Merkez’in hamleleri işe yarayacak mı?

28 Mayıs 2018

Merkez Bankası’nın hamleleri geç de olsa piyasa için olumlu adımlar. Verilecek mesajlar, Fed’in hızlı adım atmayacağının sinyalleri ve ABD 10 yıllık tahvillerin gerilemesiyle kurlarda düzeltme olabilir

Geçen hafta hem kurlardaki yükselişin hem de oynaklığın müthiş arttığı bir hafta yaşandı. Çarşamba günü; Fitch’in para politikası bağımsızlığının azalmasının kredi notu üzerinde baskı oluşturacağını kaydettiği açıklamalarının basına yansıdığı sıralarda; Asya seansında “Japon ev kadınlarının” TL uzun pozisyonlarını kapatmaya karar vermeleriyle; dolar/TL Türk piyasaları tam da açılmadan önce 4.8020’lere kadar tırmandı. Bizim piyasalarımız çalışmaya başladığında 4.75-4.76’lardan işlem görmeye başlandı. TCMB’den herhangi bir açıklama gelmemesiyle beraber gün içinde dolar/TL’deki çıkış 4.9282’ye (Günlük yükseliş yüzde 5.40’a, Mayıs’taki yükseliş yüzde 21.7’e çıktı) ulaştı.

Resmi iş saatlerinin tamamlanmasından sonra; TCMB Para Politikası Kurulu (PPK) 2014’ten sonraki ilk olağanüstü toplantısını düzenleyerek Geç Likidite Penceresi faizini yüzde 13.50’den yüzde 16.50’ye yükseltti. (Sadeleştirme herhalde 7 Haziran’a kaldı) 25 Nisan’daki PPK’da yapılan 75 baz puanlık artış da dahil edildiğinde son 1 ay içerisinde toplam faiz artışı 375 baz puan oldu.

Son artışın Türk piyasaları kapandıktan sonra yapılmış olmasının, o saatlerde işlem yapma imkânına sahip yabancılara bir ayrıcalık yarattığı tartışıldı. Olağanüstü toplantı aynı günün sabahında yapılmış olsaydı; hem gün içindeki hasar meydana gelmeyecekti hem de şartlar en azından yerli yatırımcılar için daha adil olacaktı.

Karar sonrasında kur 4.5410’a kadar geriledi ancak çok da uzun süre kal(a)madı. Zira piyasalardaki ‘güven kaybı’ tek başına faiz artışı ile telafi edilecek gibi değildi. Temelde; para politikasının sıkılaştırıcı etkisini azaltacak hatta bertaraf edecek mali politika adımlarının da atıldığına ya da atılacağına dair kalıcı bir güven oluşmadıkça; serbest piyasa ekonomisinin devamına yönelik güven verici ifade ve adımlar atılmadıkça, yaşanan oynaklığın yatışması zor olacağa benziyor.

Atılan adım tek başına bir faiz artışı idi. Her ne kadar TCMB takip eden iki gün içinde ‘nakit TL uzlaşmalı vadeli döviz işlemlerindeki’ miktarı 6.15 milyar dolardan 8 milyar dolara, 2018’deki toplam rakamını da 10 milyar dolara çıkarsa; Cuma günü de reeskont kredileri ile ilgili adımlar atmış olsa da bu adımların teker teker gelmesi yeterli “vurucu” etkiyi göster(e)medi. Dolar/TL paritesi reeskont haberi öncesi ve hatta sonrası 4.80’leri test etti.

Piyasalar daha fazla “güven artırıcı” adımlar atılmasını bekliyor. Bu ihtiyaç politika yapıcılar tarafından da anlaşılmış olsa gerek ki Başbakan Yardımcısı Şimşek ve TCMB Başkanı Çetinkaya, bu hafta Londra’ya giderek finans çevreleri ile görüşmeler yapacak. Ancak haftanın ilk gününde batıdaki finansal piyasalar kapalı. Bu çabalar ne kadar amacına ulaşacak, bu da ayrı bir merak konusu.

Devamını Oku

Hareket sürer mi?

20 Mayıs 2018

Merkez Bankası’nın sözlü müdahaleleri doların ateşini söndüremiyor. PPK tarihinden önce olağanüstü toplantı yapar mı? Beklenti rutin tarihinde olacağı yönünde. TCMB piyasanın gerisinde kaldığı sürece dalgalanma sürebilir. Küresel gelişmeler de cabası.

Her geçen gün finansal piyasalarda ya yeni rekorlar ya da son bilmem kaç yılın yükseklerinden söz eder olduk. Amerikan 10 yıllık tahvil getirileri geçtiğimiz hafta Temmuz 2011’den bu yana en yüksek seviyesi olan yüzde 3.1293 seviyesini test ettikten sonra yüzde 3.06 seviyesinden haftayı kapattı. 2 Ocak 2014’teki 3.0516’nın üzerindeki bir kapanış olması açısından önemli. Dolar/TL kuru 4.5054 ile rekor tazelerken, haftayı 4.4860 ile “kapanış bazında” yine tarihi zirvesinde kapattı. Ha keza haftanın ikinci yarısında 4.9108’i gören Sepet Kur da 4.8925 ile en yüksek haftalık kapanışını gerçekleştirdi. Daha da önemlisi faiz cephesi idi. 2 yıllık gösterge tahvilde Ocak 2009’dan bu yana ilk kez yüzde 17.15 bileşik getiriye çıkıldı, hafta 16.91’den kapandı.

