İlk yarı kârlarını yüzde 25 artıran bankalar, faiz artışı, kredi artış hızındaki yavaşlama ve temettü gelirlerindeki azalma nedeniyle üçüncü çeyrekte kârlılıkta frene basabilir.
Hisseleri borsada işlem gören 11 banka ve Ziraat Bankası bu yılın ilk 6 ayına ilişkin mali tablolarını açıkladı. Bu 12 banka sektörde oluşan rakamların neredeyse tamamını oluşturuyor. İlk yarıya ilişkin rakamlara bakıldığında 12 banka, kârlarını artırmaya devam etti.
Geçen yılın ilk yarısında toplam 9 milyar 784 milyon lira olan 12 bankanın toplam net kârı bu yılın aynı döneminde yüzde 25’lik artışla 12 milyar 210 milyon liraya çıktı.
Kâr artışında kredilerin yanında son dönemlerde en çok tartışılan konuların başında gelen ‘komisyon ve ücretlerden’ elde edilen gelirlerdeki artış da etkili oldu.
Bankaların kullandırdığı krediler ilk 6 ayda yüzde 24.3’lük büyüme ile 778 milyar 876 milyon liraya yükseldi. Yani bankalar son 1 yılda 152.2 milyar liralık kredi kullandırdı. Merkez Bankası, her ne kadar kredilerdeki büyümeden rahatsız olduğunu söylese de geçmiş yıllarda olduğu gibi bu konuda ‘sert’ önlemler şu aşamada beklenmiyor.
Gelelim ‘net komisyon ve ücretler’ kaleminin 6 aylık sonuçlarına...
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, geçtiğimiz günlerde ‘faiz dışı gelir’ olarak nitelendirdiği bu kalemden elde edilen gelirlerde yaşanan artış nedeniyle bankaları eleştirmişti. Yüksek faiz ortamının yerini tek haneli rakamlara bırakmasının ardından bankalar, daha önce göz yumdukları çok sayıda hizmet için ücret talep etmeye başladı. Kredi kartı aidatı, EFT ve havale ücretleri, dosya masrafları, hesap işletim ücreti, ekstre ücreti, ATM kullanım ücreti, ‘borcu yoktur’ yazısı bunlardan bazıları.
Zor dönem başlıyor
Bankalar yılın ilk 6 ayında ücret ve komisyonlardan net 6 milyar 872 milyon liralık gelir elde etmiş durumda. Bu rakam geçen yılın aynı döneminde 6 milyar 872 milyon lira olarak gerçekleşmişti. Yani bankaların net ücret ve komisyon gelirleri ilk yarıda yüzde 24.95 oranında büyüdü.
Rakamlara çeyreksel bazda bakarsak sektör genelinde ikinci çeyrekte karlılıkta bir yavaşlama olduğu görülüyor. Geçen hafta Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) sektörün 6 aylık sonuçları ile ilgili bir değerlendirme yaptı. BDDK verilerine göre bankacılık sektörünün karı ikinci çeyrekte bir önce çeyreğe göre yüzde 3.4 daralarak 6.8 milyar lira olarak gerçekleşti. 702 milyon liralık temettü geliri ve 1 milyar liralık sermaye piyasası işlem kârı gözardı edildiğinde toplam kardaki daralma yüzde 11’e çıkıyor.
Peki bankalar için yılın üçüncü çeyreği nasıl geçecek?
Yılın ilk iki çeyreğine göre bankaları daha zorlu bir 3 ay bekliyor. Konuştuğum bankacılık analistleri, bankaların kârlarında üçüncü çeyrekte sert bir daralma bekliyor. Hatta üçüncü çeyrek kârlılık anlamında yılın en zayıf çeyreği olabilir.
Nedenlerine gelince...
- TL fonlama maliyetlerindeki artış,
- Mevsimsellik etkisi nedeniyle kredi hızı büyümesindeki yavaşlama,
- Temettü gelirlerindeki azalma,
- Sermaye piyasası işlem karlarındaki normalleşme,
- Takipteki kredilerden yapılan tahsilatlardaki olası zayıflamalar.
Hatta Global Menkul Değerler bu nedenleri gerekçe göstererek yatırımcılara ikinci çeyrek sonuçlarının açıklanmasının ardından kâr realizasyonu öneriyor.
Tahvil-bono ihraçları patladı
Bankaların son yıllarda hız verdikleri bono-tahvil ihraçları yılın ilk 6 ayında da artarak devam etti. Mevduata oranla daha düşük maliyetli olan bono ve tahvil ihraçları aynı zamanda bankalara uzun vadeli borçlanma imkanı da sağlıyor. İlk yarıda bankaların ihraç ettiği bono ve tahvillerin tutarı bir önce yılın 6 ayına göre yüzde 66 artarak 43 milyar 680 milyon liraya tırmandı. Bankalar arasında en fazla bono ve tahvil eden banka 8.8 milyar lira ile Garanti Bankası oldu. İş Bankası 8 milyar liralık bono-tahvil ihracı ile ikinci sırada yer aldı.
Mevduat ve kredi artışında Denizbank
Bankaların ana finansman kaynağı olan mevduat, kredilerin altında büyümeyi sürdürüyor. İlk 6 ayda kredilerde yüzde 25 civarı bir büyüme olurken bu oran mevduatlarda yüzde 15 olarak gerçekleşti. Kredi hacmini en hızlı artıran banka yüzde 35.40 ile Denizbank oldu. Denizbank’ı kredilerini yüzde 30.44 büyüten Ziraat Bankası izledi. Ocak-Haziran döneminde Bankası kredilerini yüzde 28.05, Vakıfbank da yüzde 24.45 büyüttü. Denizbank mevduat artış hızında da ilk sırada yer aldı. Denizbank’ın mevduatları yüzde 28.23 artarak 36 milyar lirayı çıktı. Türk Ekonomi Bankası (TEB) da mevduatlarını yüzde 25.82 yükselterek dikkatleri üzerine çekti.
Sermaye yeterlilik oranı yüzde 16.3
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) ‘Türk Bankacılık Sektörü Genel Görünümü-Haziran 2013’ raporuna göre; sektörünün aktif toplamı 2013 yılının ilk yarısında geçen yıl sonuna göre yüzde 11.5, yıllık bazda ise yüzde 19.9 artışla 1.53 trilyon liraya ulaştı. Sektörün kredileri Haziran döneminde 921.2 milyar lira olurken, takipteki alacakları da aynı dönemde 26.1 milyar lira seviyesinde gerçekleşti. Bankacılık sektörünün özkaynakları Haziran itibarıyla 185 milyar lira, sermaye yeterlilik rasyosu (SYR) da yüzde 16.3 oldu. İlk yarı sonunda sektörün aktif kârlılığı yüzde 1.9, özkaynak kârlılığı ise yüzde 16.1 seviyesinden belirlendi.
