Bayramda çalışmak zorunlu mu? Bayramda çalışanın ücreti nasıl hesaplanır?

Bugünden itibaren Ramazan Bayramı başlıyor. Pazartesi ve Salı günleri de tatil. 4 günlük de olsa bayram tatiline çıkan çalışanlar var. Ancak bazı çalışanlar işverenlerinin talimatları gereği mecburen bayramda da çalışmak zorunda kalıyor. Peki İş Kanuna göre bayramda çalışma yönünde işçinin çalışmama inisiyatifi var mı? Çalışılması halinde ücreti farklı ödenir mi?

Çalışmak zorunda değil!

Eğer işyerinde bayram günlerinde çalışmaya ihtiyaç duyuluyorsa, işveren işçileri bayram tatili olan günlerde işçiyi çalışmaya zorlayamaz. Burada işçinin çalışmama yönünde insiyatifi vardır. Ancak işçi ile işveren arasında yapılan iş sözleşmesinde veya varsa toplu iş sözleşmenizde ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışacağınıza ilişkin bir hüküm varsa ve işveren de çalışmanızı isterse çalışmak zorundasınız. Böyle bir hüküm yoksa ve ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışacağınıza ilişkin bir onay vermemişseniz bayramda çalışmak zorunda değilsiniz.

İş sözleşmesinde çalışma zorunluluğunuz olmamasına rağmen yine de çalışıyorsanız ücretiniz normal ücretinize göre farklı hesaplanır. İş Kanunu’nda Ulusal Bayram ve Genel Tatil günü olarak kabul edilen günlerde çalışma ücreti de günlük ücreti yüzde 100 zamlı ödenmesi gerektiği belirtilmiştir. Buna göre; bayramda işyerinde işçiler çalışmazlarsa, bir iş karşılığı olmaksızın o günün ücretleri tam olarak, tatil yapmayarak çalışırlarsa ayrıca çalışılan her gün için bir günlük ücreti ödenir. Eğer işvereniniz ücretinizi bu şekilde usulüne uygun ödenmediği takdirde Bölge Çalışma Müdürlüğü’ne şikayette bulunabilirsiniz.

İyi bayramlar...

Bu yazı vesilesi ile tüm okurlarımızın bayramını kutluyorum... Sağlık, bereket ve esenlik dolu günler dilerim...

Hastalandığı için işten ayrılanın Kıdem Tazminatı alma hakkı vardır

SORU: Bir şirkette uzun yıllardır çalışmaktayım. Uzun süreli oturarak iş yapmaktan dolayı bel fıtığı oldum. Ameliyat olduğum halde ağrılarım dinmedi. Bu rahatsızlığımı ileri sürerek işverenimden Kıdem Tazminatı alabilir miyim? (Çiğdem K.)

CEVAP: Kıdem Tazminatı alarak işten ayrılmanın gerekçelerinden biri de işçinin sağlık sebeplerinin oluşmasıdır. Bu konuyla ilgili 4857 sayılı İş Kanunun derhal fesih hakkı olan 24 Maddesi’nde; “Süresi belirli olsun veya olmasın işçi, aşağıda yazılı hallerde iş sözleşmesini sürenin bitiminden önce veya bildirim süresini beklemeksizin feshedebilir:

I. Sağlık sebepleri: a) İş sözleşmesinin konusu olan işin yapılması işin niteliğinden doğan bir sebeple işçinin sağlığı veya yaşayışı için tehlikeli olursa. b) İşçinin sürekli olarak yakından ve doğrudan buluşup görüştüğü işveren yahut başka bir işçi bulaşıcı veya işçinin işi ile bağdaşmayan bir hastalığa tutulursa” denilmektedir. Bu sebeple; burada çalışma şartlarının çalışan işçinin sağlığı için, yaşayışı için tehlike oluşturması gerekir. Bu tehlikeyi, riski tam teşekküllü bir devlet hastanesinden rapor olarak hastalığınızı ispat etmeniz gerekir. Sizin durumunuzla ilgili bir Yargıtay kararında (Yargıtay 21. Hukuk Dairesi, E: 2009/10473- K: 2009/17999), “Davacı, dava dilekçesinde rahatsızlığı sebebinin bel fıtığı, boyun düzleşmesi ve ülser olduğunu belirtmiştir. İş Kanunu’nun 24/1. Maddesi’nde öngörülen unsurlar işyerinin özellikleri, çalışma koşulları, yapılan işin özellikleri bir bütün halinde dikkate alınıp davacının çalışmasına engel olabilecek bir rahatsızlığının bulunup bulunmadığının tespiti için tam teşekküllü bir devlet hastanesinden rapor aldırılması ve sonucuna göre karar verilmesi gerekir” denilmektedir.

Emekli maaşına haciz olmaz

SORU: Banka kredisi dolayısıyla emekli maaşıma banka tarafından iznim olmadan haciz konuldu. Bunun yasal dayanağı var mı? İtiraz edebilir miyim? (Efkan Çelik)

CEVAP: 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 93maddesi gereğince, emekli maaşlarına, sürekli işgöremezlik gelirlerine, dul-yetim aylık ve gelirlerine sadece Sosyal Güvenlik Kurumu alacakları için SGK ve nafaka alacakları için de boşanılan eş-çocuklar izinsiz icra koyabilir. Bunun dışındaki alacaklar için borçlu emekli-dul-yetimin izni olmadan hiç kimse icra-haciz getiremez. Haciz olabilmesi için, “Emekli aylığımdan kesilsin” şeklinde izni olması gerekir. Bu izni vermediyseniz bankaya itiraz edebilirsiniz. İtirazınız red edilirse bankanın emekli aylığına yaptığı kesintiye karşı dava açabilirsiniz.