Bundan da önemlisi, 10 yıllık tahvil getirisinin tarihindeki en yüksek seviye olan yüzde 15.06 seviyesi, aynı zamanda hem günlük/haftalık bazda hem de tarihi anlamda en yüksek kapanış oldu. 10 yıllık tahvil getirilerinin bu seviyelere yükselmesi belki kolay; ancak bu seviyelerden geri gelmesi oldukça zor. Politika yapıcılarının bunu bir yere not etmesinde fayda var, onlara lâzım olacak.

Önceki hafta Merkez Bankası ve Cumhurbaşkanı arasında iki toplantı yapıldı. Geçen hafta da AK Parti Genel Merkezi’nde bir başka toplantı gerçekleştirildi. Tüm bu toplantılar öncesinde/sonrasında piyasalarda ‘Ha şimdi adım atılacak, ha yarın...’ beklentisi ile piyasalarda kadük düzeltmeler görüldü. Ancak bunların hemen hiçbirinden bir çözüm/adım gelmeyince yukarıda bahsetmiş olduğum yeni zirveler/rekorlar geldi. Artık toplantı yapıldı, yapılacak tarzı “sözel” diyebileceğimiz müdahalelerin sonuna gelindi. Zira bu toplantılardan somut adım çıkmayınca, bundan sonra yapılacak olanlara da piyasalar şüphe ile bakacak. TCMB “sürpriz etkisi” yaratabilecek kararların maliyet avantajını (1 dolarla 5 dolarlık etki yaratabilme) kaybetmeye oldukça yaklaştı.

Adım atmayınca gerildi

TCMB’nin hafta ortasında “Piyasalarda gözlenen sağlıksız fiyat oluşumlarının yakından takip edildiğini, gelişmelerin enflasyon görünümü üzerindeki etkilerini dikkate alarak gerekli adımların atılacağını” kaydettiği açıklaması piyasaların yüreğine su serpse de sonrasında herhangi bir adım gelmeyince endişeler arttı. Buna bir de 35 milyar liralık yeni Kredi Garanti Fonu “imkânı”, petrol fiyatlarındaki kur ve uluslararası piyasalardaki ham petrol fiyatlarının artışını (Brent petrolü 80 doları aştı, haftayı 78.65’ten kapattı) ‘dengeleyecek’ ÖTV indirimi hamlesi eklenince (Her iki önlemin de Hazine borçlanmasının artışı yönündeki olası olumsuz etkileri göz önüne alındığında...) endişeler daha da arttı.

Cumhurbaşkanı’nın İngiltere’ye yaptığı ziyaret sırasında BBC’ye verdiği beyanatta; “Seçimi kazanmam halinde ekonomi ve para politikasında daha etkin olacağım” demesi finansın kalbi Londra’da sürpriz oldu.

Küresel gelişmeler de hem kur, hem de faiz cephesini vurdu. Küresel gelişmeler derken aslına bakarsanız ABD 10 yıllık tahvil getirilerinden söz ediyorum. 3.12’leri de aşan 10 yıllık tahvil getirileri, Dolar Endeksi’nin (DXY) 93.83’e kadar yükselmesinin önünü açtı. Bu hafta içinde teknik açıdan kritik olan 94.20-30 bandının test edilme olasılığı artacak gibi görünüyor.

Devamını Oku

Müdahale bekleyelim mi?

14 Mayıs 2018

Merkez Bankası’nın döviz likiditesini artırmak için yaptığı hamleler havada kaldı. TCMB’nin PPK toplantısı 7 Haziran’da. Piyasalar ‘Merkez olağanüstü toplanır mı, döviz satarak müdahale eder mi?’ diye tartışıyor

Yüzde 1.5 olarak beklenen Nisan ayı tüketici enflasyon verileri yüzde 1.87 olarak açıklandıktan ve de hükümetin başta emekliler olmak üzere geniş kesimlere yönelik bir yandan nakdi ödeme, diğer yandan vazgeçtiği alacakları ile ilgili olarak af/indirim paketi açıklaması sonrasında piyasalardaki oynaklık arttı, kurlar ve faizler yükselirken, borsa da sert düştü. Geçen hafta Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, ekonomi kurmayları ile bir araya geldi. Bu toplantıdan piyasadaki oynaklığı yatıştıracak bazı önlemler gelebilir beklentisi ile kurlarda kısmi geri çekilmeler yaşandı.

Trump’ın İran ile yapılmış olan nükleer anlaşmadan çekildiğini açıklamasının bizim piyasalarımıza ulaştığı ilk iş günü olan 9 Mayıs’ta 4.3746 ile tarihi zirvesini gören dolar/TL kuru, aynı gün yapılan ilk toplantının yarattığı olumlu hava ile 4.2560’a kadar geriledi. Ekonomi kurmaylarının ikinci toplantı haberi Perşembe günü kuru 4.2207’ye kadar indirtti. Bu toplantılardan “olağanüstü faiz artışı” gelir düşüncesi kurlardaki önemli geri çekilmelerin başlıca sebebiydi. Hatta artışın 100 mü, 150 baz mı olacağı tartışılmaya başlanmıştı. Ancak toplantılardan somut bir karar çıkmayıp, Cuma günü de Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın faiz konusundaki alışılagelmiş söylemini yineleyince kurlarda yine bir yükseliş yaşandı ve dolar/TL haftayı 4.3140 ile tarihindeki en yüksek haftalık kapanış seviyesinden kapattı. Dolar/TL için 4.2750 önemli bir “teknik” seviye idi. Bunun üzerindeki kapanışlar yükselişin devam etme ihtimalini artırıyor.

