Caferi - Hanefi farklılığı nedir?

Soru: Şii Caferiye mezhebinin Hanefi mezhebinden farkları nelerdir?

Cevap: Bu konuda öncelikle Prof. Dr. E. Ruhi Fığlalı'nın "Mezhepler Tarihi" adlı eserini alıp okuyunuz. Bu konularda geniş bilgi alırsınız. Ben özetle şöyle diyebilirim: Caferiye mezhebi, Peygamberimizin dördüncü göbekten torunu olan İmam Ca'fer-i Sadık'ın içtihatlarından ve bunun zamanla sistemleştirilmesinden oluşan bir mezheptir. Bu mezhebin, dinin amel kısmında diğer fıkıh mezhepleriyle önemli farkı yoktur. Sadece bu mezhepte beş vakit olan namazlardan öğleyle ikindi, akşamla yatsı namazları cem edilerek kılınır. Ayn ayrı kılmak daha sevap ise de artık birleştirerek kılmak bu mezhebin ayrıcalıklarından biri haline gelmiştir. Aslında diğer mezheplerde de bu konu varsa da onlar bunu genellemez, sadece yolculuk, yağmur, soğuk gibi şartlara münhasır kılarlar.

Hanefi mezhebi ise bunu Hac'da Arafat ve Müzdelife'de uygular. Aynca Caferiler abdestte çıplak ayağa meshederler. Aslında Kur'ân'ın emri de böyledir. Ancak zamanla Kuran'ın emri çarpıtılmıştır. Mealler hep ayete çarpık mana vermişlerdir. Kur'ân, abdestte yüzle el-kolların yıkanmasını, başla ayakların meshedilmesini emreder. Bunda en ufak bir kuşku yoktur.

Ancak Şiî Caferiye mezhebinin inançta önemli bir farkı vardır. O da imamlık meselesidir. Onlara göre Peygamber'den sonra imamlık (hilafet) Ali ve evladına aitti. Ebubekir, Ömer, Osman (Allah hepsinden razı olsun) Ali'nin hakkını gasp etmişlerdir. Diğer Sünni mezhepler bu görüşü kabul etmezler. Onlara göre Peygamber'den sonra dört halife vardır. Bunların hepsi de Peygamber'in olgun, doğru yolda olan halifeleridir. Üstünlük sırasını da ilk ikisi alır. İki şeyh (Ebubekir ve Ömer) tafdil edilir, üstünlükte önceliklidir. Peygamber'in damadı olan son ikisi de sevilir, saygıyla anılır. Ayrıca Caferilere göre Peygamber'den sonra 12 imam gelmiştir. Son imam ortadan kaybolmuştur. Son zamanda ortaya çıkacaktır. O çıkıncıya kadar bir Şiî alimi onun adına hüküm verir, içtihat yapar. Bu alimin içtihatları da bağlayıcıdır.

Çocuğa kurban kesilir mi?
Soru:Bir aile çocuk sahibi olunca kurban kesmesi gerekir mi? (İsmail Cem Çetin)

Cevap: Çocuk için kesilecek kurbana alâka kurbanı denilir. Akîka, çocuğun başındaki tüyün adıdır. Hanefi mezhebine göre yeni doğan çocuk için kurban kesmek mubah, diğer üç mezhebe göre sünnettir. Çocuk kızsa bir kurban, erkekse iki kurban kesileceği şeklindeki söz, Kur'ân'a ve genelde İslâm'a terstir. Çünkü bu, erkeği kadından üstün tutma anlamına gelir. Allah katında erkekle kadın arasında bir fark yoktur. Akika kurbanı, çocuğun doğumundan bülûğ yaşına gelinceye kadar kesilebilir.