Yasaklı günlerin ardından ülkece her alanda toparlanmamız biraz sürecek gibi görünüyor. Pandemi etkileri, yeni varyant endişeleri devam ederken, küresel ısınma sonucu karşı karşıya kaldığımız dört bir yanımızı saran yangınlar acılarımıza tuz biber oldu. Yangınlardan etkilenen tüm yurttaşlarımıza şifa, vefat eden vatandaşlarımızın yakınlarına ise başsağlığı diliyorum. İş piyasasının da yaşanan son gelişmeleri ele alacak olursak özellikle Sosyal Güvenlik Kurumundan işverenlerimize bir iyi, bir de kötü haberimiz var.

İYİ HABER ASGARİ ÜCRET DESTEĞİ DEVAM EDECEK!

28 Temmuz 2021 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 7333 sayılı Kanunda işverenlere günlük 2,5 TL’lik aylık ise 75 TL’lik asgari ücret destek ödemesinin bir yıl daha uzatıldığı yayımlandı.

Asgari ücret desteği günlük brüt 147 TL, aylık 4.410 TL ve altı ücretle bildirilen işçiler için uygulanacaktır. 7 aydır ödenmeyen desteklerin ağustos ayına yetiştirilmesi bekleniyor.

KÖTÜ HABER 5 PUANLIK İNDİRİME TÜRKİYE GENELİ BORÇ SORGULAMA ŞARTI!

Sosyal güvenlik kurumuna kayıtlı tüm borçsuz sicillerde işverenlere %5 indirim uygulanmaktadır. Bu uygulama Sosyal Güvenlik Kurumunun 2021/26 sayılı Genelgesi ile değiştirilmiştir.

Yayımlanan Genelgeye göre 01.09.2021 tarihinden itibaren %5’lik prim indiriminden Türkiye genelinde borcu olmayan işletmeler faydalandırılacaktır. Bir örnekle anlatmak gerekirse; bir zincir restoran işletmesisiniz ve 100 tane şubeniz var. Bu şubelerin en az birinde bile borç olsa diğer 99 sicil indirim alamayacak. SGK’nın böyle bir karar alması oldukça radikal oldu. İşveren, kurumun tebliğ ettiği İPC’yi bile kurumu arayarak ödeyebiliyorken bu karar fazla baş ağrıtacak gibi duruyor. İşverenlerin mağduriyet yaşamaması için sicillerinin müfredat kartlarını düzenli olarak kontrol etmelerini tavsiye ederim.

Sosyal Güvenlik Kurumu ile Ziraat Bankası, Halkbank ve Vakıfbank arasında, 7326 sayılı Yapılandırma Kanunu kapsamında, emekli olabilecek vatandaşlara için “kredi iş birliği protokolü" imzalandı.

Kanun kapsamında, yapılandırılan prim borçları ya da ihya edilecek sürelere ilişkin borçlarını ödemeleri halinde emekli olabilecek durumda olan sigortalılara ödeme güçlüğü çekmeden banka kredisi ile emeklilik imkanı sunulacak.

PROTOKOL İLE KREDİ KULLANARAK EMEKLİ OLABİLECEK 32 BİN SİGORTALI VAR

Bir önceki yapılandırma düzenlemesi kapsamında imzalanan benzer protokol sayesinde yaklaşık 16 bin 500 sigortalı kredi kullanarak emeklilik hakkına sahip olmuştu.

Halihazırda 7326 sayılı Yapılandırma Kanunu kapsamında olup, imzalanan protokol ile kredi kullanarak emekli olabilecek durumda olan yaklaşık 32 bin sigortalı bulunduğu Kurum başkanımız tarafından belirtildi.

Kredi imkanından yararlanmak isteyenler, yapılandırılan sigorta prim borçlarının peşin ödeme tarihinin son gününe, yani 1 Kasım'a kadar aylık 1,55 faiz oranı ve 36 ay vade ile kredi kullanabilecekler.

Kredi taksitleri bağlanacak emekli aylıklarından kesilerek ödenecek.

