Aktüeryal dengesi çok dengesizleşti
Türkiye’de 2000’lerde 1 emekli başına 2.04 çalışan düşüyor ve bu sürdürülemez bulunuyordu. Durum daha da kötüleşerek 2017’de 1.63’e kadar geriledi. Oysa bunun normali 1 emekliye 4 çalışanın düşmesi.
Temel olarak sigorta sistemi aktif prim ödeyenlerden toplanan kaynakla emeklilerin maaşının karşılanmasına dayanırken Türkiye, sigorta sistemindeki aktüeryal dengesi ile alarm veriyor. 12 milyon 324 bin 186 kişi devletten emeklilik, mamullük, ölüm aylığı, dul ve yetim maaşı alırken 22 milyon 407 bin 415 kişi de sigortalı olarak çalışıyor. Yani Türkiye’de 1 emeklinin maaşı için 1.63 kişi çalışıyor.
AB’de 6, OECD’de 4
Bu oran emeklilik sisteminin sürdürülebilmesi için yeterli bir oran değil. Zira 2002’de 2.04 olan aktüeryal dengesi 2007’de 1.95, 2012’de 1.90’dı. Yani karşımızda emeklilik sisteminde gittikçe kötüleşen bir tablo var. Eğer mevcut sigortalı çalışan sayısı yükseltilmezse ileride daha fazla bütçe açığı bizi bekliyor olacak. Daha sağlıklı bir sosyal güvenlik yapısına sahip Avrupa Birliği (AB) ülkelerinde 1 emekliye 4 çalışan düşerken OECD ülkelerinde 1 emekliye 6 çalışan denk geliyor.
Ülkeleri geçti
Dünyada sosyal güvenlik kurumlarının gelir gider dengesini sağlayabilmesinde ideal oranın 1 emekliye karşı 4 çalışan olduğunu belirten Türkiye Emekliler Derneği Genel Başkanı Kazım Ergün, mevcut çalışan ve emekli sayılarının SGK’nın aktüeryal dengesindeki olumsuz tabloyu gözler önüne serdiğini ifade etti. Ergün, Türkiye’de emeklilik, malullük, ölüm aylığı ile dul ve yetim maaşı alanların her geçen yıl arttığını belirterek, mevcut emekli sayısının aralarında Bulgaristan, Danimarka ve Norveç’in de olduğu birçok Avrupa ülkesinin nüfusundan fazla olduğunu söyledi.
