Cizre’de tuhaf olaylar yaşanmaya devam ediyor. En son Cizre Emniyet Müdürü hakkında Hrant Dink davasında tutuklama kararı verilmesi gözleri yeniden Ankara’ya çevirdi. Cizre gibi kritik bir şehrin emniyet müdürünün son bir yılda üç defa değişmesi bir yana böyle bir ismin emniyet müdürü olarak atanması sanırım fazla söze gerek bırakmıyor.

Ortada cevapsız sorular var. Cizre emniyet müdürü neden bu kadar değişiyor? Paralel yapı iddiaları neden araştırılmıyor? Hendekler açılmadan önce neden gerekli tedbirler alınmadı? Sadece son bir ayda dört çocuk hayatını kaybetti. Emniyet bu ölümlerin sorumlusunun kendileri olmadığını söylüyor. Peki tamam da fail kim? Bu failleri kim bulacak? Polis araçları neden plakasız dolaşıyor? 90’lı yıllarda olduğu gibi kimliği belirsiz kişiler akşam karanlığında ortaya çıkıyor. Şeyh Sait seriyyeleri diye yeni bir grup çıktı. Bu grup kim? Kimse bilmiyor.

Halkta JİTEM unsurlarının sokağa indiği şüpehesi/algısı var. Bu iddialara kimse net cevap vermiyor. Ekim olaylarıyla başlayan sürece dair herhangi bir soruşturma açılmadı. Tüm bu sorular cevapsız kalırken ‘Cizre’de ne oluyor?’ sorusu soruluyor.

KCK/YDGH: KCK, Cizre’yi hükümete karşı bir meydan okumaya dönüştürmüş durumda. Kandil, Cizre üzerinden kanton pratiğini test ediyor. Başarılı olursa bunu bölgeye yayacak. Başarılı olamazsa tazyiklerine devam edecek. Öcalan’ın masada elini güçlendirmiş ve kitlesini dinamik tutmuş olacak. Cizre, PKK ve YDGH’ın sürecin savaşa evrilmesi durumunda yeni savaş pratiğinin pilot bölgesi. Öz savunma gücü adı verilen yapı devreye sokulmaya çalışıyor. Sürecin olumlu yönde ilerlemesi ve silahın masadan kalkması ihtimalinde ise sivil unsurlarla alan kontrolü sınanıyor.

HÜDAPAR/Hizbullah: Ekim olaylarıyla Hizbullah yeniden sahneye çıktı. O da kendisini PKK’lı olmayan dindar Kürtlerin öz savunma gücü olarak konumlandırıyor. Yasal uzantısı HÜDAPAR’la Cizre üzerinden çözüm masasına oturmak istiyor. PKK ile aktörlük mücadelesi veriyor.

Abdullah Öcalan : En başından beri Ankara’nın paralel yapı ve Cizre olaylarını yeterince ciddiye almadığını düşünüyor. Görüşmelerde Muhammed Dervişoğlu’na dönüp Cizre’yle ilgili ayrıntılı anekdotlar anlattığı ve provakasyona dikkat çekip amacın süreç olduğunu belirttiği iddia ediliyor. Öcalan’ın her görüşmede ‘gidin bu notları hükümete Cumhurbaşkanı Erdoğan’a anlatın’ dediği ve sürecin sonlanması durumunda tarihte görülmemiş olayların olacağını söylediği öne sürülüyor. Öcalan’ın devlet heyetine süreçte sona yaklaşıldıkça provakasyonların çoğalacağını ve eğer başarırlarsa Özal’ın zehirlenmesi gibi hükümete karşı darbe yapılacağının söylediği iddia ediliyor.

Ankara/Hükümet: Ajandası en net aktör Hükümet. Ankara, sürece özgüvenle yaklaşıyor. Ancak kimi zaman ‘süreç kontrol altında, sona yaklaşıyoruz’ psikolojisiyle özgüven zehirlenmesi yaşadığı dahi söylenbilir.

Aktörler arasında kalıcı barışa görece en hazır taraf Ankara. Sorunları, siyasetle ve müzakereyle çözmek istiyor. Ancak taraflı tarafsız herkes hükümetin hızlı davranmasını istiyor.

