Fırçamızın üzerine motorumuzu silikon tabancası ile sağlam bir şekilde yapıştıralım. Fırçanın dengeli durabilmesi için pil kutumuzu motorun uzağına fırçanın ağırlık merkezi ortada kalacak şekilde yapıştıralım. Alacağınız fırçaya göre motoru üste, pil kutusunu aşağıya yapıştırabilirsiniz.

Önemli olan pil kutusunun tellerinin motorun uçlarına bağlanabilmesi ve fırçanın dengeli olmasıdır. Şimdi tellerimizi motorun uçlarına bağlayalım. Silikon yapıştırıcı çubuktan keseceğiniz bir parçayı Resim 1’deki gibi motorumuzun miline takalım. Burada dikkat edeceğimiz nokta motorun miline takacağımız ağırlığın (yani silikon çubuğun) tam ortalanmamasıdır. Çünkü amacımız motor çalıştığında kuvvetli bir titreşim oluşması. Titreşim sayesinde hareket eden robotlara vibrobot denir. Şimdi pillerimizi yerine takıp robotumuzu düz bir zemine koyarak deneme yapalım. Elimizle fırçanın kıllarını bir yöne doğru hafifçe eğersek robotumuzun daha düz gitmesini sağlayabiliriz. Süt kutusunu kesip tersini çevirerek robotumuza yapıştırıp, Resim 2’deki gibi metal havası verebiliriz. Siz bir robot, arkadaşınız bir robot yaparsa karşılıklı olarak robotlarınızı savaştırabilirsiniz. Daha çok arkadaş bir araya gelip turnuva düzenleyebilirsiniz. Arenamızı yapmak için kolimizin yan duvarlarını 20 cm yükseklikte keselim. Kolimizin tabanını düz bir karton ile kaplayalım ki robotlarımız kolinin ek yerlerine takılıp düşmesinler. Arzu ederseniz Resim 3’deki gibi arenanın içini boyayıp daha gerçekçi bir hale getirebilirsiniz. Yarışma için çalışır haldeki robotlar iki ucundan arenamıza bırakılır, hareketsiz kalan robotun sahibi karşılaşmayı kaybeder. Vibrobotlarımızı ortalarına ağır bir şey (büyük bir cıvata veya somun gibi) yapıştırarak daha oturaklı hale getirebilir, 9 voltluk bir pil kullanarak daha hızlı yapabiliriz. Motorun ucuna taktığımız çubuğun boyutu da etkili olacaktır.

İyi olan kazansın.

Bilim atölyesinde yer alan projelerin kısa filmlerini @bb_bilimatolyesi Instagram hesabımızdan izleyebilirsiniz. Yaptığınız robotların ve arenanın fotoğraflarını ve filmlerini Instagram’dan paylaşırken bizi (@bb_bilimatolyesi) etiketlemeyi unutmayın ki yaptıklarınızı biz de görelim ve hesabımızdan paylaşalım.

Malzeme listesi

Bu hafta hem iletişim tarihinin en önemli cihazlarından birini yapacağız hem de bu cihazı kullanarak arkadaşlarımızla şifreli haberleşeceğiz. Öncelikle malzemelerimizi temin edip, aşağıdaki yönergeleri uygulayarak işe koyulalım.

Malzeme listesi

- 10 cm x 20 cm ebadında 2 tahta

- 2 adet mandal

- 2 adet 3 mm çapında 15 mm boyunda metrik vida ve somunu

- 1 adet 3 voltluk pil kutusu

- 2 adet kalem pil l 2 adet bazır

- 4 adet 3 mm çapında 10 mm boyunda ağaç vidası

Bu hafta çok az malzeme kullanarak arkadaşlarımızla araba yarıştırabileceğimiz eğlenceli bir oyun yapacağız.

