İşçi, memur, dul, yetim, emekli, emekli, bu sorulara yanıt arıyor, uzmanasor@gazetevatan.com adresine sorularınızı yollayın yanıtlayalım. İşte gelen sorular ve cevapları
Merhaba, ben 2019 yılında emekli oldum. Ondan öncesinde de kesintisiz 25 yıl çalışmışlığım var, bana GSS borcunuz var diye tebligat geldi? Emekliye GSS borcu çıkıyor mu, yoksa yanlış mı gelmiş?
Merhaba, emekli kişilere Genel Sağlık Sigortası borcu tahakkuk ettirilmemektedir. Emekliliğiniz öncesinde işsiz kaldığınız dönemler yok ise sistemsel bir hatadan ötürü borç çıkarılmış olabilir. Bağlı bulunduğunuz SGK merkezine kimliğinizle giderek sorunu düzeltebilir, borcunuzu sildirebilirsiniz.
Mert Bey selam, benim bir diş polikliniğim mevcut. Ben burada yardımcı diş hekimi asistanı çalıştırmak istiyorum ancak bir türlü bakanlık tarafından izin verilmiyor. Bu konuda ne yapmamız gerekir, biz mi yanlış yapıyoruz?
Merhaba, yabancı çalışma izinlerinde bazı yasaklı meslekler vardır. Gümrük müşaviri, ebe ve diş hekimliği gibi meslekler yasak meslekler kapsamındadır. Diş hekimi asistanı olarak İŞKUR kayıtlarında ayrıca binlerce açık ilan mevcuttur ve bu yüzden ret cevabı verilmektedir. Ya da personeli diş hekimi olarak çalıştırma ihtimaliniz göz önünde bulundurulduğundan ret cevabı verilebilir. Ret cevabı vermesi için bakanlığın onlarca nedeni var açıkçası.
Mert Bey erken emeklilik yasası çıkacak mı? EYT Ne durumdadır bilgi verebilir misiniz?
Merhaba, EYT ile ilgili çalışmalar hükümet kanadında sürdürülmektedir. Net bir proje henüz belli değildir, tüm modellere EYT’lilerin her kesiminden tepki olduğundan hükümette bu işten nasıl sıyrılırız diye düşünüyordur. 2022 Yılı sonlarına doğru sayın Cumhurbaşkanı kanunlaşacak modeli açıklayacak diye biliyoruz, beklemedeyiz.
Benim sigortalılığım öncesi doğumlarım var. Müjde bekleyen annelerle ilgili bir gelişme var mıdır acaba? 2023’e kadar bir adım atılır mı?
Merhaba, sigortalılık öncesi doğumların sayılması ile ilgili ne yazık ki atılmış somut bir adım yok. Hükümet ve muhalif partilerce de konuşuluyor desek yalan söylemiş oluruz. En sessiz mağduriyetin yaşandığı kesimdir müjde bekleyen anneler, belki de bu yüzden bir çalışma yapılmıyordur. 2023 Yılına kadar bu sorunun çözülmesi bek olası görünmüyor maalesef.
Merhaba Mert Bey, ben hem EYT, hem den staj mağduruyum. Ben ücretsiz izin ve KÇÖ mağduruyum, bizlere bir hak tanınır mı? Emekliliğime bir yıl varken pandemi dolayısıyla ücretsiz izne ve KÇÖ’ye ayırdılar, sonrasında da işyeri battı ve işsiz kaldım. 2020 Yılında emekliliğime bir yıl varken 2022 yılında emekliliğime yine bir yıl var. Bu yöndeki mağduriyetler giderilecek midir?
Merhaba, 2020 ve 2021 yılları gerçekten ayrı bir emeklilik mağduriyeti getirdi. Konuyla ilgili hükümet partisinin kesinlikle her vekilinin bilgisi mevcuttur ancak yasa kapsamında bir çalışma şimdilik söz konusu değildir. Meclise bu yönde borçlanma hakkının tanınması ve o dönemki primlerin işsizlik fonundan karşılanması yönünde teklif sunulmuş. Ancak bu yasa teklifleri hala komisyonda değerlendirilmeyi bekliyor, sigortalılar lehine bir karar çıkacak gibi görünmüyor.
Sayın uzman, ben 1992 yılından itibaren kendi firmamda sigortalıyım. Bize 2008 öncesinde sigortalı olanlar devam edebilir dediler ve biz de kesintisiz devam ettirdik. Emeklilik müracaatında bulundum ve bana tüm hizmetleriniz Bağkur’a aktarılacak siz Bağkurdan emekli olacaksınız. Bağkur’lu olduğunuz için de 9000 prim gününü tamamlayacaksınız dediler. Bu hak mıdır, yasal olarak böyle bir değişiklik yapılabilir mi?