Arjantin’le yarışıyoruz

2017’yi 3.7910’dan kapatan, yıla düşüş ile başlayan dolar/TL’de 25 Ocak’taki 3.7160’lı seviyelerden başlayan yükselişte; geçtiğimiz hafta sonu kapanışı itibariyle; yıl başından bu yana TL’nin dolar karşısındaki değer kaybı yüzde 16.2’ye ulaşmış durumda. “Sepet Kur” bazında bakıldığında en düşük seviye olan 8 Ocak’taki 4.1115’i baz aldığımızda; geçen Cuma günkü 4.7316 kapanışa göre TL’nin değer kaybı yüzde 15.2’ye ulaşıyor. 90 iş günü için oldukça hızlı bir değer kaybı ki Arjantin Peso’sundan sonra en fazla değer kaybeden para birimleri arasında önlerde yer alıyoruz.

220 milyar dolarlık ‘açık pozisyon’ taşıyan özel sektör için önemli miktarda kur artışlarından doğan finansman gideri oluşuyor. Bunun daha fazla artmaması ve yeniden azaltılabilmesi için Merkez Bankası bir adım atabilir mi, bunu beklemeli miyiz sorusu sıkça sorulur oldu. Geçen hafta yapılan iki olağanüstü denebilecek toplantıdan bu yönde beklenen kararlar çıkmayınca umutlar önümüzdeki “olası/olağan toplantılara” kaldı. Bir sonraki PPK toplantısı 7 Haziran’da. 19 iş günü kaldı. Normalde kısa ancak bugünkü piyasa koşullarında oldukça uzun olarak “hissedilecek” bir süre. Cumhurbaşkanı ’nın Londra ziyareti öncesi yaptığı basın toplantısında “24 Haziran’dan sonra faizlerin şekli de oranı da farklı olacak” şeklindeki açıklaması sonrasında olağanüstü bir faiz artışı olasılığı bir parça daha azalmış görünüyor.

Doğrudan döviz satabilir mi?
Geçtiğimiz hafta başında Merkez Bankası bir dizi önlemi daha devreye aldı. Tüm önlemler piyasalardaki olası bir döviz likidite sıkıntısının önüne geçme adına atılan adımlardı ancak geçtiğimiz haftanın son günündeki “faiz söylemleri” neredeyse tüm bu çabaları boşa çıkarttı. Üstüne üstlük hafta ortasında gerilemeye başlayan tahvil getiri faizleri de haftanın son gününde yeniden yükselişe geçti. Hafta başında 14.18’e kadar yükselen 10 yıllık tahvilin getirisi, toplantı haberleriyle 13.45’e kadar geriledikten sonra haftanın son gününde yeniden 13.72’ye yükseldi. TCMB’nin attığı adımlar, sonuçları hızlı alınacak tarzda adımlar değil. Eğer bu hafta yeni bir salvo gelecek olursa (ki teknik olarak 4.2750’nin üzerindeki haftalık kapanışların 4.55’teki bir başka teknik seviyenin önünün açabileceğine daha önceki yazılarımda değinmiştim) gözler yine TCMB’ye çevrilecek. Olağanüstü faiz artışı gelmez ise doğrudan döviz müdahalesi gelir mi? Bu soru da son günlerde sıkça sorulanlardan birisi. Geleceğini sanmıyorum. Neden derseniz, TCMB’nin brüt döviz rezervlerinin 86 milyar dolar, net uluslararası rezervlerinin son veriyle 29.4 milyar dolar seviyesinde bulunduğu, bunun da önemli kısmının altında olduğu düşünüldüğünde, Merkez’in “kendi malı” olan döviz miktar oldukça düşüyor. Bir de doğrudan döviz satarak bunları eritir, üstüne üstlük de bu müdahale de işe yaramayacak olursa faiz artışı ile desteklenmemiş bir doğrudan döviz satım müdahalesinin başarılı olma şansı neredeyse yok. O nedenle faiz artışları bu kadar yakından izleniyor, doğrudan döviz müdahalesi beklenmiyor. Eğer bugünkü şartlarda yapılırsa birileri için ucuza döviz alma fırsatı olacaktır. Borsa dibi bulmaya çabalıyor. Dolardaki oynaklık hemen her piyasayı olumsuz etkiledi, etkilemeye devam ediyor. 10 yıllık tahviller yıllık bileşik yüzde 14.18’lik tarihi zirvesini test ederken iki yıllık gösterge tahvil de bileşik yüzde 16.14 (haftalık kapanış da bu seviyeden gerçekleşti) ile 2 Ocak 2009’dan bu yana en yüksek seviyesini test etti. Borsada kritik seviye ne? Kur ve faiz cephesindeki yükseliş, ister istemez Borsa İstanbul tarafını olumsuz etkiliyor. BIST 100 endeksi de “nominal bazda” geçtiğimiz Çarşamba günü gördüğü 97.849 ile 2017 Haziran ayı ortalarındaki seviyelerine kadar geriledi. Nominal değil de dolar bazında bakıldığında 1 Şubat 2017’den sonra ilk kez 2.28 dolar seviyelerine kadar geri çekilme yaşandı. Nominal (TL bazındaki endeksten söz ediyorum) bazda 97.590 ve 96.660 seviyeleri teknik açıdan önemliydi. Bunlardan ilkine geçtiğimiz hafta oldukça yaklaşıldı. Korunursa 103.440 ve 106.900 seviyeleri resmin içine girecektir. Ancak geçtiğimiz hafta görülen dip seviyeleri korunamazsa da bu sefer ikinci destek seviyesi olan 96,660 seviyelerinin test edilmesi olasılığı artacaktır. Her ne kadar düşme ihtimali olsa da BIST 100 endeksinde “dip bulma/oluşturma” çabalarının arttığı gözlemleniyor. Diğer yandan dolar bazında bakıldığında BIST 100 endeksinde 2.10-2.15 bandına kadar bir geri çekilme daha yaşanabilmesi ihtimali var görünüyor. Ancak hem dolar bazındaki uzun vadeli trend destekleri hem de BIST 100’ün Sepet Kur bazındaki teknik analizi ya cari seviyelerden ya da yukarıda bahsettiğim son bir düşüşten sonra toparlamak için çaba göstereceğini gösteriyor. Zorlu, ancak fırsatların da takip edilmesi gereken haftalardayız.