Ülkemizde bulunan her sağlıklı Türk erkek vatandaşları askerlik ödevini yerine getirmek zorundadır. Kısa dönem askerlikte, uzun dönem askerlikte ve bedelli askerlikte uygulamalar aynıdır. Kişi ne şartlarda olursa olsun askerlik hizmetini yerine getirecekse 4857 sayılı İş Kanunun 31.Maddesine göre işvereninden tazminatını talep ederek ayrılabilir.

2018 Yılında hayatımıza giren 7146 sayılı Torba Kanunda kamu personelleri için ‘ücretsiz izin’ uygulanacağı açıklandı. Bu durum insanlarda kafa karışıklığı yarattı, hatta özel sektör işverenleri de ‘seni ücretsiz izinde göstereceğim, tazminat vermiyorum. Git ve gel’ şeklinde personellere yanıtlar verdi.

Hal böyle olunca davalar açıldı, emsal kararlar yayımlandı. Yargıtay kararları işçi lehine verdi. Yani siz bedelli de gitseniz uzun dönem de gitseniz ya da kısa dönemde gitseniz işvereninizden tazminatınızı talep edebilirsiniz. Sadece bedelli askerliğe ücretsiz izin seçeneği de eklenmiştir, ancak bu durum yine işçinin tercihindedir. Yani işçi isterse işverenine ‘beni ücretsiz izinde göster, çıkışımı yapma’ diyebilir ve tazminatını almadan bedelli askerlikten faydalanabilir. İşveren böyle bir teklif sunamaz, işverenin böyle bir hakkı yoktur. Askere gidecek olan personelin kıdem tazminatı 30 gün içerisinde ödenmek zorundadır. Aslında tüm işçi alacaklarının ödenme süresi 30 gündür. İşçi alacakları borçlar kanununa tabidir ve ödenmemesi durumunda işçi icra takibi başlatırsa işverenin banka hesaplarına kadar bloke koydurabilir. Askerlik hizmeti sonrası yine aynı kanun maddesine göre işveren bu personeli işe almakla da yükümlüdür. Tazminatınızı alsanız da almasanız da askerden döndüğünüzde aynı işyerine giderek ‘beni işe alın’ diyebilirsiniz. Burada 2 aylık süre vardır, askerlik hizmetiniz bittikten iki ay içerisinde işverene müracaat etmelisiniz. İki aylık süreyi geçirirseniz işveren sizi işe almayabilir.

Eğer askerden döndünüz ve işvereniniz sizi işe almıyorsa size en son aldığınız ücret üzerinden 3 aylık tutarda tazminat ödemek zorundadır. İşverenin işçiye ihtiyacı olmayabilir ancak yine böyle bir durumda ilk açıkta sizi işe almakla yükümlüdür. Genellikle işverenlerin işçilere önerdiği ‘kıdem tazminatını alma, git gel yine burada çalış’ sözleri zaten olması gereken bir durumdur. Siz tazminatınızı alsanız da orada çalışabilirsiniz, böyle bir teklifte siz tazminatınızı almayı talep edin. Askerden geldiğinizde de gidip yine işverene ‘ben burada çalışmak istiyorum’ diyebilirsiniz. Sizi zaten işe almak durumundadır. Almaz ise Alo170 hattına şikâyette bulunabilirsiniz.

Erkek Sigortalıların Askerlik Borçlanması

Askerlik borçlanması erkek sigortalılara 5510 sayılı Kanunun 41.maddesinde tanınmış bir haktır. Devlet size ‘askere gitmeseydin çalışabilirdin, bu nedenle askerlik sürelerini ücreti karşılığında alabilirsin’ demektedir. Aslında tamamen ücretsiz olmalıdır, çünkü siz askere gitmeyip çalışmış olsaydınız zaten sigorta primlerinizi işvereniniz ödeyecekti.

