8. Sınıf Cümlenin Ögeleri: Cümlenin Ögeleri Detaylı Konu Anlatımı Ve Örnek Sorular!
Cümlenin ögeleri, cümleyi oluşturan her bir unsurun genel adıdır. Cümle içinde ögeleri bulmak soru sorularak gerçekleşir. 8. sınıf Türkçe dersinin temel dil bilgisi konularından olan cümlenin ögeleri aynı zamanda lise geçiş sınavında en çok soru gelen konuların başında gelir.
8. Sınıf Cümlenin Ögeleri
Cümlenin ögeleri 8. sınıfta temeli atılan ve lise döneminde de karşımıza çıkan konulardan bir tanesidir. Cümlenin ögeleri konusu 3 ayrı başlık olarak incelenir. Bunlar; temel ögeler, yardımcı ögeler, arasöz ya da cümle dışı unsurlardır.
Cümlenin ögeleri konusunda ilk olarak öğrenciye cümlenin ne olduğu ve nelerden oluştuğu öğretilir. Gün içinde sürekli olarak kurulan cümlelerin hangi unsurlardan oluştuğu ve doğru cümlenin nasıl kurulabileceği öğretilmektedir.
Cümlenin Ögeleri Detaylı Konu Anlatımı ve Örnek Sorular
Çeşitli duygu ve düşünceyi karşı tarafa anlatabilmek için bir araya gelmiş sözcük ve sözcük öbekleri topluluğuna cümle denmektedir. Cümleyi oluşturan birçok unsur bulunur. Bunlara cümlenin ögeleri denir. Tek başına fiil çekimlenerek tek kelimelik cümle oluşturabileceği gibi genelde en az iki kelimenin bir araya gelmesi ile cümle oluşur. Cümlenin ögelerini tek tek tanıyalım;
Yüklem ya da Fiil;
Olay, yargı, iş, duygu ve düşünce içeren genellikle bir komut belirten cümlenin ana ögesidir. İçinde şahıs eki, kip eki ya da ek fiil barındırır. Örnek; At, Tut, Zıpla
Özne; Yüklemin belirtmiş olduğu işi yapan varlık ya da kişidir. Kim? Ne? soruları ile bulunur. Örnek; Ali, O, Bizimki
Nesne; Cümle içinde öznenin yapmakta olduğun iş ya da eylemden etki alan ögedir. Neyi? Kimi? Ne? soruları ile bulunur. Örnek; Güneşin ışığı, şifalı bitkiler, gitar
Dolaylı Tümleç; Fiilin belirttiği işi, hareketi, bulunma, yönelme ve çıkma anlamında tamamlayan sözcük ya da söz grubudur. Kimden, Kimde, Kime, Neyden, Neyde, Neye, Nereden, Nerede, Nereye soruları ile bulunur. Örnek; Bahçedeki çiçeklere, meydana
Zarf Tümleci; Sebep, zaman, yer-yön, durum ve miktar bildirerek cümleyi tamamlayan söz gruplarıdır. Nasıl? Ne kadar? Ne zaman? Niye? Niçin? Neden? Nereye? soruları ile bulunur. Örnek; Her yıl, tek tek, iki saat
Edat Tümleci; Yüklemi ile için edatlarıyla tamamlayan sözcüklerdir. Ne ile Kimin için gibi sorularla bulunur. Örnek; Uçak ile Elif'le
Örnek İncelemesi;
Her yıl birçok meteor taşı dünyamızın atmosferini geçerek yeryüzüne düşmektedir. Cümlesini ögelerine ayrınız.
Her yıl; Zarf Tümleci
Birçok meteor taşı; Özne
Dünyamızın atmosferini geçerek; Zarf Tümleci
Yeryüzüne; Dolaylı Tümleç
Düşmektedir; Yüklem
Cümlenin Ögeleri Konu Başlıkları
Cümlenin ögeleri konusunda temel olarak 3 ana başlık vardır. Bu 3 başlıklardan 2 tanesi ise kendi içinde alt başlıklara ayrılır. İşte cümlenin ögeleri konu başlıkları şöyledir;
Temel Ögeler;
Yüklem
Özne; Gerçek özne, sözde özne, örtülü özne
Yardımcı Ögeler;
Nesne; Belirtili ve belirtisiz nesne
Tümleçler; Zarf, edat, dolaylı
Cümle Dışı Unsurlar
Cümlenin Ögeleri Örnek Cümleler ile İncelenmesi
Tahtadan sandalyeleri hızla salona taşıdı.
Tahtadan sandalyeleri; Belirtli nesne
Hızla; Zarf tümleci
Salona; Dolaylı tümleç
Taşıdı; Yüklem
Sinirinden etrafındaki insanlara kötü sözler söylüyordu.
Öfkesinden; Zarf tümleci
Etrafındaki insanlara; Dolaylı tümleç
Kötü sözler; Belirtisiz nesne
Söylüyordu; Yüklem
