Çok bulaşıcı, tedavisi bile yok! Dehşete düşüren salgın patladı, dünya alarma geçti! İnsana böyle sıçradı...
Tedavisi yok, çok bulaşıcı! Damlacık yolu ve ciltte sıyrıklardan giriyor. 1-3 gün içinde şikayetler ortaya çıkıyor. Lenf bezlerinde şişme, ateş yapıyor ve ortalama 2-4 hafta sürüyor. Doğada kemirgenler aracılığı ile yayılıyor, insandan insana veya cansız yüzeyden insana bulaşıyor. Tüm dünyayı dehşete düşüren yeni salgın patladı, İngiltere, İspanya ve Portekiz başta olmak üzere Avrupa'da vakalar görülmeye başladı. İşte koronavirüs salgını tam bitti derken patlak veren yeni korkunç salgında dair son dakika detayları...
Maymun çiçeği virüsü belirtileri, İngiltere, İspanya ve Portekiz başta olmak üzere Avrupa'da görülen vakalar ile gündeme geldi. İngiltere'de son 10 günde görülen yedi maymun çiçeği virüsü yani Monkeypox vakasının ardından Portekiz'de de beş kişide bu virüs tespit edildi. Ateş, yoğun baş ağrısı, şiddetli halsizlik gibi semptomlar ile kendisini belli eden maymun çiçeği virüsü, insandan insana damlacık, solunum, vücut sıvıları ve temas yoluyla geçebiliyor. Peki, maymun çiçeği virüsü nedir ve bulaşıcı mı? İşte, Maymun çiçeği virüsü semptomları ve tedavisi ile ilgili ayrıntılı bilgiler...
Orta ve Batı Afrika'daki ormanlık alanlarda görülen ve endemik bir virüs olan maymun çiçeği İngiltere'nin ardından Portekiz ve İspanya'da da görüldü. Dünya koronavirüs salgınının sonuna gelirken yeni virüs endişelere neden oldu. Oldukça bulaşıcı olan maymun çiçeği, insanlara çoğunlukla kemirgenler ve primatlar gibi vahşi hayvanlardan geçerek enfekte oluyor. Seyahat hastalıkları kategorisinde yer alan virüsün henüz kanıtlanmış, güvenli bir tedavisi bulunmuyor.
MAYMUN ÇİÇEĞİ VİRÜSÜ NEDİR?
Hastalığa, Poxviridae ailesindeki Orthopoxvirus cinsinin bir üyesi olan maymun çiçeği virüsü (Monkeypox) neden olur.
Monkeypox, öncelikle Orta ve Batı Afrika'nın tropikal yağmur ormanlarında ortaya çıkan ve zaman zaman diğer bölgelere ihraç edilen viral bir zoonotik hastalıktır.
Maymun çiçeği virüsünün Orta Afrika ve Batı Afrika olmak üzere iki farklı genetik grubu vardır. İnsanlarda görülen Orta Afrika maymun çiçeği virüsü, Batı Afrika virüsüne göre daha şiddetlidir ve daha yüksek ölüm oranına sahiptir.
MAYMUN ÇİÇEĞİ BULAŞICI MI?
Monkeypox virüsü insanlara çoğunlukla kemirgenler ve primatlar gibi vahşi hayvanlardan bulaşır, ancak insandan insana bulaşma da gerçekleşebilir.
Monkeypox virüsü bir kişiden diğerine lezyonlar, vücut sıvıları, solunum damlacıkları ve yatak örtüsü gibi kontamine materyallerle temas yoluyla bulaşır. Yetersiz pişmiş et ve enfekte hayvanların diğer hayvansal ürünlerini yemek olası bir risk faktörüdür. Anneden fetüse plasenta yoluyla da bulaşabilir.
Çoğu insan enfeksiyonu birincil olarak hayvandan insana bulaşmadan kaynaklanır. Yabani hayvanlarla, özellikle hasta veya ölü hayvanlarla, etleri, kanları ve diğer kısımları dahil, korunmasız temastan kaçınılmalıdır. Ek olarak, hayvan eti veya parçaları içeren tüm yiyecekler yemeden önce iyice pişirilmelidir.
BELİRTİLERİ NELERDİR?
Kuluçka süresi (enfeksiyondan semptomların başlangıcına kadar olan aralık) genellikle 6 ila 13 gün arasındadır, ancak 5 ila 21 gün arasında değişebilir.
Enfeksiyon iki döneme ayrılabilir: Ateş, yoğun baş ağrısı, lenfadenopati (lenf bezlerinin şişmesi), sırt ağrısı, kas ağrıları ve şiddetli halsizlik ile karakterize invazyon dönemi 0-5 gün arasında sürer. Lenfadenopati, başlangıçta benzer görünebilen diğer hastalıklarla (suçiçeği, kızamık, çiçek hastalığı) karşılaştırıldığında maymun çiçeği virüsü vakasının ayırt edici bir özelliğidir.
Deri döküntüsü genellikle ateşin ortaya çıkmasından sonraki 1-3 gün içinde başlar. Döküntü, gövdeden ziyade yüz ve ekstremitelerde daha konsantre olma eğilimindedir.
