Antidepresanların cinsel yan etkileri
İsmini en çok duyduğumuz ilaç tedavilerinden biri antidepresanlar. Antidepresanlar sadece depresyonda değil, günümüzde yoğun stresten endişe hastalıklarına, panikten mide-bağırsak problemlerine kadar bir dizi sağlık sorunu için kullanılıyor. Ancak antidepresan kullanan hastaların en çok yakındığı konu cinsel yan etkileri.
Depresyon cinsel enerjiyi düşürür
Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre tüm dünyada 350 milyon kişinin depresyonda olduğu tahmin ediliyor. Depresyon kadınları erkeklere göre daha çok etkiliyor. Depresyonun tipik belirtileri arasında size keyif veren aktivitelerden-çevreden uzaklaşma, enerji kaybı, çaresizlik hissi, konsantrasyon ve karar verme güçlüğü, uykusuzluk veya aşırı uyuma, sindirim sistemi problemleri, baş ve kas ağrıları, iştahta artış veya azalma, intihar düşünceleri gibi şikayetler var. Depresyonun önemli bir etkisi de cinsel yaşamda hissediliyor. Depresif kişilerde cinsel sorunlar neredeyse iki kat daha fazla görülüyor. Cinsel isteksizlik, cinsel zevk ve tatminde azalma, cinsel ilgide düşüş gibi cinsel sorunlar oldukça sık. Depresyona bağlı duygusal durum, genel ilgisizlik, enerji kaybı gibi sıkıntılar cinsel yaşama yansıyor.
Antidepresanlar isteksizlik yaratır
Son 20 yılda antidepresan kullanımı tam üç kat arttı. Bu ilaçların değişik tipleri mevcut. Vakaların %80-85’inde SSRI (selektif serotonin reuptake inhibitörü) denilen ilaçlar kullanılıyor. Bu ilaçlar ve diğer antidepresan grupları %70’e varan oranda cinsel fonksiyon sorunu oluşturabiliyor. Antidepresanlara bağlı cinsel yan etkilerin başında cinsel isteksizlik geliyor. Bunu erkeklerde sertleşme sorunu, geç boşalma, boşalamama gibi cinsel sorunlar, kadınlarda ise uyarılma güçlüğü, geç orgazm olma, orgazm olamama, cinsel ilgi kaybı, cinsel zevkte azalma gibi şikayetler takip ediyor. Normalde cinsel isteğin ve zihinsel uyarılmanın oluşmasıyla beyninizden vücudunuza ve cinsel bölgenize sinyaller iletiliyor. Bu sinyaller sonucunda erkeklerde sertleşme, kadınlarda uyarılma-kayganlık oluşması ve akabinde boşalma-orgazm süreçleri yaşanıyor. İşte beyinden cinsel bölgeye iletilen bu sinyaller dopamin, serotonin gibi pek çok beyin kimyasalının dengesine bağlı. Antidepresanlar bu beyin kimyasallarının dengesini değiştirdiklerinden cinsel sinyallerin kalitesini bozabiliyor. Bununla birlikte son yıllarda yapılan çalışmalar uzun süre antidepresan kullanan erkeklerde testosteron hormonunun da düşüşe geçtiğini gösterdi. Yani hormonsal bir isteksizlik de söz konusu.
Bizim yorumumuz
Gördüğünüz gibi hem depresyon hem de depresyon tedavisinde kullanılan ilaçlar cinsel yaşamı olumsuz etkiliyor. Bu durumda ne yapacaksınız? Hastalıkla mı yaşayacaksınız, ilaçlarla mı? Depresyon uzun sürdüğünde genel yaşam kalitenizi, sağlığınızı, iş yaşamınızı, ilişkilerinizi, sosyal hayatınızı olumsuz etkiliyor. Böyle bir durumdayken ilişkinizi ve cinsel yaşamınızı sürdürmek zorlaşabiliyor. Antidepresanlar bu anlamda size yardımcı oluyor. Cinsel yan etkilerine baktığımızda ise her antidepresan aynı şiddette cinsel sorun yaratmıyor. Eğer hekiminizle yakın bir iletişim içinde kalır ve yaşadığınız cinsel yan etkileri belirtirseniz ilacınızın tipi, dozu, kullanım şeklinde ayarlamalara gidilebiliyor. Cinsel sorun yaşamamak için depresif bir ruh haline razı gelmek ne kadar doğru değilse, kulaktan dolma bilgilerle eş-dost tavsiyesiyle vitamin alır gibi antidepresan kullanmak da doğru değil. Bu nedenle ancak bir uzmanın yardımıyla içinde bulunduğunuz duygu durumunu ve tedavi alternatiflerini değerlendirebilirsiniz.