SORU: Dinimizde sakalın yeri nedir? Bu konuda bazı kaynaklar vacip olduğunu, bazıları ise sünnet olduğunu zikrediyor. Bu konuda sizin görüşünüz nedir? Diyanet İşleri Başkanımız, “cübbeyle, sakalla İslâm olmaz” demişti. Eğer sakal vacip ya da sünnet ise neden Diyanet İşleri mensupları sakala gereken önemi vermiyorlar? (Osman Gül)

CEVAP: Sakal ne vaciptir, ne de sünnettir, sadece gelenektir. Sünnet, Hz. Peygamber’in dini mahiyetteki uygulamalarıdır. Sakal, Peygamber’in orijinal bir uygulaması değildir. 14 asır önce Hz. Peygamber’in yetiştiği ortamda bütün erkeklerin, Ebucehl’in de Ebusüfyan’ın da sakalı vardı. Sakal, erkeklik simgesi sayılırdı. Sakalsız kişiye erkek gözüyle bakılmazdı. Ancak Peygamberimiz, göbeğe kadar uzamakta olan sakalı kısaltmış daha güzel olmasını istemiştir. Sünnet olan sakal salmak değil, uzun sakalı kısaltmak, bir tutamdan fazlasını kesmektir. Elbette din sakalla, bıyıkla, hırkayla, giysiyle, şalvarla olmaz. Allah sakala, şalvara değil, gönüllere bakar. Kuran, “O gün ancak Allah’a sağlıklı kalp getirenin kurtuluşa ereceğini” vurgular, sakal getirenin değil. Zaten sakal beden gibi çürür. Çürümeyen ruhtur ve ruhun taşıyacağı güzel eylemlerin izleridir.

Ancak dini hükmü ne olursa olsun, bütün peygamberler sakallıdır ve Peygamberimizden bu yana önemli dini mevkilerini işgal edenler hep sakallıdır ve sakal tıpkı kandiller gibi gelenekleşmiştir. Roma’daki papalar sakallıydılar ama sonradan bundan vazgeçtiler. Ortodoks din adamları ise genellikle uzun sakal bğırakmayı sürdürmektedirler. 20’nci yüz yılın özellikle son yarısından itibaren Mısır’da ve bizde bazı din adamları sakallarını kesti. Gerek 11’inci gerekse 12’nci Diyanet İşleri başkanları, o mevkiye gelmeden önce sakalsızken oraya getirilince, “Burada sakalsız oturmak uygun olmaz” düşüncesiyle sakal bıraktılar. Ama daha sonra Diyanet İşleri Başkanı olanlar sakalı defterden sildiler. Bana sorarsanız sakal, din önderine bir ağırlık verir. Diyanet İşleri Başkanlığı mevkiini dolduran zata, bir müftüye sakal yakışır. Çünkü artık sakal o mevkinin 14 asırlık, hatta belki de yüzlerce asırlık teamülüdür.