Devamını Oku

Normale dönüş mü rekora devam mı?

6 Mayıs 2018

Geçen hafta yaşanan dalgalanmadan sonra dolar/TL’de düzeltme yaşanabilir. Seçimle yatıp kalksak da piyasalar yurt dışından gelecek haberlere odaklanacak

S&P notumuzu bir kademe daha indirdikten sonra dolar/TL 4.2903, Sepet Kur 4.7118 ile tarihi rekorlarını kırdı. Euro/dolar paritesinin 1.1911’lere düşmesinin “katkısı” ile euro yeni rekor kırmasa da “Sepet Kurun” zirvesine kendi katkısını yaptı.

Yılın başında 2018 yılı beklentilerimi paylaştığım yazımda, “3.7925 seviyelerinden 2017 yılını kapatan dolar/TL kurunda, yılın ikinci çeyreğinde yeni yüksekler görülecek diye tahmin ediyorum. 4.2500-4.2750 seviyeleri test edilebilir” diye yazmıştım. Sizleri geçen hafta yaşananlar için 4-5 ay öncesinden uyarmışım. Devamında “..... Ancak TCMB’nin gerek faiz gerekse diğer araçlarıyla doğru politikaları oluşturamadığı durumda hem yeni yükseklerin görülmesi, hem de karar almakta zorluk yaratacak olan oynaklık artışı kaçınılmaz olacaktır. Bu durumda 4.55’in dahi görülmesi ihtimali ortaya çıkacaktır” diye olası tahminlerimi paylaşmıştım. İkinci çeyrekteyiz ve dolar/TL kurunda 4.2903 görüldükten sonra kritik eşik olan 4.25’lerin altında, 4.2230’larda bir haftalık kapanış yaşandı.

Hareket sadece kur cephesinde olsa çok da sorun değildi. Ancak borsa (BIST 100 endeksi 101.548’i test etti) yeni düşükleri, 10 yıllık tahvil getirileri yüzde 13.84 ile tarihi zirveleri test etti. Bu seviyelere; yine bahsettiğim sebeplerden (Hafta başında açıklanan “Seçim Vaat Paketi” 24 milyar dense de 35-40 milyar TL’lik Hazine’ye yeni borçlanma yükü getirecek) dolayı gelindi. Benim tahmin ettiğim süreden 2-3 hafta önce yaşanan bu hareketlerin devam edip etmeyeceği merak konusu.

Cumhurbaşkanı adayları netleşti denebilir. Şimdi sırada “kısa zamanda sert hamlelerin” yapılacağı bir propaganda süreci bizleri bekliyor. Bu sürecin piyasalar üzerinde oynaklığı artırıcı etkileri olacak.

Ancak piyasaları asıl ilgilendirecek olan ilk aşamada yurt dışından gelecek etkiler olacak. ABD 10 tahvil getirileri yüzde 2.95 ile önceki hafta görülen zirvesinden geride. Ancak Türk varlıkları için bunu söylemek mümkün değil. Özellikle şirketlerimizin ve kamunun ihraç etmiş olduğu Eurobond tahvillerine genele yayılmış olan bir satış geldi. Dolar bazındaki getiriler yüzde 6.5-8.5 bandına yükseldi. 5 yıllık Türkiye CDS’i 224 ile Kasım 2017’den bu yana en yüksek seviyeye ulaştı.

Neden derseniz, Türkiye riskinden kaçış var. Bu satış dalgasının sebepleri; not indirimi, erken seçim belirsizliği, Halk Bankası için gelebilecek ceza ve hatta Türkiye’ye uygulanabilecek bazı yaptırım endişeleri olabilir.

Devamını Oku

Küresel dalga sonrası TL değer kazanır mı?