Merhaba, SGK bu konuda birden fazla kez değişikliğe gitmiştir. Önce 2008 sonrası kesintisiz olanlar devam eder diye karar verdiler, sonrasında ise yine değişikliğe giderek hepsini iptal ettiler. Elbette kanunen verilen hak Genelge ile değiştirilemez, konuyla ilgili yargı yoluna giderseniz şartlarınızı yeniden değiştirebilirsiniz. Bir avukattan bu konuda destek alabilirsiniz, sigortalılar lehine verilmiş kararları da incelemenizde fayda var.
Merhaba, ben 7 yıldır bir işletmede çalışıyorum. 3500 lira maaş alıyordum asgari ücretin biraz fazlası, şimdi devlet 4250 lira yaptı diye benim maaşımda 4250 lira oldu. Ben 8 yıllık personel oldum ama geçen sene asgari ücretin 1,5 katı maaş alırken aynı zamanda asgari ücretli oldum. İşveren bana asgari ücret haricinde zam yapmak zorunda mıdır?
Merhaba, çalışma hayatına ilişkin tüm sorunlar ne yazık ki iş kanununda açıkça belirtilmemiştir. İş kanununda sadece işçilere asgari ücretin altında bir ücret ödenemeyeceği belirtilir. Diğer konularda ise yargı kararları incelenir. Sizin konunuzla ilgili bazı yargı kararlarında asgari ücret zammı kişilere zam olarak sunulamaz şeklindedir. Yani uygulamada asgari ücret artışı ve onun üzerine de Yİ-ÜFE, enflasyon oranı ya da iş sözleşmesinde belirtilen tutar kadar artış yapılması kararlaştırılmıştır.
Merhaba, SSK ve Bağ-Kur emeklileri en düşük maaşı alan kesim içerisinde yer alıyor, memur emeklileri ise en yüksek emekli maaşı alanlar arasında bulunuyor. Maaş zamlarında bile işçi ve Bağ-Kur’luya daha az oranda, memur emeklilerine daha fazla oranda zam yapılıyor. Bu adalet mi, bu konuda dava açamaz mıyız?
Merhaba, memur maaşlarına yapılan artışlarda sizin de belirttiğiniz gibi memur emeklilerine daha fazla zam oranı verilmektedir. Ancak bu zam oranı toplu sözleşme gereği belirlenen rakamdır, zamlar açıklanırken onlara ayrı zam oranı açıklanmıyor. Tabi bu durum eşitsizlik ilkesine yine de ters düşmektedir, bir sonuç çıkar mı bilemem ama kesinlikle bu konuda yargıya gidilmesi gerekir.
Merhaba, bir catering firmasının yetkilisiyim. Bir arkadaşımız her ay 2’şer günlük rapor alıyor. Ayda raporlu gün sayısı 6’yı buluyor. 2 Gün cumartesi Pazar tatilini, pazartesi ve salıyı da ekliyor. Ya da Perşembe cumadan alıyor. Bu arkadaşı biz haklı nedenle işten çıkarabilir miyiz?
Merhaba, işçinizin almış olduğu raporların keyfi olduğunu düşünüyorsanız kendisinden savunma isteyin ve ihtar verin, aynı şeyi tekrarlarsa yine ihtar verin, 3. Durumda ise tazminatsız bir şekilde tutanağınızı tutup iş akdini sonlandırın. Ayrıca aldığı raporlarla ilgili de Sağlık Bakanlığından teyit edilmesi için inceleme talebinde bulunun. Keyfi raporlarla ilgili Yargıtay kararları mevcuttur, işe iade davasını bile reddedilmektedir.
Sayın uzman, işverenim benim ücretimin bir kısmını elden veriyor bir kısmını ise bankaya yatırıyor. Sorduğumda ise maliyetler çok artı, vs. vs. bir dünya bahane sıralıyor. Bu bana haklı nedenle fesih imkanı tanır mı?
Merhaba, elden ücret ödemesi yapmak hem sizden hem de devletten gelir kaçırmaktadır. Bu işçiye haklı nedenle fesih imkanı tanır, konuyla ilgili işyerinize noter kanalı ile ihtar bildiriminde bulunmanız gerekir. Gayriresmi ücret ödemesi dolayısıyla iş akdinizi haklı nedenle tek taraflı feshettiğinizi ve tüm alacaklarınızın 15 gün içerisinde ödenmesi gerektiğini belirtin.