Devlet ücretsiz yapmak yerine, ücreti mukabilinde size bu süreleri satıyor ancak askerliğe kadar hiç sigortası olmayan kişilere de diyor ki ‘sen askerden sonra sigortalısın, askere gitmeseydin belki de bu sürede sigortalı olacaktın. Sen askerlik borçlanması yaparsan ben senin sigortalılık başlangıcını askerlik süren kadar geriye götüreceğim’ Hal böyle olunca askerden sonra sigortalı olmuş kişilerin de borçlanma yoluyla emeklilik şartları değişebiliyor.

Kadın Çalışanın Evlenmesiyle Gelen Haklar!

Kadın çalışanlara, 1475 sayılı eski iş kanunun 14.maddesi gereği evlendikleri tarihten itibaren bir yıl süreyle kendi istekleriyle ayrılmaları durumunda kıdem tazminatı ödeneceği hüküm altına alınmıştır.

Eğer bir kadın çalışan 01.01.2020 tarihinde evlenmiş ise 31.12.2020 tarihine kadar işverene iş akdini sonlandırmak istediğini bildirmek zorundadır. Bu sürenin geçmesi halinde kişi istifa ederek kıdem tazminatına hak kazanamaz.

Evlilik nedeniyle iş akdini sonlandıran işçilere ayrıca işsizlik ödeneği bağlanmaz. İşsizlik ödeneği almak için işverenin sizi çıkarıyor olması gerekmektedir.

Kadın Çalışanın Analık-Doğum İzni

Halk arasında doğum izni diye bilinen durum kurum nezdinde analık izni diye tabi edilir. Analık izni hamile işçiye doğumdan önce 8 hafta, doğumdan sonra da 8 hafta şeklinde kullandırılır.

Hamile personel, doktor rapor alarak doğuma 3 hafta kalaya kadar çalışabilir, kullanmadığı 5 haftalık doğum öncesi izinlerini de doğum sonrasına aktarabilir.

Bu bölümümüzde ise personel özlük dosyaları, yıllık izin süreleri ve babalık iznine değineceğiz. Önceliğimiz, işe başlayan bir personel için oluşturulması gereken özlük dosyalarıdır. Buyurun detaylara yazımızda göz atalım…

Özlük Dosyaları İşçi İçin Ne İfade Eder, İşveren İçin Ne İfade Eder?

Personel özlük dosyaları 4857 sayılı İş Kanunun 75.maddesi gereği düzenlenmektedir. İş kanununa göre her personel için işveren bir dosya oluşturmalıdır. Bu dosyayı oluşturmayan işverene 2021 yılı için 3.064,00 TL idari para cezası uygulanır. Peki neler olmalı bu özlük dosyasında?

Öncelikle işe alacağınız personelden kimlik fotokopisini almalısınız, çünkü işe giriş bildirimlerini TC kimlik numarası üzerinden yapıyorsunuz. Vesikalık resim, kan grubu kartı, sağlık raporu, işiyle ilgiliyse ehliyet, eğitim belgesi vs. Bunların aslında her birinin ayrı ayrı bile yaptırımları mevcuttur.

Örnek vermek gerekirse bir personel engelli ise ve kuruma sizin yanınızda çalışırken malullük müracaatında bulunmuşsa kurum sizden sağlık raporunu ister. O kişi işe başlarken sağlıklı mıydı değil miydi kontrol eder. Eğer işe başlarken de kişinin engeli varsa malullük aylığını bağlamaz. Veya kan grubu kartı, iş yerinde bir kaza meydana geldiğinde ve kaza geçiren kişiye kan lazım olduğunda ilk kan grubu kartlarına bakılır. Uygun gruptakilerden kan alınabilir. Personeliniz adli bir vakaya karıştığında emniyet sizden vesikalık resmini, ve diğer belgelerini göndermenizi talep edebilir.

Özlük dosyaları bir tek işçi tarafından getirilen evraklardan oluşmuyor. İşverenin de bu dosyada tutması zorunlu belgeleri mevcut. Bir personel için iş sözleşmesi, işe giriş bildirgesi, işyeri disiplin yönetmeliği, ücret hesap pusulası, izin çizelgesi ve zimmet formlarını saklaması gereklidir.