Hükümetin ‘bekle gör’ tavrı, Cizre’de yaşanan sorunu güvenlikçi bir yaklaşımla çözmek yerine müzakere yöntemiyle çözmeye dayanıyor. Hükümet sorunu siyasetle çözmek istiyor.

Cizre’de yükselen tansiyon, HDP heyetinin Başbakan Yardımcısı Yalçın Akdoğan’la yaptığı son görüşmeyle şimdilik aşıldı. Ancak bu sorunun tamamen çözüldüğü anlamına gelmiyor. Muhtemelen yarın veya yakın gelecekte başka krizler olacaktır. Ancak Ekim olaylarında olduğu gibi Cizre konusunda da hükümetle HDP arasındaki diyalogun devam etmesi ve müzakere masanın devrilmemesi yeni ve önemli bir durumdur.

Dünkü yazımda ‘Devletin bekle gör’ tavrı hakkında pek çok değerlendirme yapıldı. Sanırım bu cümleyi biraz açmam gerekiyor. Hükümetin bekle gör tavrı, Cizre özelinde yaşanan sorunu güvenlikçi bir yaklaşımla çözmek yerine müzakere yöntemiyle çözmeye dayanıyor. Hükümet, arka kapı diplomasisi yöntemiyle sürecin ruhuna uygun biçimde siyasetle sorunu çözmek istiyor.

Hükümete yakın kaynaklar HDP heyetiyle yapılan son görüşmede ‘HDP’lilere Cizre’de yaşanan sorunu ya siz çözün ve yolumuza devam edelim. Siz çözemiyorsanız bırakın biz çözelim’ dedikleri ileri sürülüyor. Eleştirilebilir, beğenmeyebilirsiniz. Ancak mücadele yerine müzakerenin benimsenmesi başlıbaşına değerli bir tavır. Yüzyıllık sorun da ancak böyle olgun ve sorumlu bir tavırla çözülebilir.

Paralel yapı polisleri mi var?

Bu sorunun uzun cevabı var. 17/25 operasyonuna kadar bölgedeki rütbeli polislerin neredeyse tamamı Gülen’e yakın isimlerdi. Bölgedeki pek çok ilin valisi, emniyet müdürü, istihbarat, kaçakçılık ve organize şube müdürleri bu yapıya teslim edilmişti. Nereden mi biliyorum? Her gittiğimde sahada karşılaşır, sohbet ederdik. KCK operasyonlarında kelepçeli fotoğrafın çekildiği gün Diyarbakır’daydım. Operasyonu yürüten müdürle tartışmamız olmuştu. Gülen hareketine mensup güvenlik görevlilerini siz de hemen anlayabilirsiniz, standart bir söylemleri var. Sohbete ‘süreci desteklediklerini’ söyleyerek başlarlar. Bir noktadan sonra PKK’nın bölgeyi kontrol altına aldığını, devletin taviz verdiğini, PKK’nın öncü kadroları yok edilmeden ve örgüt ezilmeden çözümün olmayacağını’ söylerler. Esas sorun Cizre’de paralel yapıya mensup polislerin olması değil. Asıl mesele Gülen ve onu sevenlerin Kürt sorununa yaklaşımı. Müzakere ve diyalogu savunan hareketin Kürt sorununun çözümünde mücadeleyi benimsemiş olması. Tabii kamu görevlilerin politik ve başka tercihleri olacak ama mesele emirleri kimden alıyorlar sorusunda düğümleniyor.

Cizre’de yaşananların sebebini kimse bilmiyor. Kanaat önderleri olayları anlamlandıramıyor. Kamu görevlileri problemin kaynağına inemiyor. Ancak hadiseler adım adım kontrolden çıkıyor.

VATAN, Suların bir türlü durulmadığı ilçede...

Gördüğüm kadarıyla Cizre özel olarak seçilmiş bir yer. Maraş gibi, Çorum gibi pilot bölge tayin edilmiş. Süreci provoke etmek isteyen gizli bir güç peş peşe zaman ayarlı eylemler yapıyor.

