Çalışırken alınan rakamlara en yakın maaşı emeklilik yıllarında da alabilmenin yolu maaşa sahip çıkmaktan geçiyor. Çünkü, çalışırken yüksek ücret alanların gerçek ücretlerinin SGK’ya bildirilmesi, emeklilikte yüksek emekli aylığı almalarını sağlıyor.
Okurumuz Cengiz Bey, 2 bin 300 TL brüt ücretle çalıştığını, emekli olduğunda da bu rakama yakın aylık almak istediğini, emekli aylığını nasıl arttırabileceğini soruyor. Okurumuzun bu sorusu hemen hemen bütün çalışanların merak ettiği bir konu. Çünkü çalışırken yaşanan hayat standardının emekli olunca da aynı şekilde sürdürülmesi isteniyor.
Emekli aylığını arttırmanın iki önemli şartı var. Biri prim ödeme gün sayısının fazla olması ki, bu aylık bağlanma oranını etkiler. Diğeri ise sigortalı için bildirilen sigorta primine esas kazanç (SPEK) miktarı, ki bu da ortalama yıllık kazancı etkiler. Bu iki nedenden dolayı SPEK miktarının yüksek olması, emekli aylığının fazla olmasında daha belirleyicidir.
Gerçek ücret bildirimi önemli
Emekli aylığı, çalışılan bütün sürelerdeki prim gün sayısı ve SPEK miktarı üzerinden hesaplandığı için, aylığının yüksek olması çalışılan bütün süreçte özellikle SPEK miktarının yüksek olması gerekir. Kısa süreli SPEK miktarının yüksek olması, genel toplam içinde fazla yer tutmayacağı için hesaplamada da çok etkisi olmayacaktır. Bu nedenle çalışırken yüksek ücret alanların gerçek ücretleri üzerinden SGK’ya bildirilmeleri, emekli olduklarında da yüksek emekli aylığı almalarını sağlar.
Taksit planını yeni affa göre yapın
SORU: Köşenizde yer vermiş olduğunuz, 31.01.2013’ten itibaren sosyal güvenlik destek primlerinin faizlerinin silinme kararını okudum. Sosyal güvenlik destek primini faiziyle ödeyenlerden biri olarak, borcumun yeni çıkan kanuna göre revize edilip edilemeyeceğini sormak istiyorum. (Deniz Sürel)
CEVAP: Yapılandırma öncesi 6183 sayılı Kanun’a göre taksitlendirme yaptıysanız, bu taksitlendirmeyi 6385 sayılı Kanun’la getirilen yapılandırma kapsamında yeniden revize ettirin.
Zira bu yapılandırmada borca tahakkuk ettirilmiş faiz ve ceza silinerek, 6111 sayılı kapsamında TÜFE oranında güncellenme ve 36 aya kadar taksitlendirme imkanı getirildi.
Bu şekilde; fazla ceza ve faiz ödemekten kurtulursunuz.
‘Tazminat alabilir’ yazısı alan işten ayrılma hakkı kazanır
SORU: Bir işyerinde SSK’lı olarak çalışmaktayım. Gün sayımı doldurmuş bulunuyorum ama yaş şartımı doldurmadım. Şu anda işyerimden ayrılsam kıdem tazminatımı da alabilir miyim? (Hakan U.)
CEVAP: Gün sayısı ile beraber 15 yıllık sigortalılık süresini doldurduysanız, erkekler için sigortalılık süresi olan 25 yılı doldurmamış olsanız bile 3 bin 600 gününüz dolduğu için 1475 sayılı Kanun’un 14. Maddesi gereği Kıdem Tazminatı alarak işten ayrılabilirsiniz. Tlebiniz halinde size SGK’dan ‘Kıdem Tazminatı’ alabilir yazısı verilir. Bu yazıyı işyerinize ibraz etmeniz, tazminatlı olarak ayrılmanız için yeterlidir.
Hangi askerlik borçlanması erken emekli eder?
SORU: İlk SSK başlangıcım 1.12.1988. Sigortalı olduktan sonra 1989-90 yıllarında askerlik yaptım. Askerliğimi borçlanırsam erken emekli olur muyum? (Hacı Atmaz)
CEVAP: 25 yıllık sigortalılık süresi, 5 bin 450 gün ve 51 yaş şartlarının hepsini tamamlayarak emekli olabilirsiniz. Askerlik yaptığınız süre sigorta başlangıcından sonra olduğu askerliği borçlanmanız sigortalılık süresi ve yaş şartını değiştirmez. Sadece 5 bin 450 günü tamamlamanıza yardımcı olur.
Emeklilik yaşı için bekleyen sağlık yardımı alamaz
SORU: 1986’da işe girdim. 26 yıl çalışma süresini doldurdum. 7 bin 800 prim günüm doldu. 2018’de emekli olacağım. 2018 yılına kadar işsiz kalırsam bu süreçte hastanelerden eşim ve çocuklarım ücretsiz yararlanabilir mi? (Ahmet Bekiroğlu)
CEVAP: Emekli olmak için çalışmadan geçireceğiniz sürede eşiniz ve çocuklarınız sağlık yardımından yararlanamaz. Sağlık yardımından yararlanabilmeniz için Genel Sağlık Sigortası tescili yaptırmanız gerekir.
Kanser hastasıyım malulen emekli olabilir miyim?
SORU: İşe giriş tarihim 01.02.2004. Toplam prim ödeme gün sayısı 3 bin 94. 2009’dan beri kanser tedavisi görüyorum. Çalışamıyorum. Nasıl emekli olurum? (Katerina Sarıoğlu)
CEVAP: Çalışma gücünüz yüzde 60 azalmışsa malul olarak değerlendirilirsiniz. Malullük aylığı için 10 yıllık sigortalılık süresi yani 1.800 gün prim gününüz olmalı. Prim gününü doldurmuşsunuz ama 10 yıllık süre daha dolmamış. Hastalığınız başka birisinin sürekli bakımına muhtaç derecede ise 10 yıl şartı aranmaz. Tıbbi durumunuzun tespiti için SGK Bölge Sağlık Kurulu tarafından yapılması için ilgili Sosyal Güvenlik Merkezi’ne başvurun.
