Kârlar neden patladı?

İlk altı aylık bilançosunu açıklayan 108 sanayi ve hizmet şirketinin toplam kârı, ilk üç aya göre yüzde 161 artarak 2.3 milyar TL’ye yükseldi. Tasarruf önlemleri, kurlarda yaşanan düşüş ve düşük fiyata alınan hammadde, şirket kârlarındaki patlamanın ana nedenleri oldu. İkinci çeyrekte satışları yüzde 24 artan 108 şirket hâlâ 2008 yılı rakamlarını yakalayamadı

İlk çeyrekte yaşanan yüzde 13.6’lık daralmanın ardından ekonomide yaşanan toparlanma şirketlerin ikinci çeyrek mali tablolarına da olumlu yansıdı. Hisseleri borsada işlem gören finans sektörü ve holding dışındaki 108 şirketin toplam kârları ikinci üç ayda ilk çeyreğe göre yüzde 161.29 artarak 2 milyar 322 milyon TL’ye yükseldi. 108 şirket ilk çeyrekte toplam 888 milyon 999 bin TL net kâr açıklamışlardı.

İkinci çeyrekte şirketlerin toplam satışları ise bir önceki üç aya göre yüzde 23.71 yükselerek 24 milyar 661 milyon TL’ye çıktı.

Kârlar neden patladı?

İlk yarının tamamına bakıldığında ise şirketlerin hem kâr hem de satış rakamları 2008 yılının ilk altı ayını yakalayamadı. Şirketler ilk yarıyı toplam 3 milyar 211 milyon TL net kârla tamamlarken bu rakam geçen yılın aynı döneminde 4 milyar 734 milyon TL olarak gerçekleşmişti. Yani ilk altı ayda şirketlerin toplam kârları geçen yılın yüzde 32.16 oranında altında kaldı. Şirketlerin cirolarına bakıldığında da benzer bir tablonun yaşandığı görülüyor. 2008 yılının ilk altı ayında toplam 56 milyar 442 milyon TL tutarında satış yapan şirketlerin ciroları bu yılın aynı döneminde yüzde 20.99’luk düşüşle 44 milyar 596 milyon TL oldu.

Bu yılın ikinci çeyreğinde şirket kârlarında yaşanan yüzde 160’ın üzerindeki artışa rağmen satışların aynı oranda artmamasının altında yatan nedenlerin başında şirketlerin krizle birlikte tasarruf tedbirlerini hayata geçirmeleri geldi. Çalışan sayısını azaltan ve giderleri minimum düzeye indiren şirketler, ikinci çeyrekte kârlarını artırmayı başardı. Kâr rakamlarında yaşanan patlamanın bir diğer nedeni ise döviz kurlarında yaşanan düşüş. İlk çeyrekte kurların yüzde 10’a yakın değer kazanması özellikle döviz borcu olan şirketlerin ciddi miktarlarda kur farkı zararı yazmasına neden olmuştu. İkinci çeyrekte ise “şok”un atlatılmasıyla kurlar düşüşe geçti ve Mart ayı sonunda 1.6762 olan dolar kuru, 30 Haziran’da 1.5321 TL’ye geriledi. Yani kurlarda ikinci üç ayda yaşanan yüzde 8.6’lık düşüş döviz borcu olan şirketlerin yüzünü güldürdü. İlk çeyrekte ekonomik durgunluk korkusuyla emtia fiyatlarının inişe geçmesi hammadde maliyetlerinin gerilemesine neden oldu. O dönemde alınan hammaddeler, ikinci çeyrekte fiyatların yükselmesiyle şirket bilançolarında kâr rakamlarını yukarı taşıdı.

Çimentocuların satışları % 20 arttı

Ekonominin lokomotif sektörlerinden inşaatta da ikinci çeyrekte canlanma dikkat çekti. Bilançosunu açıklayan 8 çimento şirketinin satışları ikinci üç ayda yüzde 20.22 artarak 543.8 milyon TL’ye yükseldi. İlk yarıda satışı en hızlı artan ilk 3 şirket GYO oldu.

ÖTV indirimi olumlu yansıdı

Otomotİv ve beyaz eşyada Mart ayı ortasında başlayıp Haziran ortasında sona eren Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) indirimleri de bu sektördeki şirketlerin mali tablolarına olumlu yansıdı. Altı aylık bilançosunu açıklayan otomotiv sektöründeki 5 şirketin (Anadolu Isuzu, Ford Otosan, Otokar, Tofaş, Türk Traktör) toplam satışları ikinci çeyrekte bir önceki çeyreğe göre yüzde 271 artarak 3 milyar 216 milyon TL seviyesine çıktı. 5 şirketin altı aylık toplam satışları ise 5 milyar 229 milyon TL olarak gerçekleşti. Ancak altı aylık rakamlar 2008 yılının ilk yarısının 2.7 milyar TL (yüzde 34) altında kaldı.

ÖTV indiriminden olumlu etkilenen bir diğer sektör de beyaz eşya. İlk üç ayda 1.9 milyar TL’lik satış yapan 3 beyaz eşya şirketi (Arçelik, BSH Ev Aletleri, Vestel Beyaz), ikinci çeyrekte satışlarını yüzde 74 artırarak 2 milyar 750 milyon TL’ye yükseltti. 3 şirketin altı aylık satışları ise 2008’in aynı döneminin sadece yüzde 4.7 altında 4.6 milyar TL olarak gerçekleşti.



Rakamlarla ilk yarı



42

- İlk çeyreğe göre kârını artıran şirket sayısı

77

- İlk çeyreğe göre satışlarını artıran şirket sayısı

38

- İkinci çeyrekte zarar açıklayan şirket sayısı. Bu rakam ilk çeyrekte 68’di.

47

- İlk altı ayı zararla kapatan şirket sayısı

11

- İkinci çeyrekte kârdan zarara geçen şirket sayısı