Son günlerde Cizre’de ilginç olaylar yaşanıyor. Olayları yerinde görmek üzere Cizre’ye gitmeye karar verirken aklımda farklı düşünceler vardı. Yaşananları anlamaya çalışırken bir ölüm daha oldu. Hemen söyleyeyim Cizre diken üstünde. Şehirde doksanlı yıllar benzeri bir gerilim var. Birkez daha olayların Ankara’dan göründüğü gibi olmadığını yaşayarak gördüm.

Bu yazıyı Cizre Baro Başkanı Nurşirevan Elçi’nin odasında yazıyorum. Aslında bugün tarafların görüşlerini aktaracaktım. Ancak ölümün yaşandığı yerde söz bitiyor. Cizre’ye gelmeden önce olayların arkasında karanlık ellerin olduğunu düşünüyordum. Burada yaşananları görünce bu kanaatim daha da netleşti.

Gördüğüm kadarıyla Cizre özel olarak seçilmiş bir yer. Maraş gibi, Çorum gibi pilot bölge tayin edilmiş. Süreci proveke etmek isteyen gizli bir güç peşpeşe zaman ayarlı eylemler yapıyor. Korkarım ki tedbir alınmazsa olaylar devam edecek.

Eylemler dursun çağrısına kurşunlu cevap!

Demokratik Toplum Kongresi Eşbaşkanı Hatip Dicle de dün Cizre’deydi. Dicle, Abdullah Öcalan’ın özel olarak Cizre için hazırladığı mesajı okudu. Öcalan’ın kesin bir dille sokak eylemlerinin son bulmasını istediği gün on iki yaşında bir çocuk daha hayatını kaybetti. Hükümetin, Öcalan’ın, HDP’nin, DTK’nın, HÜDAPAR’ın ve pek çok kanaat önderinin serinkanlı olunması çağrısına rağmen olaylar bir türlü durmuyor. Bu durum dahi başlıbaşına yeni bir momente işaret ediyor.

Türkiye’nin bölünme korkusunun uzun bir hikayesi var. Makedonya’nın kaybedilmesi toplumsal faciaya yol açtı. Sevr Anlaşması, bu psikolojiyi kalıtsal hale getirdi. Cumhuriyeti kuran yönetici elit rüyalarında vatanın bölüneceğini görüyordu. Yeni bir facia yaşamamak için her türlü politik ve sosyolojik mühendisliği yaptı.

Tek parti döneminin en büyük korkusu irtica oldu. İlericilerin önünü kesmek isteyen gericilik en büyük tehditti. Yirmi yedi yıllık tek parti iktidarı sona erip Demokrat Parti dönemi başladı. Hükümet, aktörler ve siyaset değişse de bölünme korkusu değişmedi. Hatta daha da yükseltildi. DP döneminin en büyük korkusu Rusların sıcak denizlere inmesi oldu.

‘Bu kış komünizm gelecek’

Celal Bayar’ın ‘...Bu kış komünizm gelecek ’ sözü tüm zamanların değişmez cümlesi oldu. Altmışlı ve yetmişli yıllar soğuk savaşın zirveye çıktığı dönemdi. SSCB’ye karşı NATO’nun ileri karakolu misyonu verilen Türkiye, komünizm tehdidiyle kontrol altında tutuldu. Ülke sağ ve sol kamplara bölündü. Mahalleler kurtarıldı. Ülke düşman kamplara bölündü.

Yetmişlerde yaşanan akıl tutulması ülkenin geleceğini ipotek altına aldı. Dünyada yükselen sol hareketlere karşı Türkiye’nin düşmemesi gerekiyordu. NATO Gladyosu ülkede her türlü gayrı nizami harp stratejisini uyguladı. Ülke büyük bir destabilizasyona sürüklendi...

‘İrtica gelecek, laiklik gidecek!’

Komünizm gelecek, ülke bölünecek korkusuyla 12 Eylül darbesi meşrulaştırıldı. Takvimler doksanlara döndüğünde yeniden irtica geliyor paranoyası hortlatıldı. Başörtüsünün ülkeyi geriye taşıyacağı ileri sürüldü. Gericilik korkusuna, PKK ülkeyi bölecek argümanı eklendi. Soğuk savaşın sona ermesiyle dünyada gladyo tasfiye edilirken bizde Güneydoğu’ya taşındı. Ülke korkular üzerinden yönetilmeye devam etti. Orgeneral Evren bir gün de Kürtçeyi yasakladı. Kürtçe konuşulduğunda ülkenin bölüneceği ileri sürüldü. Devlet eliti için ‘irtica-komünizm-Kürt sorunu’ vazgeçilmez sopalar oldu.

