Lozan Antlaşması Özeti Ve Önemi... Lozan Antlaşması Tarihi Ve Maddeleri...
24 Temmuz 1923'te Türkiye ile İtilaf devletleri arasında İsviçre'nin aynı adlı kasabasında Lozan Antlaşması imzalandı. Bu anlaşma Yunan-Türk ihtilafını sona erdirir ve Türkiye için bugün hala sahip olduğu sınırları oluşturur.
Lozan Anlaşması Başlangıcı
Birinci Dünya Savaşı'nın bitiminde, bazı halklar ileri sürdükleri hakların tanınması için zorlu mücadeleler vermeye devam ettiler. Bu durumda Türkler, Rumlar ve Ermeniler en başta olmaktadır. 1922 ile 1923 arasında, yeni durumu tanıyan Birinci Dünya Savaşı'nın galipleriyle imzalanan önceki anlaşmayla kaybedilen bölgelerin bir kısmını yeniden fethettiler.
Yunan ihtilafını sona erdiren ve Sevr Antlaşması ile kurulan sınırları yeniden çizen Lozan anlaşması, Yunanistan, Bulgaristan ve Türkiye arasında yeni sınırlar dayattı ve ayrıca Türkiye'nin Kıbrıs, Irak Krallığı ve Suriye üzerindeki herhangi bir iddiasının sonunu getirdi.
Lozan Anlaşması Özeti
Silahlı kuvvetlerin geri püskürtülmesi ve Yunan halkının Mustafa Kemal liderliğindeki Türk orduları tarafından sürülmesinden sonra, yeni Türk hükümeti yakın tarihli Sevr Antlaşması'nı reddetme kararı aldı.
20 Ekim 1922'de müzakere masası yeniden açıldı ve önemli tartışmalardan sonra, 4 Şubat 1923'te İsmet İnönü liderliğindeki Türk temsilciler tarafından yeniden kesintiye uğradı. Çatışma 23 Nisan'da ve Atatürk hükümetinin daha fazla protestosuna rağmen yeniden başladı.
Anlaşma nihayet 24 Temmuz'da onaylandı. Antlaşma, Britanya İmparatorluğu'na tahsis edilen Kıbrıs topraklarını, Trablusgarp'ı, Sirenayka ile birlikte Fransa'ya atfedilen İtalya, Tunus ve Fas'ın resmi mülkü olarak tanınan Oniki Ada'yı kaybeden Türkiye Cumhuriyeti'nin tanınmasını sağladı.
Lozan Anlaşmasının Önemi
Dağılan Osmanlı İmparatorluğu topraklarında yüzyıllarca yaşayan Avrupalı topluluklar, geçmişte elde ettikleri tüm ayrıcalıkları kaybetmişlerdir. Aslında antlaşmanın şartları kapitülasyon rejiminin tamamen kaldırılmasını onayladı.
Kapitülasyonlar, Osmanlı İmparatorluğu ile çeşitli Avrupa Güçleri arasında akdedilmiş sözleşmelerdi ve Osmanlı Padişahlarının Hıristiyan Devletlere, Osmanlı topraklarında çeşitli sıfatlarla mevcut tebaaları lehine haklar ve imtiyazlar verdiği fiili hukuki sözleşmeleri teşkil ediyordu.
Aynı Avrupalı güçlerin, daha sonra Osmanlılar tarafından fethedilen Bizans İmparatorluğu zamanında yararlandıkları hak ve ayrıcalıklarında üzerinde durulmuştur. Böylece o zamana kadar Türkiye'de batılı toplumların sahip olduğu imtiyaz statüsü kesin olarak ortadan kalktı. Antlaşma, Türkiye Ermeni toplumunun yaşamını da etkiledi, çünkü antlaşmanın III. Bölümünün 37-45. önceki Sevr Antlaşması'nda (1920) onlara vaat edilmişti.
Lozan Anlaşması Tarihi ve Maddeleri
Lozan antlaşması 24.07.1923 tarihinde Türkiye ile itilaf devletleri arasında imzalanmıştır. Bu anlaşmaya göre;
İstanbul, Gökçeada ve Bozcaada'daki Rum toplulukları (yaklaşık 400.000 kişi) ve Batı Trakya'daki Müslüman topluluklar (25.000 kişi) dışında kalan azınlıklar kendi ülkelerine iade ediliyor.
Lozan Antlaşması ile uluslararası toplum ilk kez böyle bir mübadeleyi kabul etmiş ve meşrulaştırmış, böylece önceki dönemdeki tehcirlerin ilgili uluslar açısından sonuçlarını büyütmüştür.
Antlaşma, halihazırda sırasıyla Fransa ve İngiliz İmparatorluğu tarafından bir Milletler Cemiyeti Mandası şeklinde yönetilen Suriye ve Irak ile sınırları belirledi.
Türkiye Mısır ve Sudan üzerindeki herhangi bir hak talebinden vazgeçti ve Musul vilayetinin kaderinin, Milletler Cemiyeti tarafından kararlaştırılacaktır.
