlarda yaşanan hareket Merkez Bankası Başkanı’nı kısa süre sonra haklı çıkarmış durumda.
Peki Erdem Başçı’ya inanmayanlar geçen sürede ne kaybetti?
Merkez Bankası verilerine göre, Erdem Başçı’nın kurlarla ilgili açıklama yaptığı 27 Ağustos tarihinde yerli yatırımcıların mevduat bankalarında yaklaşık 109 milyar dolarlık dövizi bulunuyordu. Başçı’nın açıklamalarından 1 gün sonra dolar 2.0730 TL’ye yükseldi. Yani 109 milyar dolarlık dövizin TL karşılığı 226 milyar TL seviyesindeydi. Cuma günü 1.98 TL olan dolar kuruna göre bu rakam 215.9 milyar TL. Yani Erdem Başçı’nın kurlar düşeceğine inanmayanların hesaplarında yaşanan erime 10 milyar 140 milyon TL civarında.
Ayrıca Başçı’nın “Dolar almayın” uyarısını dinlemeyenler 3 haftada döviz satmak 2.2 milyar dolarlık da alım yaptı. Yüksek kur seviyelerinden yapılan alımlardan bugünkü seviyelere göre yapılan zarar da 150 milyon dolar civarında.
Saçını en fazla şirketler yoluyor
Döviz hesaplarında son haftalarda yaşanan hareketlere bakıldığında Erdem Başçı’nın uyarılarını dinlemeyip zarar edenlerin başından kurumsal yatırımcılar geliyor. Mevduat bankalarında tutulan 111.2 milyar dolarlık dövizin 64.5 milyar doları bireysel, 46.7 milyar doları da tüzel yerli yatırımcılara ait. Başçı’nın açıklamalarından sonra yapılan 2.2 milyar dolarlık döviz alımının 1 milyar 442 milyon dolarlık (1 milyar 343 milyon doları ABD Doları) kısmını tüzel yatırımcılar, 759 milyon dolarlık kısmını da bireysel yatırımcılar yaptı. Bireysel yatırımcıların yaptığı 759 milyon dolarlık alımın dağılımına bakıldığında euro-dolar seçiminin neredeyse biribirine eşit.
Yellen’den heyecanlandıran iptal
Fed şu sıralar piyasaların tek gündem maddesi. Fed’deki başkanlık yarışı da piyasalar için oldukça kritik. Sıkı para politikasını savunan Summers’ın yarıştan çekilmesiyle Janet Yellen bir numaralı aday haline geldi. Yellen’in “güvercin” duruşu piyasalar tarafından tercih edilmesinin nedeni. Yellen’in Pazartesi günü Economic Club’ta yapacağı konuşmayı neden göstermeden iptal etmesi haftasonu kulisleri hareketlendirmiş durumda. Yellen’in başkan olacağına yönelik bir açıklamanın bu hafta yapılabileceği konuşuluyor.