Malzeme listesi

- İki adet küçük boy süt veya meyve suyu kutusu

- İki adet küçük oyuncak araba (herhangi bir motor ya da mekanizma içermeyen, tekerlekleri serbestçe dönen türde olmalılar)

- iki adet küçük, iki adet büyük neodmiyum mıknatıs

- 35 santimetreye 50 cm boyutlarında istediğiniz renkte karton, renkli bant ya da kağıt.

Bu hafta kolay bulunan malzemelerle bir mikrofon yapacağız. Öncelikle malzemelerimizi temin edip, aşağıdaki yönergeleri uygulayarak oyunumuzu yapmaya başlayalım.

Malzeme listesi

- 10 cm x 20 cm ebadında bir tahta - 15 santimetre yumuşak montaj teli - Bir adet boş kibrit kutusu

- Bir adet 9 voltluk pil ve soketi - Bir adet ucuz kulaklık - Bir adet 0.5 ya da 0.7 mm kalem ucu - Bir adet 2 mm kalem ucu - 5-10 metre 0.75 çiftli kablo - 4 adet krokodil kabloadet ufak çivi

Haydi yapmaya başlayalım

Öncelikle 2 milimetrelik kalem ucumuzun (mekanik kalemlerin içi olarak büyük kırtasiyelerde satılır. Eğer bulamazsanız normal bir kurşun kalemi anne ya da babanızın yardımı ile maket bıçağı kullanarak ikiye ayırıp çıkaracağınız ucu kullanabilirsiniz) bir yüzünü bir makasın ağzını veya bıçak kullanarak düzleştirelim (Resim1). Ucu ortasından ikiye kıralım. Boş kibrit kutumuzun çekmece kısmının her iki kısa kenarına 1 cm arayla ikişer delik açalım. Delikler 2 milimetrelik kalem uçlarımızın sıkı olarak geçeceği büyüklükte olmalıdır. Yumuşak montaj telimizin yalıtkanını soyup, içindeki ince tellerden iki tanesini alalım. Kalem uçlarından birini kutudaki delikten geçirip, kutunun içinde kalan kısmına ince telin 5 santimetre kadarını sıkıca sarıp, kalem ucunu diğer delikten geçirelim. İçerde kalan bağlantı telimizi bir kenara doğru itelim. Aynı işlemi diğer kalem ucu için tekrarlayalım. Tahtamızın kısa kenarından 2-3 cm içeriye aynı hizada 3 santimetre arayla çivilerimizi 2 cm dışarıda kalacak şekilde çakalım. Kutumuzdaki telleri çivilere dolayalım. Uçları düzlenmiş tarafları üste gelecek şekilde çevirip, iki ucun üstüne 0.5 milimetrelik ucun bir kısmını kırıp yerleştirelim (Resim2). Böylece mikrofonumuzu yapmış olduk. Şimdi krokodil kablolardan birini bir çiviye, birini diğer çiviye bağlayalım. Krokodil kablolardan birinin diğer ucunu 9 voltluk pilin artı ucuna, ikinci kablonun diğer ucunu çiftli 0.75’lik kablomuzun bir ucuna bağlayalım. 0.75’lik kablomuzun diğer ucunu pilin eksi kutbuna bağlayalım. Çiftli 0.75 kablomuzun öbür uçlarını başka bir odaya götürüp krokodil kabloları kullanarak şekildeki gibi (Resim3) kulaklığımızın uçlarına bağlayalım. Böylece mikrofon, pil ve kulaklıktan oluşan seri bir devre kurmuş olduk. Bir arkadaşımız yaptığımız mikrofona doğru konuşursa, diğer odadaki kulaklıktan onu oldukça net duyabiliriz.

Bu hafta arkadaşlarınızla birlikte oynayıp, eğlenebileceğiniz bir oyun yapacağız. Öncelikle malzemelerimizi temin edip, aşağıdaki yönergeleri uygulayarak oyunumuzu yapmaya başlayalım.

