10 bin 500 TL’ye tek oda! Kira zammını fırsata çevirdiler

Kiracı – ev sahibi arasındaki sorunlar son zamanlarda artarak devam ediyor. Kiralık ev talebinin giderek artmasına karşın arzın yetersiz olması fiyatların katlanmasına neden oldu. Bütçesine uygun konut bulamayanlar farklı alternatiflere yöneliyor. Yurt dışında pek çok ülkede yaygın olan paylaşımlı ev kavramı Türkiye’de de tercih edilmeye başladı. Yüksek kira bedelini ödemekte zorlanan kişiler çözüm olarak internet sitelerine ‘ev arkadaşı’ ilanı veriyorlar. Böylece kirayı bölerek uygun hale getiriyorlar. İnternet sitelerindeki paylaşımlı ev ilanları giderek artarken fiyatlar da kira fiyatlarına paralel olarak yükseliyor. İstanbul’da oda ilanlarında fiyatlar 10 bin lirayı aşmış durumdu. İlan verenler kendilerine göre çeşitli kriterler belirlerken sözleşme yapılmasını talep edenler de bulunuyor. İstanbul gibi enflasyon oranlarının diğer kentlere göre daha yüksek olduğu şehirlerde yaşayan çalışanlar kiralarını ödemekte zorlandıkları noktada ‘ev arkadaşı’ arayışına giriyor. Ev arkadaşı arayanlar kiralanacak odanın özelliğine göre, evin bulunduğu semte göre farklı tutarlarda kira talep ediyor. Ev arkadaşı arayanlar ayrıca sözleşme yapılmasını da talep ediyor. İstanbul Kadıköy'de 20 yıllık bir binanın odası 9.500 TL'ye ilan sitesine konulurken, aynı bölgede nispeten daha lüks eşyaların bulunduğu oda için 10500 TL isteniyor. Oda kiralamaları daha fazla evin mevcut kiracısı tarafından yapılıyor. Artan kiraları ödemekte zorlanan kiracılar evin bazı bölümlerini kiraya veriyor. Alt kiracılığın kira sözleşmesi ile yasal bir zemine çekilebildiğine dikkat çeken Eserçelik, “Paylaşımlı oda ve ev arkadaşı hususu kiracı açısından alt kiracılık ilişkisine girer. Alt kiracılık; kiracının kiraladığı mülkü üçüncü bir kişiye kiraya vermesi halinde kurulmuş olur. Asıl kira sözleşmesi kiracı ve kiraya veren arasındadır. Ancak üçüncü bir kişiye kiraya verilirse yasada yeni bir hukuki düzen olarak kabul edilen alt kira ilişkisi kurulur. Koşulların varlığı halinde alt kiracılık ilişkisi yasaldır. Örneğin otoparkını kiralaya veren bir kişi otoparkı kiralayan kişinin başkalarına kiraya vereceğini bilir ve kabul eder. Kira sözleşmesi ile de bunu yasal hale getirir. Buradaki yasallığı belirleyen kira sözleşmesinde alt kiracılık hususunun yasaklanmamış olmasıdır. Kiraya verenin rızası yoksa alt kiracılık ilişkisi kurulamaz.” diye konuştu. Alt kiracılık ev sahibinin onayı ile yasal hale geliyor. Ancak çoğu zaman kiracılar odalarını mülk sahibinin bilgisi dışında kiralıyor. Bu durumla karşılaşan ev sahibinin sahip olduğu haklar ile ilgili bilgi veren Eser Eserçelik, “Kiracı evini ancak ev sahibi izin veriyorsa başkalarına kısmen veya tamamen kiraya verebilir. Türkiye’de konut kiralarında genellikle alt kiracılık ilişkisinin kurulmasına izin verildiğine dair bir rıza bulunmaz.” diyerek şunları söyledi; “Alt kiracılık mülk sahiplerinin istemediği bir durumdur. Ev sahibi alt kiracılık ilişkisinin kurulduğuna dair bir duyum alırsa bu hususu tutanak tutarak yazılı hale getirmek ve alt kiracılık ilişkisinin kurulduğunu ispatlamakla yükümlüdür. Kiracıyı sözleşmeye aykırı davranan taraf konumuna dönüştürür. Kiracının sözleşmeye aykırı davranması halinde ise; ev sahibi dilerse kiracıyı haklı sebeple tahliye edilmesinin önü açılır.” Alt kiracılık mülk sahipleri tarafından tercih edilmese de günümüz şartların birçok kişi bu şekilde kira ödemesini düşürmeye çalışıyor. Ev sahipleri konutlarının kiracısı tarafından üçüncü kişilere kiralanmaması için bir takım önlemler alabilir. Avukat Eser Eserçelik mülk sahiplerini uyararak, “Ev sahibi eğer alt kiracılık hususunu onaylamıyorsa kira sözleşmesinde açıkça alt kiracılık ilişkisine yer vermediğini belirtmelidir. Aynı zamanda alt kiracılık ilişkisinin kurulması halinde kiracının sözleşmeye aykırılık sebebiyle tahliye edileceğini de belirtmelidir.” İfadelerini kullandı. Ev sahibinin bilgisi ve onayı olmadan konutun kiracı tarafından üçüncü kişilere kiralanması durumunda mülk sahibinin hukki hakları olduğunun altını çizen Avukat Eser Eserçelik şunları şunları söyledi; “Tazminat hakkı yaşanan olaya göre değişecektir. Kira sözleşmesinde alt kiracılık ilişkisine izin verildiği taktirde bile kiralanan taşınmazda zarar doğuracak bir değişikliğe sebep olmamalıdır. Alt kiracının zararından ötürü ev sahibi kendi kiracısına tazminat davası açabilir. Çünkü burada ev sahibinin muhatabı kiracısıdır. Dolayısıyla maddi tazminat talepli açılacak bir davada zararın varlığı ve belirlenebilir yani para değerinde tespit edilebilir olması gerekir. Şartlarının varlığı halinde kiracısının evin kısmen veya tamamen alt kiracılara verildiğini öğrenen ev sahibi tazminat talebinde bulunabilir.”