Türkiye bölünerek büyüdü!

Dünyanın yaşayan en büyük stratejisti olarak gösterilen Brzezinski’ye 11 Eylül saldırıları sonrası, Afgan mücahidlerine verdiği desteğin çeyrek asır sonra ABD’yi vuran bir bumeranga dönüştüğü sorulduğunda Brzezinski tarihe geçen şu cevabı verdi:

‘Dünya tarihi açısından hangisi daha önemli, Taliban mı, yoksa SSCB imparatorluğunun çökmesi mi? Öfkeli bir avuç müslüman mı yoksa Orta Avrupa’nın kurtuluşuyla soğuk savaş döneminin son bulması ve SSCB’nin yıkılması mı?’

Brzezinski, 1977-1981 yılları arasında ABD Başkanı Carter’in ulusal güvenlik danışmanlığını yaptı. SSCB Bloğunun çöküşünü başlatan isim olarak da biliniyor. Carter’ın, Afganistan’ı işgaline zemin hazırlamak için bu ülkeye yüklü miktarda yardım yapması SSCB’nin sonunu hazırladı. Brejnev, ABD’nin tuzağına düştü. Afganistan, SSCB’nin Vietnamı oldu. Brzezinski, SSCB işgaline direnmesi için Afgan mücahidlerini örgütledi, silah ve maddi destek sağladı.

- Yeşil kuşak stratejisinden Paris saldırısına...

ABD’nin ‘Yeşil Kuşak’ stratejisi günümüze uyarlanarak devam ediyor. Nasıl ki 25 yıl sonra Brzezinski Afgan mücahidlere desteğin politik nedenlerini sıraladı. Eminim bir süre sonra da İŞİD’in Ebu Gureyb’de hangi gerekçeyle kurdurulduğunu da öğreneceğiz. Bu uzun girizgahdan sonra Paris cinayetlerine gelirsek. Olay tam anlamıyla bir vahşet. Amasız, fakatsız kınamak gerekiyor. Hangi operasyona gerekçe olarak hangi kiralık tetikçilerle yapılırsa yapılsın ortada açık bir terör saldırısı var.

HDP’nin seçime parti olarak mı, bağımsız adaylarla mı gireceği tartışılmaya devam ediyor. Selahattin Demirtaş İstanbul kongresinde bir kez daha parti olarak gireceklerini ifade etti. Kandil’den bu yönde net açıklamalar var. Görünen o ki Demirtaş ve KCK bu meseleyi kitleyi mobilize edecek taktik bir hamle olarak değil kesin bir karar olarak ifade ediyor. Fiili bir durum yaratılıyor.

Geçen yazmıştım, tekrarda fayda var. Bu konuda son kararı Öcalan verecek. Öcalan’ın bu konuda henüz kesinleşmiş bir kararı yok. HDP heyetine de bu konuyla ilgili özel bir telkini bulunmuyor. Devlet heyetiyle yapılan görüşmelerde baraj meselesi genel bir düzenleme olarak gündeme geliyor. Fakat bu başka bir bağlamda konuşulan bir konu. Peki Demirtaş ve KCK neden böyle net ifadeler kullanıyor?

- 20 Ekim 1991 SHP-HEP ittifakı kuruldu

SHP’li Kürt vekiller Paris’teki Kürt konferansına gidince partiden atıldılar. Bunun üzerine HEP’i kurdular. TBMM, HEP’in parti olarak seçime girmesi için gerekli koşulları sağlamadığını öne sürerek onay vermedi. HEP’in RP’yle ciddi flörtü oldu ancak son anda SHP’yle ittifak kuruldu. SHP listelerinden seçilen 22 HEP milletvekili parlamentoya girdi.

1992 Nevrozunda yüzden fazla insanın hayatını kaybetmesiyle HEP’liler SHP’de ayrıldılar. HEP kapatıldı, yerine DEP kuruldu. 3 Mart 1994’te DYP-SHP Hükümeti döneminde DEP’li vekiller beyaz Toroslara bindirilip on yıllığına Ulucanlar Cezaevi’ne gönderildiler.