29 Nisan 2018

ABD tahvillerinin yeniden düşüşe geçmesiyle TCMB’nin faiz artışı kararı, bu hafta kurda hissedilebilir. Piyasalar artık seçimle yatıp kalkacak

Erken Cumhurbaşkanlığı ve genel seçim açıklamasını takip eden haftada hareketlilik doruktaydı. 11. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün aday olup olmayacağı, aday adaylığına karşı yapılan girişimler haftayı siyaset açısından daha da hareketli kıldı. Geçen hafta sonunda Gül, “geniş mutabakatın oluşmaması” nedeniyle aday olmayacağını açıkladı. Şimdi diğer adayların kimler olacağına odaklanılacak. Adayların netleşmesiyle birlikte politik cephedeki gelişmeler, özellikle kamuoyu yoklamalarının; 24 Haziran’a kadar piyasalardaki oynaklığı artıracağı hepimizin malumu.

Piyasaların bir gözü seçim sürecindeyken, diğer gözü de ECB ve TCMB’deydi. Draghi yeni pek fazla bir şey söylemedi. İçeride Para Politikası Kurulu geçtiğimiz hafta yapmış olduğu toplantıda, artık “zımni politika faizi” haline gelmiş olan ‘Geç Likidite Penceresi (GLP) faizini 75 baz puanlık artışla, yüzde 12.75’ten 13.50’ye yükseltti. Diğer faizleri aynen korudu. Açıklamada, “Enflasyon ve enflasyon beklentilerinin bulunduğu yüksek seviyeler fiyatlama davranışları üzerinde risk oluşturmaya devam etmektedir. İthalat fiyatlarındaki yükseliş söz konusu riskleri artırmıştır. Bu çerçevede Kurul, fiyat istikrarını desteklemek amacıyla ölçülü bir parasal sıkılaştırma yapılmasına karar vermiştir” denilmiş. Mealen kurdaki artışların; fiyat artışları üzerindeki geçirgenliğine yer verilmiş olması, TCMB’nin kur artışları konusunda bir anlamda “hassas” olduğunu hatırlatıyor.

Senaryo tuttu ama...

Geçtiğimiz hafta başındaki yazımda 3. Senaryo olarak bu ihtimale yer vermiş ve “GLP’nin 75-100 baz puan ve hatta üzerinde artması: Piyasaların en çok seveceği senaryo olacaktır. Görece olarak hızlı bir şekilde 3.80-85 bandına kadar bile devam edebilecek bir düşüş yaşanabilir. Ancak kalıcı olmayacaktır” diye yazmıştım. Evet, sevdiler sevmesine ama kurda ve faiz cephesinde ilk anda çok önemli bir değişim olmadı. Bunda faiz artış kararının; ABD

10 yıllık tahvil getirilerinin yüzde 3.0360’lar ile 2 Ocak 2014’ten bu yana görülen en yüksek seviyeye çıkmasının ve Dolar Endeksi’nde (DXY) 91’lerin üzerine çıkılmasının önemli bir payı vardı. ABD tahvil getirilerinin yükseliyor olması, sadece bizim değil, diğer gelişen ülke para birimlerini ve piyasalarını olumsuz etkiledi. PPK kararının tam da bu karmaşaya denk gelmesi; TL üzerindeki pozitif etkisini azalttı, adeta dışarıdan gelen negatif dalgayı nötralize etti. Yine de... Faiz artışına rağmen TL’nin anlamlı bir değer kazancı yaşamamasının (Benim tahminlerime göre 3.80-3.85 bandının yolu açılacaktı) ardında PPK belirsizliğinin (Bir sonraki PPK 7 Haziran’da yapılacak) yerini “erken seçim belirsizliğine” bırakmasının önemli bir etkisi vardı. Artık Gül’ün adaylığı söz konusu olmasa da diğer adayların kimler olacağı, seçmen tercihlerini değiştirip değiştirmeyeceği henüz netleşmiş değil. Erken seçimin yarattığı belirsizlik artık daha fazla hissedilecek ve bir süre daha devam edeceğe de benziyor.

1 Mayıs Emek ve Dayanışma günü tüm çalışanlara kutlu olsun...

ABD 10 yıllıklarda gerileme olur mu?

Devamını Oku

Merkez’in zor kararı

23 Nisan 2018

Piyasalarda gözler Merkez Bankası’nın yarın gerçekleştireceği kritik PPK toplantısına çevrildi. Seçime yüksek faiz-düşük kurla mı yoksa çıkışa geçen dolarla mı girilecek herkesin merak konusu. Başkan Çetinkaya, son dönemin en zor kararına imza atacak. Tahminim ‘artırmış’ gibi yapacak.

Geçen hafta; ülkemiz çok hızlı bir şekilde erken seçim sathı mahalline girdi. Devlet Bahçeli’nin açıklamasını henüz daha sindirememiştik ki Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 24 Haziran’da Cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimlerinin yapılacağını açıkladı. Bu seçimde ilk kez yeni Başkanlık sisteminin ilk başkanını seçeceğiz. Meclis’in yeni dönemde etkisi azalacak, yürütme erki ağırlıklı olarak Cumhurbaşkanı’nda olacak.

Seçimin bu denli öne alınması ile ilgili olarak yorumlar muhtelif. Cumhurbaşkanı’nın da erken seçim açıklamasını yaparken belirttiği üzere Suriye başta olmak üzere bölgemizdeki gelişmeler, ekonomi ile ilgili ileriye yönelik olası sıkıntıların baş gösterme ihtimalleri derken erken seçime gidiyoruz.

