NATO’da Varşova çatlağı
Polonya’nın, Başkan Trump’ın NATO üyesi ülkelerin pakta daha fazla mali katkıda bulunma talebine olumlu yanıt vermesi, Brüksel’deki NATO karargahının Varşova’ya taşınabileceği mesajı olarak yorumlandı
Polonya, ABD’nin, NATO üyesi ülkelerinin katılım payının gayri safi millî hasılalarının yüzde 2’sini NATO’ya ayırması talebine sıcak cevap vererek yeni bir yol ayrımına geldi. Üç gün süren NATO Varşova Parlamenter Zirvesi’nde konuşan Polonya Dışişleri Bakanı Jacek Czaputowicz’in, “2030’da katkı payını yüzde 2 buçuğa çıkaracağımıza söz veriyoruz” şeklindeki sözleri, üye ülkeler arasında soğuk duş etkisi yarattı.
Siyasi gözlemciler ve kulisler, Polonya’nın bu çıkışını, Brüksel’deki NATO Ana ve Mons’daki (Shape) NATO Askeri Karargâhı’nın, Belçika’dan Varşova’ya taşınabileceğinin sinyali şeklinde yorumladı. Buna göre Varşova’nın çıkışı, 29 NATO üyesi ülke arasında en az katkıda bulunan (yüzde 0,81) Belçika’ya bir anlamda ‘gözdağı’ olarak algılandı.
NATO üyesi 29 ülke arasında bu katkı payını sadece 8 ülke karşılamakta. NATO katkı payını milli gelirinin yüzde 3,57’si ile en başta ABD çekiyor. Bunu 2,02 ile Polonya izlerken; Hollanda yüzde 1,15, Almanya yüzde 1,24, Fransa yüzde 1,80, NATO’nun Ege sınır karakolu konumundaki Yunanistan ise yüzde 2,36 oranında katkıda bulunuyor. Türkiye’nin katkı payı ise yüzde 1,48.
Rusya’dan üs tepkisi
Polonya’nın kalıcı askeri üs kurması için ABD’ye 2 milyar dolar vermeyi teklif etmesi hakkında açıklamalarda bulunan Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, Rusya’nın NATO’nun genişlemesine yanıt vermeye hazır olduğunu vurguladı. Peskov, “NATO’nun askeri altyapısının Rusya sınırlarına doğru genişlemesi, bölgede güvenliğe ve istikrara hiçbir şekilde katkı sunmuyor. Aksine Rusya, her seferinde bu şekilde ihlal edilen dengeyi yeniden kurmak için karşı önlemler alacak” dedi.
ABD üssüne ev sahipliği yapmanın her ülkenin ulusal kararı olduğunun da altını çizen Peskov, bunun Avrupa’daki genel güvenlik atmosferi için doğuracağı sonuçların da aşikar olduğunu kaydetti. Polonya’nın, ABD’yle daha da yakınlaşmak adına ülkeye kurulacak askeri üs karşılığında Washington’a 2 milyar dolar teklif ettiği belirtilmişti. Polonya’nın Rusya ile Ukrayna arasındaki kriz nedeniyle ‘güvenlik endişesi’ yaşadığı, bu nedenle de ABD’nin askeri varlığına sıcak baktığı vurgulanıyor.