Döküntüler genelde yüzde başlayıp (vakaların %95'inde) ve avuç içlerini ve ayak tabanlarını (vakaların %75'inde) etkiler. Ayrıca oral mukozalar (vakaların %70'inde), genital bölge (%30) ve konjonktiva ile birlikte kornea da (%20) etkilenir. Döküntü, ardışık olarak maküllerden (düz tabanlı lezyonlar) papüllere (hafifçe kabarık sert lezyonlar), veziküllere (berrak sıvı ile dolu lezyonlar), püstüllere (sarımsı sıvı ile dolu lezyonlar) ve kuruyup dökülen kabuklara doğru değişiklik gösterir.
Monkeypox genellikle 2 ila 4 hafta süren semptomları olan kendi kendini sınırlayan bir hastalıktır. Şiddetli vakalar çocuklar arasında daha sık görülür. Maymun çiçeği virüsü vaka ölüm oranı genel popülasyonda %0 ile %11 arasında değişmektedir ve küçük çocuklar arasında daha yüksektir.
TEDAVİSİ VAR MI?
Henüz maymun çiçeği virüsü enfeksiyonu için kanıtlanmış, güvenli bir tedavi yoktur. Maymun çiçeği salgınını kontrol altında tutmak amacıyla çiçek hastalığı aşısı, antiviraller ve İntravenöz immün globulin (VIG) kullanılabilir.
Bununla birlikte, şu anda, orijinal (birinci nesil) çiçek hastalığı aşıları artık halka açık değildir. 2019'da çiçek hastalığı ve maymun hastalığının önlenmesi için daha yeni bir aşı onaylanmakla birlikte henüz kamu sektöründe yaygın olarak mevcut değil.
Öte yandan Instagram hesabından Monkeypox hakkında bilgiler veren Koronavrüs Bilim Kurulu Üyesi ve Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Alper Şener, salgının belirtilerini tek tek sıraladı:
Çok bulaşıcı…damlacık yolu ve ciltte sıyrıklardan giriyor…1-3 gün içinde şikayetler ortaya çıkıyor…
Ciltte çiçek döküntüsü çünkü aslında bir çiçek virüsü…lenfbezlerinde şişme, ateş yapıyor…ortalama 2-4 hafta sürer…
Tedavisi yok…
Akciğer tablosu ölümcül olabilir…
Çiçek aşısı olmuş olanların avantajı var…antikoru koruyucu…salgın durumunda sağlık çalışanına çiçek aşısı öneriliyor…
Hastalığın ana varanı Orta Afrika - doğada kemirgenler aracılığı ile yayılıyor…insandan insana veya cansız yüzeyden insana bulaşı var…
SALGIN NE KADAR YAYILDI?
Avrupa'daki küçük çaplı salgınlar sürerken ABD’den de bir vaka bildirimi yapıldı. Yakın zamanda Kanada'ya seyahat eden adamın bu yıl ABD'de görülen ilk vaka olduğu açıklandı. Ancak yetkililer daha fazlası olabileceğini düşünüyor ve bunun için hazırlanıyor.
Çarşamba günü Massachusetts eyalet yetkilileri, yakın zamanda Kanada'ya seyahat eden bir adamda nadir görülen bir maymun çiçeği vakası bildirdi ve sağlık yetkilileri bunun Avrupa'daki küçük salgınlarla bağlantılı olup olmadığını araştırmaya başladı.
ABD'deki sağlık yetkilileri, soruşturma kapsamında İngiltere ve Kanada'daki yetkililerle temas halinde olduklarını söyledi. Ancak ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri’nden (CDC) Jennifer McQuiston, "Bu noktada, Massachusetts vakasını Birleşik Krallık'taki vakalara bağlayan herhangi bir bilgiye sahip değiliz" dedi.
ABD’DE TEK VAKA
Bu vaka CDC'nin bildiği tek ABD vakası olmasına rağmen McQuiston “Daha fazla vaka olasılığına hazırlandığımızı düşünüyorum” dedi. Yetkililer, ABD vakasının halk için herhangi bir risk oluşturmadığını ve Massachusetts sakininin hastaneye kaldırıldığını ancak iyi durumda olduğunu söyledi.
McQuiston, adamın arkadaşlarıyla buluşmak için nisan sonunda Kanada'ya gittiğini ve mayıs başında geri döndüğünü söyledi. Açıklamada adamın özel aracıyla seyahat ettiğinin altı çizildi. Geçen yıl ise Texas ve Maryland eyaletleri, Nijerya'ya seyahat eden kişiler arasında birer vaka bildirmişti.
Monkeypox tipik olarak grip benzeri bir hastalık ve lenf düğümlerinin şişmesi ile başlar, ardından yüz ve vücutta bir döküntü oluşur. Afrika'da insanlara kemirgenler veya küçük hayvanların ısırıkları yoluyla bulaşmıştır ve genellikle insanlar arasında kolayca yayılmaz.
AVRUPA’DA YAYILIYOR
Bununla birlikte, Avrupa'daki araştırmacılar, vakaların çoğunun gey veya biseksüel erkeklerde olduğunu söylüyor ve yetkililer, bazı enfeksiyonların cinsel ilişki sırasında yakın temas yoluyla yayılma olasılığını araştırıyor. (Hürriyet)
Hastalık iki ana suş olmasına rağmen genellikle hafif seyreder. Kongo suşu, yüzde 10'a varan ölüm oranı ile daha tehlikelidir. Ölüm oranı vakaların yüzde 1'inden daha fazla olan ise Batı Afrika suşu olarak adlandırılır. Birleşik Krallık vakalarının Batı Afrika türü olduğu bildiriliyor. Ancak ABD’den henüz bu yönde bir açıklama gelmedi…