Erken seçim kararı Meclis’ten geçti. YSK çalışmalarını başlattı. İYİ Parti’nin seçimlere girip girmeyeceği bir süre tartışıldı ancak geçtiğimiz hafta sonu YSK aralarında İYİ Parti’nin de olduğu 10 partinin milletvekilliği seçimlerine katılacağını açıkladı. Bu açıklama ile hemen hemen aynı zamanlarda CHP’den 15 milletvekilinin İYİ Parti’ye katıldığı açıklaması geldi. CHP’nin bu adımının bir kısmı seçimlere girememe olasılığına karşın, bir kısmının da Hazine yardımı alabilmesi için atıldığı konuşuldu. Şimdilik birkaç bireysel aday ve aday adayı dışında, Cumhurbaşkanı Erdoğan ve İYİ Parti Başkanı Akşener dışında diğer adaylar netleşmiş değil. En fazla merak edilen de eski Cumhurbaşkanı Gül’ün aday olup olmayacağı. Aday olmadığı takdirde bir adayı işaret edip etmeyeceği de merakla bekleniyor.

Bahçeli’nin açıklaması sonrasında piyasaların ilk tepkisi olumsuz oldu. Ne de olsa uzun zamandan beri konuşulan erken seçim için “cin şişeden artık çıkmıştı”. Seçim eninde sonunda belirsizlikti ve piyasalar normal koşullarda bunu pek sevmezler. 4.0750’lerde seyreden dolar/TL kuru; Bahçeli’nin açıklaması sonrasında 4.12’lerin üzerine kadar yükseldi, 4.10’larda dengelendi. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın kararını açıklanması sonrasında piyasaların tepkisi beklenenin aksine olumlu oldu. Seçim, Bahçeli’nin önerdiğinden de erken yapılacaktı. Piyasalar; sürenin kısa olmasıyla bir yandan fazla seçim harcaması yapılmayacağından dolayı Hazine’nin kamu finansmanında çok açılmayacağını, diğer yandan da belirsizliğin kısa sürede biteceğini satın aldılar. Dolar/TL kuru 4.0051’e kadar geriledi.

Piyasada beklenti yarattı

Ancak bu gerilemede sadece erken seçimin ‘erkenden biteceği’ beklentisi yoktu. Asıl beklenti; Bahçeli’nin açıklamasından da önce piyasalara yayılan; yarın (25 Nisan’da) yapılacak olan Para Politikası Kurulu’nda (PPK) faizlerin artırılacağı beklentisiydi.

11 Nisan’da 4.1940 ile rekor kıran dolar/TL kurunun yeni rekorlar kırmamasında da bu beklenti en önemli rolü oynamıştı. Bazı yabancı yatırım bankalarının yayınladıkları araştırma raporlarında ve notlarında TCMB’nin yarın yapılacak PPK toplantısında 25 ila 100 baz puanlık bir faiz artışına gideceğini beklediklerini söylediler. Bu da piyasalarda; TL’yi faiz anlamında daha da cazip hale getireceği beklentisini yarattı. Bahçeli’nin erken seçim çağrısının zamanlaması bu beklentinin zayıflamasına neden olsa da, piyasalar bu umudu korudu.

Devamını Oku

Piyasalar füzelere karşılık verir mi?

15 Nisan 2018

ABD’nin Suriye’ye saldırısı piyasaları gerebilir. Ancak bizde Merkez Bankası’nın 25 Nisan’daki PPK toplantısına kadar ‘bekle ve gör’ haftası yaşanacaktır. Altında 1.365 dolar seviyesi kritik, petrolde yükseliş sürebilir