Bir personelin ne kadar çalışacağı, ne iş yapacağı, ne kadar ücret alacağı iş sözleşmesiyle belirlenir. Bir incelemede müfettişler ilk olarak iş sözleşmesini inceler. İş sözleşmeleri her iki tarafından imzalamasıyla geçerli olur ve bir örneği işçiye verilir. İş sözleşmesinin olmaması ve işçiye sunulmamasının cezası 292,00 TL’Dir.

Ülkemizde yaklaşık 21 milyon aktif sigortalı çalışan bulunmaktadır. Ancak bu aktif çalışanlar arasından kanuni haklarını bilenlerin sayısı toplam rakamın %10’unu aşmıyor. İşten çıkan bir personel daha ne kadar sigortadan faydalanacağını bilmiyor, işe giren bir kişi 2 aylık deneme süresinde de sigortasının başlatılacağını bilmiyor, çoğu işletme kıdem tazminatı tavanı olduğunu bilmiyor. Bu örnekler saymakla bitmez, ülkemizde yaşıyor ve aktif olarak çalışıyorsanız en azından bu altın kurallara hakim olmalısınız.

SİGORTA, 2 AYLIK DENEME SÜRESİNDEN SONRA BAŞLAR!

İnşaat, balıkçılık ve tarım sektörleri hariç işe başlayacak olan işçinin işe giriş bildirimi işe başlamadan 1 gün öncesinden yapılmalıdır. Belirtilen sektörlerde ise aynı gün de yapılabilir. Size sigortanızın 2 aylık deneme süresinden sonra yapılacağını belirten işletmeye cevabınız ‘Hayır, 5510 sayılı Kanunun 8.Maddesi gereği benim işe giriş bildirimimi işe başlamadan bir gün öncesinden yapmanız gerekiyor’ olmalıdır.

ÇALIŞMAYAN KİŞİ SAĞLIKTAN FAYDALANIR MI?

Çalışmayan kişiler de sağlıktan faydalanır. Genel Sağlık Sigortası aktivasyonunu yaptırır, aylık asgari ücretin %3’ü tutarında (107 TL) prim öder ve sağlıktan faydalanır. Bu kişinin eşi ve çocuğu varsa onlar da faydalanır, bir kişinin GSS’li olması yeterlidir. Borcunu 2 aydan fazla ödeyemeyen GSS’linin provizyonu normalde durdurulur ve sağlık hizmeti alamaz ancak son birkaç yıldır Cumhurbaşkanı kararı ile borçlulara da provizyon verilmesi sağlanmıştır.

STAJ SÜRELERİ NEDEN EMEKLİLİKTE SAYILMIYOR?

SGK Sisteminde iki adet sigortalı kolu vardır. Biri uzun vadeli, diğeri kısa vadeli. Uzun vadeli sigorta kolunda adınıza asgari ücretin %37,5 oranında prim bildirimi yapılıyor, kısa vadeli sigorta kollarında ise asgari ücretin yarısının %6’sı oranında prim bildirimi yapılıyor. Kısa vadeli sigorta kolları kapsamında sadece staj süresinde başınıza bir şey gelirse tedavi edilmeniz amacıyla yapılıyor. Kuruma ödenen prim tutarı ise 107 TL yapıyor.

Ülkemizde 9,5 milyon emeklinin beklediği enflasyon verileri TUİK tarafından açıklandı. Memur ve emeklilerin beklediği zam oranı %10’un üzerindeydi ancak veriler Ocak’ta yapılan 8.36’lık zammın 0,9 puan arttığını gösterdi. Böylelikle 2021 yılının ikinci yarısında emekli ve memurların alacağı zam oranı da 8.45 oldu.

