Soru: 1- "Her şeyde bir hayır vardır" denir. Kendi irademizle yapacaklarımızı seçeriz, bunlar iyi veya kötü olabilir. Seçip yaptıklarımızın sonunda olaylar gelişir ve bizim için iyi olan veya iyi olmayan durumlar meydana gelebilir. Yanlış yaptığımız bir iş yüzünden başımıza gelen olumsuz bir durum için de "Her şeyde bir hayır vardır" dememiz mi gerekiyor?

2- Bazı insanların öldükten sonra kabirde yılan, böcek gibi hayvanlar yüzünden eziyet çektikleri, kıyamet koptuktan sonra da cehennemde yandıkları, bazı insanların da kabirlerinde huzur içinde yattıkları, kıyametten sonra cennete konulup orada Allah tarafından kendisine lâyık görülen yerde hurilerle yaşadıkları anlatılır. Daha henüz kıyamet kopmamış, insanlar hesaba çekilmemiş ve henüz cennet ve cehenneme konulmamışken bu ve benzeri konularda nasıl örnekler verilebiliyor? Acaba dünya ve insanlar yaratılmadan önce yine bir başka yerde yaşam vardı da bu yaşam sona erdikten sonra insanlar cennet ve cehenneme mi konuldu? Bundan dolayı mı bu tür örnekler verilebiliyor?

İnsanın kendi istemi
Cevap: 1- "Sana gelen her iyilik Allah'tandır, sana gelen her kötülük de kendi (günahın yüzü)ndendir. Seni insanlara elçi gönderdik. (Buna) Şahit ola/-rak Allah yeter" (Nisa: 79). Bu ayette, insanın başına gelen iyiliklerin Allah'ın lütfü, kötülüklerin de kendi kusuru yüzünden olduğu belirtilmektedir.

İnsanın kendi istemi ve seçimi dışındaki olaylar için, "Her şeyde bir hayır vardır" deyip teselli bulması gerekir. Çünkü üzüntü, sonucu değiştirmez tersine üzüntüyü daha da artar. Ama kendi isteğiyle bile bile yaptığı günahlar için mesela içki, zina, hırsızlık ve benzen haram şeyler için, "Her şeyde bir hayır vardır" deyip kendini temize çıkarmak diye bir şey olamaz. Çünkü böyle diyen kimse, yaptığı hataya pişman olmaz, tevbeye de gerek görmez, nasıl olsa o, yaptığı suçu hayır kabul etmektedir. Bu düşünce dinle, Kur'ân ile alay etme, onlara başka kaldırma anlamına gelir. Böyle bir düşünce din dışıdır.

Sadece Allah bilir
2- Öldükten sonra insanın, Allah'ın huzurunda hesap verip yaptıklarının cezasını çekeceği, Kur'ân'ın anlatımıdır. Ama ahiret ahvalinin ayrıntılarını Allah'tan başka kimse bilmez. Ahiret hakkında Kur'ân'da ne anlatılmışsa ancak o kadarını bilebiliriz.

Bu konuda Kur'ân'ın görüşünü öğrenmek istiyorsanız, "Kur'ân Ansiklopedisi" adlı eserimizin "Ahiret, Cennet, Cehennem" maddelerine bakınız. Ayrıca "İnsan ve insanüstü Varlıklar" adlı kitabımı da okuyunuz. Sorduğunuz sorunun ayrıntıları orada vardır. Sorunun ayrıntılı yanıtını bu köşede vermemiz çok güçtür.