Metabolik cerrahi ile diyabete çözüm
Türkiye Metabolik Cerrahi Vakfı Başkanı Doç. Dr. Alper Çelik, diyabet tedavisi alanında yeni bir yaklaşım olan ‘Metabolik Cerrahi’ konusunda merak edilenleri açıkladı.
Metabolik cerrahi nedir?
Metabolik Cerrahi’nin ne olduğunu açıklamak için öncelikle Metabolik Sendrom’un ne olduğunu ifade etmemiz gerekir. Metabolik Sendrom’u kilo fazlalığı, şeker hastalığı, yüksek tansiyon, kolesterol ve diğer kan yağlarının yüksek olması ile seyreden bir tablo olarak özetlemek mümkün. Bunların hepsinin bir arada olması şart değil. Eğer bu durumlardan iki veya daha fazlası mevutsa Metabolik Sendrom olarak adlandırılmakta. İşte bu durumun ameliyat ile tedavi edilmesine Metabolik Cerrahi adı verilmekte. Ama klinik uygulamalarda Metabolik Cerrahi denilince akla gelen uygulama ciddi kilo problemi olmayan hastalarda da şeker hastalığının ameliyat ile tedavi edilmesi. Aslında, şeker hastalığı Metabolik Sendrom’un bileşenlerinden sadece bir tanesi. Bizim yaptığımız ameliyatlar Tip 2 Diyabet’in yanı sıra eşlik eden yüksek tansiyon, kolesterol, trigliserid, kilo fazlalığı ve uyku apnesi gibi sorunlara da uzun vadeli ve kalıcı çözümler sunmaktadır.
Kişi ameliyatla şeker hastalığından nasıl kurtuluyor? Zira günümüzde ideal tedavinin ilaçlar olduğunu savunan pek çok uzman var...
Bizler hastalığın ortaya çıkmasına neden olan faktörleri tedavi etmekteyiz. Çünkü tip 2 diyabet hastalarının birçoğunun vücudu insülin üretmekte, ancak bunu kullanamamaktadır ve siz bu hastaya dışarıdan insülin veriyorsunuz. Artı hastaya kilo aldırma gibi ciddi bir yan etki söz konusu ki, tip 2 diyabet tedavisindeki en büyük sorun kilo fazlalığıdır. Bu sorunu çözdüğü iddia edilen birçok ilaç var piyasada. Eğer aynı anda bu tablonun tüm bileşenlerine etki edebilen bir ilaç olsa idi o zaman bu ameliyatlara gerek kalmazdı. Uyguladığımız yöntemdeki temel mantık, diyabeti tedavi etmek için vücudun kendisinden faydalanmak, yani çalışmayan hormonların çalışmasını sağlamak.
Ameliyat edeceğiniz kişilerde en düşük ve en yüksek yaş sınırı var mı?
Teorik olarak yaş sınırımız 18-65 yaş arası. Ama özellikle 65 yaşla ilgili katı bir sınır yok. 65 yaş üstü hastaları da ameliyat ediyoruz ama çok daha seçici davranıyoruz.
Kimler ve hangi belirtileri taşıyanlar size ameliyat için gelmeli?
Cerrahi uygulama için bireyin en az üç yıllık tip 2 diyabet hastası olması ve uygun tedavilere rağmen kan şekerini kontrolü sağlayamamış olması lazım. Ki, diyabet hastalarının yüzde 80’den fazlası bu kontrolü sağlayamazlar. Bunun ötesinde bizim bir hastayı ameliyat edebilmemiz için insülin rezervinin ve aktivitesinin belirli sınır değerlerin üzerinde olması gerekiyor.
Tip 1 diyabeti olan hastalara Metabolik Cerrahi uygulamasını şu aşamada sunmamaktayız. Yurt dışından tip 1 diyabet hastaları ile ilgili cerrahi uygulamalara ait umut verici sonuçlar yayınlanmakta. Ancak, biz şu aşamada bu hizmeti vermemekteyiz. Ameliyat etmediğimiz bir diğer hasta grubu da diyalize girmekte olan hastalar. Tip 1 diyabeti olan hastalar, mevcut tedavilerine devam etmeli çünkü bu hasta grubu için insülin hayati bir öneme sahip.
ETKİLİ VE KALICI KİLO KONTROLÜ SAĞLANIYOR
- Metabolik cerrahi ameliyatı olan kişiler hızlı kilo verir mi, eğer veriyorsa bundan dolayı ne gibi sorunlar ortaya çıkabilir?
Kontrolsüz bir kilo kaybı söz konusu değildir. Bir hastanın ameliyattan sonra ulaşabileceği minimum kilo seviyelerine ulaşması ise en az 6 ayı buluyor ve bazı hastalarda bu süre 1,5-2 yıla kadar uzayabiliyor.
- Ameliyat sonrası kilo kaybına uğrayan kişilerin, bu kiloları geri alma riski var mı?
Bazı ameliyat tiplerinde bu risk var. Özellikle, mide üzerinde yapılan hacim kısıtlama temelli ameliyatlardan 2-3 yıl sonra mide tekrar genişliyor ve verilen kilolar geri gelmeye başlıyor. Bunun ötesinde, yemek tercihleri, yemeğe bakış açısı ve tokluk algısı değişir. Bir diğer önemli nokta da, safra trafiği de değişeceği için yağlı yiyeceklerin depolanması kısıtlanır. Bu nedenlerden dolayı etkili ve kalıcı kilo kontrolü sağlanması mümkün olur.