Malzeme listesi

15 cm x 30 cm ebadında bir tahta

1 metre kalın çıplak tel

50 santimetre uzunluğunda yumuşak montaj teli

Bir adet halka şeklinde ağaç vidası (kapalı piton diye sorarak hırdavatçılardan ve yapı marketlerden bulabilirsiniz)

Bir adet bitmiş keçeli kalem

Bir adet 3 voltluk kalem pil kutusu ve 2 adet kalem pil

Geçen hafta bu köşenin ilk yazısında göktaşı avına çıkmıştık, gelin bu hafta da gene evimizden fazla uzaklaşmadan tek hücreli canlı avına çıkalım. İyi de biz bu tek hücreli canlıları nasıl bulacağız ve nasıl göreceğiz diye sorarsanız, cevabımız hazır; bir mikroskop yaparak!

Kulağa çok zor gibi gelse de bu minik canlıları görebileceğimiz bir mikroskobu çok kolay yapabiliriz. Öncelikle ihtiyaç duyacağımız malzemeleri sıralayalım:

Basit bir lazer pointer (sunum kalemi)

5 cc ölçüsünde bir adet şırınga

İki adet bardak

Beyaz ya da açık renk bir duvar

Öncelikle tek hücreli mikroskobik canlıları nerede bulabileceğimize bakalım. Eğer evinizin yakınlarında en az bir-iki gündür duran bir su birikintisi varsa şanslısınız demektir. Buradan şırıngaya çekeceğiniz suyun içinde pek çok mikroskobik canlı olacaktır. Eğer bir göl ya da deniz kenarında yaşıyorsanız çok daha fazla çeşitte canlı görebilirsiniz. Şırıngayı kullanırken iğneyi, üzerindeki plastik koruyucuyu çıkarmadan bir parça kağıda sararak çöpe atalım. İğnesi takılı olmayan bir şırınga hem örnek almamızı kolaylaştıracak hem de yanlışlıkla bir yerimize batarak yaralanmamızı engelleyecektir.

Örnek suyumuzu şırıngaya çektikten sonra resim 2’deki gibi şırıngamızı beyaz bir duvar ya da perdeye yaklaşık üç-dört metre uzaklıktaki bir masanın üstüne yerleştireceğimiz iki bardağın arasına koyalım. Masayı kirletmemek için bardakların altına bir parça kağıt veya karton koyabiliriz. Daha sonra yine resim 2’de detayını gördüğümüz şekilde şırınganın ucundan bir damlanın düşmeyecek kadar çıkmasını sağlayalım. Lazer pointeri damladan on-on beş santimetre uzaklıkta tam damlanın üzerine düşecek şekilde (resim 1) tuttuğumuzda duvara yansıyan görüntüde hareket eden mikroskobik canlıları görebiliriz (resim 3 ve resim 4). Loş hatta karanlık bir ortam görüntünün daha belirgin olmasını sağlayacaktır. Eğer bir şey göremezseniz lazer pointeri damlanın çevresinde dolaştırmayı deneyebilirsiniz. Unutmayın lazer pointeri tuttuğunuz elinizin olabildiğince sabit durması gerekir aksi takdirde duvara düşen görüntü sürekli oynayacak ve görmeniz zorlaşacaktır. Yine de bir şeyler göremezseniz şırınganın ucundaki damlayı damlatıp yeni bir damla oluşturarak deneyin.

Bu köşenin amacı ilköğretim ve ortaöğretim seviyesindeki çocukları bilim ve teknolojinin eğlenceli ve ilginç yüzüyle tanıştırmak. Burada neler mi olacak; günümüzde STEM kavramı içinde yer alan Bilim, Teknoloji, Mühendislik ve Matematik alanlarına giren ilginç bilgiler, türlü deneyler ve eğlenceli projeler.

Tabii ki günümüz eğitiminin çok önemli bir parçası haline gelen kodlama ve robotik konuları da bu köşede yer bulacak.