‘Tanrı parçacığı’na Nobel!
14 milyar yıl önce evrenin doğumuna...
Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi (CERN), Nobel Fizik Ödülü’ne layık görülen, “Higgs Bozonu” adı verilen atomaltı parçacığına ilişkin ilk çalışmaları yapan Belçikalı fizikçi François Englert ile İngiliz bilim adamı Peter W. Higgs’i kutladı. CERN‘den yapılan yazılı açıklamada, maddeye kütlesini verdiği düşünülen “Higgs Bozonu”nun geçen yıl 4 Temmuz’da CERN’deki Büyük Hadron Çarpıştırıcısı’nda yapılan deneylerle doğrulandığı anımsatıldı.
On yıllar süren birikim
Englert ve Higgs’in, atomaltı parçacığın kütlesinin kaynağının anlaşılmasına katkıda bulunan mekanizmayı teorik olarak keşfederek Nobel Fizik Ödülü’ne layık görüldükleri için tebrik edildiği açıklamada, Higgs Bozonu’nun CERN’de geçen yıl keşfedilmesinin aslında dünyadaki pek çok insanın on yıllar süren entelektüel çabasının birikimi sonucunda ortaya çıktığı kaydedildi. CERN laboratuvarında yapılan deneyler sonucu Higgs Parçacığı’nın varlığı 4 Temmuz 2012’de doğrulanmıştı.
BİLMECENİN BEŞTE BİRİNİ ÇÖZDÜLER
14 milyar yıl önce evrenin doğumuna yol açtığına inanılan Büyük Patlama ortamını yaratmayı amaçlayan 10 milyar dolar tutarındaki deney sırasında proton ışınları, 27 kilometrelik tüneli ışık hızıyla geçerek birbiriyle çarpıştırıldı. Higgs Bozonu‘nun bulunması için yapılan CERN’deki Büyük Hadron Çarpıştırıcısı, insanoğlu tarafından inşa edilen en büyük ve en karmaşık makine olarak biliniyor. Higgs Bozonu’nun bulunmasına rağmen, Standart Model, kozmik bilmeceyi çözmeye yetmiyor. Çünkü Model, evrendeki tüm maddelerin sadece beşte birini açıklayabiliyor. Evrenin gizeminin çözülebilmesi için beşte dördünü oluşturan karanlık maddenin keşfedilmesi gerekiyor.
İngiltere’nin Newcastle kentinde 1929 yılında dünyaya gelen Higgs, 1960’lı yıllarda temel parçacıkların kütlesinin kökenini açıkladığı çalışması ile ün kazandı. Higgs, Edinburgh Üniversitesi’nden emekli oldu.
Belçika’nın Etterbeetk kentinde 1932’de doğan Englert, 1959’da mezun olduğu Brüksel’deki Universite Libre de Bruxelles’den emekli oldu. Englert, iş arkadaşı Robert Brout ile hazırladığı Parçacık Kuramı ile birçok ödül kazandı.