Amerika, Fransa ile İngiltere Suriye’deki kimyasal saldırıya cevap olarak, askeri ve kimyasal merkezleri füze ile vurdu. 100’den fazla füzenin atıldığı iddia edilen saldırı; uluslararası bir denetim olmadan; Suriye’nin kimyasal silah kullandığı gerekçesine dayandırılmış durumda. Saldırı sonrasında ABD cephesinden; Suriye’nin geçtiğimiz yıl yapılan saldırıdan ders almadığı için bu operasyonun yapıldığı açıklandı. İlginç olan saldırıda Ruslar’ın kontrol ettiği askeri üslerin hiçbir şekilde hedef alınmamış olmasıydı.
Saldırı sonrasında Rusya’dan ve İran’dan sert açıklamalar gelse de Putin’in Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ni acil olarak toplantıya çağırması, saldırıya karşı ilk anda askeri bir yanıt verilmeyeceği şeklinde yorumlanabilir. Trump’ın geçtiğimiz hafta attığı “Hazır ol Rusya; çünkü hoş, yeni ve daha akıllı füzelerimiz geliyor olacak” tweet’i ortalığı birbirine katmıştı.
Tek tweet yetti
Trump, tek bir tweet ile oldukça “ekonomik” bir müdahalede bulunmuş oldu. Cumartesi günkü saldırıya kadar tek bir mermi dahi atmadan; Suriye’de birlikte hareket eden Rusya ve Türkiye’nin ekonomisini doğrudan etkileyen bir dalgayı başlatmayı başarmıştı.
Rus Rublesi ve TL yüzde 10-15 arasında değer kaybederken, İran Riyali de 2 hafta içinde yüzde 50 kadar dolar karşısında değer kaybetti. Piyasalardaki kanamayı durdurmaya çalışan İran yönetimi, elde bulundurulabilecek dolar miktarını da 10 bin dolar ile sınırlandırma yoluna gitti.
Bu dalgada dolar/TL 4.1940 ve euro/TL de 5.1942 ile tarihi yüksek seviyelerini gördü. Ha keza bono bileşik getirileri de beklentilerin altında gerçekleşen Hazine ihalesindeki satış sonrasında yükseldi. 10 yıllık tahvil getirisinde yüzde 13.56, 2 yıllık gösterge tahvilde de yüzde 14.70 bileşik getiri ile yakın zamanın en yüksek seviyeleri test edildi.
BIST’in işi zor Geçtiğimiz hafta 106.624’e kadar gerileyen ancak sonrasında toparlama ya çabalayan BIST 100 endeksinin bunu da tam olarak başardığı söylenemez. Bu haftaya düşerek başlasa da haftanın ikinci yarısında yatay-yukarı bir seyir izlenmesi ihtimali yüksek. BIST 100 endeksi için ilk aşamada 110.150-500 bandı, ardından da 112.325 seviyeleri önemli olacaktır. İlk seviye belki ama ikinci seviyenin yukarı geçilememesi durumunda; Suriye gerilimini de düşünürsek; yeni düşüklerin dahi görülme ihtimali artacaktır. Altın nasiplenir mi? Altın fiyatları Trump’ın “ünlü tweet’inden” sonra yükselişe geçti. Ne de olsa altın “güvenli liman.” Bu algı nedeniyle tweet sonrasında altının onsu hızlı yükseldi ve kritik eşik olan 1.365 seviyesi test edildi. Ancak bu yükseliş korunamadı ve haftayı 1.344’ten kapattık. Altının ons fiyatı için 1.365 dolar seviyesi kritik olmaya devam ediyor. Bu seviye Suriye saldırısı nedeniyle aşılacak olursa altında (ve hatta gümüşte de) yeni bir yükseliş trendi başlayabilir. Ancak bunun için ilk aşamada 1.378 ve 1.389 seviyeleri aşılmalı. Bu yükselişler gerçekleşmedikçe, altın fiyatlarında yeni bir yükseliş trendi başladı demek için erken olacaktır. Altındaki yükselişleri “benimsemeyen gümüş” için de 11 Nisan’da test edilen 16.87 dolar seviyesi kalıcı ol(a)madı ve haftalık kapanışı 16.64 dolardan yaptı. Gümüş 16.80 seviyesini kalıcı olarak günlük kapanışlar bazında yukarı kapatmadıkça kalıcı bir yükselişin başladığını söylemek mümkün olamayacaktır. Petrol daha da yükselebilir Trump’ın tweet’i sonrasında bir sıcak çatışma ihtimalinin artması petrol fiyatlarını da yükseltti. Dış ticaret dengemiz ve cari açığımız açısından bir “darbe” de petrolden geldi. Brent tipi ham petrol fiyatları 73.07 dolara kadar yükselirken, haftalık kapanış 72.54 seviyesinden gerçekleşti. Suriye’ye yapılan füze saldırısı, korkarım petrol fiyatlarına olumsuz yansıyacaktır. Her ne kadar bizim piyasalarımız gelişmelere farklı tepki verebilecek olsa da; petrol piyasasındaki yükseliş yönündeki aşırı uzun (long) pozisyonlar hafta sonu yapılan saldırıyı, fiyatları bir kez daha yükseltmek için kullanacaktır. Haftalık kapanışın 71.40 dolar seviyesinin üzerinde gerçekleşmiş olması, Brent tipi ham petrolde 75.75 doların görülmesi olasılığını artırdı. Yeni rekor gelir mi? Suriye’ye yönelik füze saldırılarının piyasalarda gerginlik yaratması kaçınılmaz. Benzeri bir saldırı geçtiğimiz yıl da yapılmış ve “3. Dünya savaşı çıkmamıştı.” Bu saldırıda Ruslar’ın kontrol ettiği üslere “dokunulmaması” son yapılan füze saldırısının yeni sıcak çatışmaları beraberinde getirmesi ihtimali şimdilik düşürüyor. Piyasalar yapılan saldırıyı görmemezlikten gelemeyeceklerdir. Ancak “kısık gözle bakıp, yaşandı bitti” havasına bürünebilirler. En azından bizim piyasalarımız için 25 Nisan’a kadar bu böyle olacaktır diye tahmin ediyorum. 25 Nisan’daki Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısına kadar yeni rekorların kırılmasını beklemiyorum. Eğer yeni bir rekor kırılacaksa; bu rekor haftaya PPK toplantısından sonraya kalır diye tahmin ediyorum. Geçtiğimiz hafta başında 4.0750 yükseliş yönünde kritik bir direnç olduğunu yazmıştım. Hafta içinde hızlı bir hareketle yukarı yönde geçildi. Sonrasında Merkez Bankası’nın önümüzdeki hafta yapacağı PPK toplantısında faiz artıracağı beklentisi arttı. Bu beklentiyle geçtiğimiz haftanın son gününde; eskinin direnç bugünlerin desteği haline gelen 4.0750’lere kadar bir gerileme (4.0720 görüldü) yaşandı. Bu seviyenin aşağı kırılması ihtimali az ancak kırılırsa 4.0125’lere kadar bir düzeltme görülebilir. Başbakan Yıldırım’ın “Merkez Bankası gereğini yapacaktır”, TCMB Başkanı Murat Çetinkaya’nın “ek sıkılaştırmaya gidilebilir” yorumları kurlardaki yükselişleri 25 Nisan’a kadar durdurmuşa benziyor. 25 Nisan’daki PPK’dan gelebilecek olası bir faiz artışı piyasalarda fiyatlanmaya başladı bile. O yüzdendir ki 4.1940’lardan 4.0720’lere kadar bir düzeltme yaşandı. Bu toplantıdan anlamlı bir faiz artışı ve beraberinde para politikasında “normalleşme” yönünde adımlar atılacak olursa ne âlâ... Ancak herhangi bir değişiklik gelmez, hele ki beklenmedik bir şekilde faiz indirimi gelirse dolar/TL kurlarında oynaklık artışı ve yeni bir zirve görülmesi kaçınılmaz olacaktır. Bu hafta “bekle-gör haftası” niteliğinde olacağa benzer. Yurt dışından; özellikle de Rusya’dan bir “misilleme” gelmezse önümüzdeki haftaya odaklanan bir piyasa göreceğiz. Aksi gelişmeler, görece sakin geçmesini beklediğim haftada piyasalardaki fiyatlamaları olumsuz yönde bozacaktır.