Zamlı Maaş Tablosu

EMEKLİ MEMUR AYLIKLARI MEMUR MAAŞLARI Ocak Temmuz Ocak Temmuz Genel müdür (1/1) 9.622 10.435 Vali 14.835 16.089 Şube müdürü (Lisans - 1/4) 3.692 4.004 Genel müdür (1/4) 14.917 16.177 Memur (Lisans - 1/4) 3.612 3.918 Şube müdürü (Lisans - 1/4) 7.862 8.526 Öğretmen (1/4) 3.715 4.029 Memur (Lisans - 9/1) 4.866 5.277 Kaymakam 1. sınıf (1/4) 6.307 6.840 Öğretmen (1/4) 6.074 6.587 Başkomiser (1/4) 3.842 4.167 Kaymakam 1. sınıf (1/4) 13.671 14.826 Polis memuru (8/1) 3.842 4.167 Başkomiser (3/1) 7.858 8.522 Hemşire (Lisans - 1/4) 3.611 3.916 Polis memuru (8/1) 6.883 7.465 Mühendis (1/4) 4.531 4.913 Uzman doktor (1/4) 9.337 10.126 Teknisyen (Lise -1/4) 3.153 3.419 Hemşire (Lisans - 5/1) 5.893 6.391 Profesör (1/4) 8.618 9.346 Mühendis (1/4) 8.025 8.703 İmam-hatip 3.715 4.029 Teknisyen (Lise - 11/1) 5.063 5.491 Avukat (1/4) 3.715 4.029 Araştırma görevlisi (7/1) 7.621 8.265 En düşük memur emekli aylığı 3.021 3.276 Vaiz (1/4) 6.311 6.844 Avukat (1/4) 7.663 8.311 En düşük memur maaşı 4.500 4.880

EMEKLİ MEMUR AYLIKLARI

MEMUR MAAŞLARI

Ocak

Temmuz

Tüm umudu bağladık aşıya. Sadece biz değil, tüm dünya ülkeleri normalleşme adımlarını hızla atmaya gayret ediyor. 17 günlük tam kapanma sonrası vaka sayıları halen hedeflenenin altına inmese de hemen hemen tüm sektörler kapılarını açtı.Pandemi önlemleri kapsamında milyonlarca sigortalı için mart ayı itibarı ivedilikle yürürlüğe konulan kısa çalışma ödeneği desteği ve 17 Nisan tarihi itibarı ile uygulanmaya başlayan nakdi ücretsiz izin ödemeleri bugüne kadar piyasa can suyu oldu.

Virüs etkilerinin yavaş yavaş geçmesi beklentileriyle Haziran 2020 tarihine kadar yürürlükte kalması kanun nezdinde planlanırken, evde ki hesap çarşıya uymadı. 3 ayla başlayan süreç haziran 2021 dönemini de dahil ettiğimizde 15 aydır yürürlükte kaldı.30 haziran tarihi desteklerin sona ereceği tarih.Peki ya sonra ne olacak?

DESTEK ÖDEMELERİ 60 MİLYAR TL’Yİ AŞTI

Pandemi etkisinde geçirdiğimiz bu 15 ay içerisinde;3 fazda uygulanan Sosyal destek programı, kısa çalışma ödeneği, nakdi ücretsiz izin desteği, işsizlik ödeneği ve normalleşme destekleri kapsamında sağlanan sosyal koruma paketi ödeneği Nisan 2021 dönemi itibarı ile toplam 60 milyar TL’yi aştı. Bu rakama mayıs ve haziran ayında ödenen ve ödenecek olan destekler eklendiğinde toplam bütçenin 70 milyar TL’ye yaklaşması bekleniyor.

HAZİRAN SONRASI NE OLACAK?

Cumhurbaşkanına kanunla verilen uzatma yetkisi 30 Haziran’da doluyor. Bugün son gün ve yeni bir yasal düzenleme yapılmazsa hem kısa çalışma ödeneği desteği hem de fesih yasağı (işten çıkarma yasağı) sona erecek. Buna bağlı olarak ücretsiz izin desteği de bugun itibarıyla son bulacak.

Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) birkaç aylık daha uzatma değil özellikle yasaklar sonrası kepenklerini yeni açan sektörlerin dikkate alınarak desteklerin yıl sonuna kadar devam ettirilmesini talep ediyor.