GSS primini 30 güne tamamlatması gereken ‘kısmi süreliler’ kimlerdir?

1.1.2012 tarihinden itibaren herkes için zorunlu olarak uygulanmaya başlayan Genel Sağlık Sigortası’ndaki (GSS) en önemli uygulamalardan biri, kısmi süreli diğer adıyla part-time çalışanların 30 günden eksik sigorta sürelerindeki GSS primlerinin kendileri tarafından 30 güne tamamlanması uygulamasıdır.

Ancak hemen belirtmek gerekirse 30 günden eksik bildirildiği halde GSS primlerini 30 güne tamamlaması gerekmeyen ve gelir tespiti yaptırmasına gerek olmayanlar vardır. Buna göre;

- Eksik gün nedeni ‘puantaj’ olanların, yani aslında tam süreli çalışmakla birlikte ay içinde eksik gün çalışması nedeniyle 30 gün çalışmamış olanların,

- Sosyal güvenlik destek primine tabi olan emekli çalışanların,

- 5510 sayılı Kanun’un 5 inci maddesi kapsamındaki haklarında bazı sigorta kolları uygulanan sigortalıların,

- Ay içinde birden fazla işyerinde kısmi süreli çalışıp da toplam çalışma süresini 30 güne tamamlayanların,

- Kamu idarelerinde 657 sayılı Kanununun 4 üncü maddesinin (B) (Sözleşmeli Personel) veya (C) bentlerine tabi çalışanların (Geçici Personel) ,

- 4857 sayılı Kanuna tabi çalışmakla birlikte 506 sayılı Kanunun geçici 20 nci maddesine tabi sandıklarda çalışanlar (Özel banka, borsa sandıkları v.b.) sandıkları SGK’ya devredilinceye kadar, aylık sigorta günlerini 30 güne tamamlama yükümlülüğü bulunmuyor.

Prim tamamlaması gerekenler

30 günden eksik bildirildiği halde Genel Sağlık Sigortası (GSS) primlerini 30 güne tamamlaması gerekmeyenler bu şekildedir. Peki; kimlerin 30 günden eksik bildirildiği için GSS primlerini 30 güne tamamlamaları gerekir. Buradaki ayrım nedir?

Bu sorunun cevabını verebilmek için kısmi süreli çalışanlar ile ilgili 4857 sayılı Kanun’un 13 ve 14’üncü maddelerindeki tanımlara bakmak gerekiyor.

Buna göre; 4857 sayılı Kanun’un 13. Maddesi’nde geçen kısmi süreli iş sözleşmesi ile ayın içerisinde 30 günden az süreli yapılan çalışmaya ‘kısmi süreli çalışma’, aynı kanunun 14’üncü Maddesi’nde geçen işçinin yapmayı üstlendiği işle ilgili olarak kendisine ihtiyaç duyulması halinde çağrılması ile yapmış olduğu çalışmaya ‘çağrı üzerine çalışma‘ denir.

Prim kodları farklı...

Sosyal Güvenlik Kurumu’nca (SGK) başlatılan zorunlu GSS uygulamasında; ay içinde 30 günden az çalışıp eksik kalan günlerini 4/a’lı olarak ‘İsteğe Bağlı Sigorta’ primi ödeyenler hariç, kısmi süreli çalışanlar, çağrı üzerine çalışanlar ve ev hizmetlerinde 30 günden az çalışanlar zorunlu GSS kapsamında olup eksik kalan günlerini 30 güne tamamlaması gereklidir. Biraz teknik bir değerlenedirme olacak ancak konunun ilgilileri (muhasebeci, insan kaynakları uzmanları vs.) tarafından daha kolay değerlendirilebilmesi için GSS primlerini 30 güne tamamlamaları gereken kişilerin tespitinde çalışanlar adına SGK’ya verilen aylık prim ve hizmet belgesindeki eksik gün nedenindeki kodları takip etmeyi öneriyorum. Buna göre; çalışanların işverenlerince aylık prim hizmet belgesinde eksik gün nedenini “06-Kısmi İstihdam” veya “17- Ev hizmetinde çalışan” seçilenlerin GSS primlerinin 30 güne tamamlatılması gerekir.

Primler tamamlanmazsa

Bu şekilde kısmi süreli olarak bildirilen sigortalıların ya isteğe bağlı sigorta ödeyerek ya da gelir tespiti sonucu çıkan GSS primini ödeyerek GSS primlerini 30 güne tamamlamaları zorunludur. Bu zorunluluğa rağmen kısmi süreli çalışıp da 30 günden eksik kalan süreler için normal prim veya GSS primi ödenmezse GSS’den yararlanılamaz. Ayrıca o kişinin adına her ay GSS prim borcu birikir

GSS durumunu internetten sorgulayıp ona göre başvurun!

GSS’nin zorunlu olarak uygulanmaya başlamasından sonra emeklisi, çalışanı, isteğe bağlı sigortalı olanı, bakılmakla yükümlü olanı kısacası zaten GSS kapsamında sağlık hakkına müstehak olanlar da dahil olmak üzere herkes bir anda gerek sosyal yardımlaşma vakıflarına gerekse Sosyal Güvenlik Merkezleri’ne akın ederek gelir tespiti yaptırıp yaptırmayacağını sormaya ve kendisine bir borç çıkmadan veya ceza gelmeden durumunu öğrenmeye çalıştı. Ancak gelir tespiti yaptırması gerekenler sadece sosyal güvencesi olmayanlar ve Yeşil Kart vize süresi bitenler. Bunun haricindekilerin gelir tespiti yaptırmalarına gerek yok.

Bununla ilgili bilgi kirliliğini önlemek için SGK, SPAS’ta var olan provizyon sorgulama ekranını www.sgk.gov.tr adresinde “E-SGK” menüsü olarak herkesin kullanımına açtı. Buna göre; isteyen herkes gerekli nüfus bilgilerini ekranda istenildiği şekilde doldurduktan sonra kendisi ile ilgili sağlık provizyon durumunu öğrenebilecek.

Vatandaş emeklilik müracaatını online takip edebilecek

İstanbul Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü online hizmetlerine bir yenisini daha ekledi. Online hizmetin adı, ‘Emeklilik Takip Sistemi’. Buna göre; İstanbul Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü, İstanbul bünyesinde hizmet veren Sosyal Güvenlik Merkezleri’nde emeklilik müracatında bulunan sigortalılara müracaatlarını takip imkanı veriyor. Sigortalılar; emeklilik müracaatlarında, müracaat formunda belirttikleri TC kimlik numarası ve GSM numaraları ile herhangi bir Sosyal Güvenlik Merkezi’ne gitmeden emeklilik müracatının durumunu, hangi yazışmaların yapıldığını ve tahsis talep neticesini online olarak www.istanbulsgk.gov.tr adresinden takip edebilecek. ‘Emeklilik Takip Sistemi’ sayesinde sigortalılar tahsis talebinde bulunan sigortalılar “Emeklilik Takip Sistemi” programı sayesinde tahsis talep sürecini online olarak takip edebilir herhangi bir evrak eksikliğinde kendisine bilgi verilmesini beklemeden sürece müdahale edebilir ve daha kısa sürede maaş bağlanmasına katkı sağlayabilir.