Devamını Oku

Fırtına diner mi?

8 Nisan 2018

Geçen hafta Türkiye dahil tüm dünyada piyasalar hareketli günler geçirdi. Gözler bu hafta ABD-Çin arasındaki ticaret savaşına ve içeride Süper Teşvik Paketi’ne çevrilecek. Dolar/TL’de 4.0750 önemli. Kurlarda gevşeme olursa 4.01 görülebilir

Hem dışarıda hem de içeride politikacıların attıkları ve atmadıkları adımları piyasaları germeye devam ediyor. Bir yanda ABD Başkanı Donald Trump’ın “ticaret savaşları” adına attığı; buna karşın Çin’in adımları küresel piyasaları etkilerken, içeride de proje bazlı açıklanması beklenen teşvik paketinden dolayı ortaya çıkan farklı beklentiler kafaları karıştırmaya devam ediyor.

Trump’ın; Çin’in karşı hamlelerine “yeniden vergi yükseltmek” şeklindeki tepkisi, öncelikli olarak Amerikan hisse senedi borsalarını, dolaylı olarak da ABD tahvil piyasalarını etkiliyor. Geçtiğimiz 5 iş gününün 4’ünde S&P 500 endeksi 4 kez 200 günlük Basit Hareketli ortalamasının altına inmiş, önceki hafta Pazartesi 2.581 ile 2.589’dan geçen bu seviyenin altında kapanış yaşanmış. Her ne kadar geçtiğimiz Cuma günü 200 günlük BHO’nın üzerinde bir kapanış yaşanmış olsa da 2016’dan gelen trend çizgisinin alında bir kapanış yaşanmış olması bu hafta için piyasalar açısından risk oluşturan bir seviyede haftayı kapatmış görünüyor.

Diğer yandan ABD hisse senedi piyasalarındaki bu karışıklık, “güvenli liman” olarak ABD tahvillerine yönelimi de beraberinde getiriyor. 21 Şubat’ta yüzde 2.957 seviyesine kadar yükselen ABD 10 yıllık tahvil getirileri geçtiğimiz hafta başında 2.717 sevilerine kadar gerilerken, haftayı yüzde 2.775 seviyesinden kapatmış durumda. Yüzde 2.83 getirinin altında kalındığı sürece “güvenli liman” arayışının devam ettiği algısı güçlenecektir.

ABD borsalarına dikkat

ABD borsalarında bu hafta kritik olacak. S&P 500 endeksi için 2.590 ama daha da önemlisi 2.572 seviyeleri teknik açıdan kritik seviyeler. Bunun altına inilecek, hele ki günlük/haftalık kapanışlar bu seviyelerin altında gerçekleşecek olursa önümüzdeki günlerde bu piyasalardaki gerilim daha da artacağa benziyor.

Geçtiğimiz haftanın başında 23.423’teki 200 günlük Basit Hareketli Ortalaması’nı (BHO) test edip, üzerinde kapatmayı başaran Dow Jones endeksi için de bu hafta içinde 23.475 seviyesini yeniden test edip, etmeyeceği önemli olacak. Bu seviyenin korunması, Trump’ın “ticaret savaşları” adına attığı adımların piyasalar tarafından tolerans ile karşılandığı anlamına gelecektir. Piyasaların beklentisi; en azından karşılıklı adımlardan sonra bir ortak noktanın bulunacağı yönünde. Amerika ve buna karşın Çin de kendi açısından bazı sert çıkışlar yapacak ancak sonrasında ortak bir “müşterekte” buluşulması yönünde. Bunun olmaması durumunda işler daha da karışacak görünüyor.

Eğer “makul” bir çözüm bulunacak beklentisi ağır basacak olursa geçtiğimiz haftanın başında görülen seviyeler “dip” olarak algılanacak, yükseliş buradan başlayabilecek. Yok eğer, “ticaret savaşlarının” daha da kızışacağı beklentisi güçlenecek olursa S&P 500 endeksinde ilk aşamada 2.572 seviyesinin aşağı kırılması, geçtiğimiz hafta 23.932 seviyesinden kapatan Dow Jones endeksinin de 23.480’li seviyelerin test edilmesi ihtimali artacaktır.

Devamını Oku