Büyük korku ne zaman bitecek?

Piyasalarda yaşananlar gelecekte başımıza geleceği düşünülen bir olayın yarattığı korkudan kaynaklanıyor.

Biz bunun sadece bir korku olduğu ve geçeceği kanısındayız.

Eğer bu beklenti doğru çıkarsa son yaşananlar şu ana kadar tanık olduğumuz üçüncü korku olacak. Bunlardan ilki 2004 haziranında yaşanmıştı. Ve epey büyüktü.

Bu seferki de sanırız yine büyük bir korku olarak hatırlanacak.

Ama...

Bu gibi konular o kadar önemli ki, yaşananların bir korkudan çıkıp gerçeğe dönüşmesi de imkânsız değil. Bu kötü olasılığı da tartışmak gerekiyor.

Büyük korku
Meselenin temeli yıllardır vurguladığımız nokta. ABD ekonomisinin büyük sorunları var. Bu sorunlar Amerika'nın kemer sıkmasını gerektiriyor. Oysa bu olacak gibi değil. O zaman da doların gerilemesi tek çare olarak ortaya çıkıyor.

Ama dolar gerileyince Amerika dışında tutulan büyük Amerikan bono portföyleri değer yitirmiş olacak. Bundan korkan yatırımcılar ve uluslararası merkez bankaları dolardan çıkıp başka dövizlere yönelirlerse uzun vadeli dolar cinsi faizler hızla yükselecek.

İşte piyasaların korktuğu bu..

Bir sağ... Bir de sol yemek. Dolar düşerken bir de faizlerin yükselmesinden para kaybetmek.

İlginç bir benzerlik
Burada ilginç bir noktaya daha değinelim... Dikkat ederseniz burada bizim 1990'lı yıllarda yaşadığımız krizlerdeki dinamiği andıran bir şey var. Türkiye'nin o zamanki deneyimleri de dış açıktan kaynaklanmıştı, bonolar ve döviz kurları ile yakından ilgili idi.

Diğer bir deyimle...

Piyasalarda korkulan, emerging market'lardakilere benzeyen bir krizin Amerikan ekonomisini vurması.

Büyük sarsıntı
Bu çeşit olayların Türkiye ekonomisini nasıl sarstığı bizde artık gayet iyi biliniyor.

Şimdi bunun küçük bir örneğinin ABD ekonomisinde yaşandığını varsayalım...

Etkilerini düşünebiliyor musunuz?

Dünyanın en ücra köşelerindeki piyasalar bile bu dalgadan etkilenecektir. İşte yabancıları korkutup satsa geçirten de bu korku. İMKB dünü saymazsak son birkaç günde bu korku yüzünden düştü. Eurobond fiyatları ise biraz daha sağlam gibi duruyordu. Piyasada henüz fazla bir gerileme yoktu.

Ama ABD faizlerinin yükselmesinden korkan yatırımcılar burada da fiyatların birkaç gün içinde yüzde 3 düşmesine neden olmuşlardı.

Sonu geliyor mu?
Peki bu durum sadece bir korkudan mı ibaret yoksa... Korkulan düzeltme bu sefer gerçekten mi yaşanıyor?

Olayları yakından izleyen güvendiğimiz bazı analistler bu sefer yaşananların da sadece bir korku olduğunu ve dünya ekonomisinin bir "Dollar crash" senaryosu ile karşı karşıya kalmayacağını düşünüyor. Bizim görüşümüz de aynen böyle. Bu beklentinin ayrıntılarına girmeyelim. Esas neden ABD, Çin ve Japonya gibi ülkelerin böyle bir gelişmeye izin vermeyecek olmaları. Yanılmıyorsak, şu veya bu şekilde piyasalara yerleşen bu korku atlatılacak.