- 3 Kasım 2002 seçimine parti olarak girildi

3 Kasım 2002 seçimlerine Demokrasi Özgürlük Bloku adıyla DEHAP adıyla girildi. Öcalan o günlerde de büyük bir sol blok kurulmasını istiyordu. Ancak bu olmadı. DEHAP baraja takıldı. Öcalan herkesin özeleştiri vermesini istedi. 13 Kasım 2002 avukat görüşmesinde Öcalan şunları söyledi: “Bu sonuçtan bütün kadrolar sorumludur. Kimse neden benim dediklerimi yapmıyor. DEHAP’ta sorun nedir? Ben perspektifleri verdim. İmkanları da sonuna kadar var. Devlet de müdahale etmiyor. Halk da ölümüne bağlı. Gerisi bu aracı doğru kullanmakta yatıyor. Ancak bu başarılamıyor. Neden?”

- 22 Temmuz 2007 seçimine bağımsız adaylarla girildi

Tarih 11 Haziran 2014 Çarşamba... IŞİD, ABD’nin gözü önünde Musul’u ele geçirdi. İnsansız hava araçlarıyla IŞİD militanlarının elindeki saatten zamanı gören ABD sesini çıkarmadı. IŞİD denen cani örgüt Musul’da merkez bankasındaki paraları ve Irak ordusuna ait çok sayıda zırhlı araç ve silahı ele geçirdi. IŞİD, özgüven kazanırken hayal edemeyeceği lojistiğe kavuştu. Görünmez bir aktör, IŞİD’in önünü açtı.

Musul’da durması beklenen IŞİD, Şengal, Telafer ve diğer şehirlere yöneldi. Analizler, IŞİD’in Bağdat’a yöneleceği şeklindeydi. Fakat beklenen olmadı. IŞİD süpriz yaptı ve gözünü Erbil’e çevirdi. Uzmanlar IŞİD’in Erbil’i neden tehdit ettiğini hala çözebilmiş değiller.

Tarih 8 Ağustos 2014, Cuma... IŞİD’in Musul’u ele geçirmesinden bir ay sonra. IŞİD son anda yaptığı manevrayla Erbil’e döndü. Kuşatmaya hazırlıksız yakalanan Kürdistan Bölgesel Yönetimi panikle Ankara’yı aradı. Türkiye’nin Erbil’de çok sayıda güvenlik birimi var. Bunların en başında da MİT Erbil ofisi geliyor. MİT, durum raporu hazırlayarak meselenin aciliyetini Ankara’ya iletiyor.

IŞİD Erbil’i neden kuşattı?

İstihbaratçılar yaptıkları değerlendirmelerde IŞİD kuşatmasına karşı Türkiye’nin Erbil’e yardım etmesini istiyorlar. Ankara’ya farklı senaryolar sunuluyor. A Planında, Erbil’e hava desteği sağlanması ve Bölgesel yönetiminin içine girdiği krizden kurtarılması var. B Planında ise Bamerni ve Kanimaso’da bulunan zırhlı birliklerin harekete geçirilmesi isteniyor.

Başta İran olmak üzere çeşitli ülkeler anında bölgesel yönetime yardım taahhüdünde bulunuyorlar. Ancak özellikle Mesud Barzani Türkiye’nin yardım etmesini istiyor. Erbil’deki güvenlik bürokrasisi bu psikolojiyi Ankara’ya bildiriyor. Hatta konuşmalar öyle bir noktaya geliyor ki bölgede bulunan tank taburunun hareket ettirilmese dahi manevra yaptırılması isteniyor.

Bu talep MİT Müsteşarı Hakan Fidan’a iletiliyor. Fidan, TSK yetkilileriyle görüşüyor ve konunun önemini anlatıyor. Ancak hem Ankara’daki askeri yetkililer hiçbir şekilde bu teklife sıcak bakmıyorlar. O ana kadar Türkiye ile stratejik müttefik ve kardeş olduklarını sanan Barzani yönetiminde bu durum hayal kırıklığına yol açıyor.

Ankara - Erbil hattında neler oluyor?