Sigarayı bırakmayan 40'lı yaşlarında kansere yakalanırsa şaşırmasın!

Her yıl bir akciğer tomografisi çektirip, sonuç temizse kansere yakalanmadığınızı düşünmeyin. Zira Küçük hücreli akciğer kanseri 2-3 ay içinde gelişip, bir yıl içinde de can alabiliyor. Siz en iyisi mi kendinizi garantiye almak için sigarayı bırakın. Bırakamayanlar mı? Onlar zaten 40-50 yaş civarı kansere yakalanıyor.

Gariptir, ama alkol kullananlar genelde sigara tiryakisidir. İş bununla da bitmez, özellikle rakıcılar, ocakbaşı meraklısıdır, yani kırmızı et yemeden yapamazlar. Anlayacağınız, kanser içki masalarının hep yakınında dolaşır. Özellikle de dumanaltı olanların. Sigara, bilinen en büyük kanserojendir, ama onu daha da etkin kılan dostu alkoldür. Bu ikili, bir arada alındığında başta ağız içi, yemek borusu, baş-boyun, ses telleri kanserlerine ortam oluşturmak için ideal bir çift oluştururlar. Alkol sigarayla kıyaslandığında masum sayılır, ancak konu karaciğer oldu mu işler değişir. Karaciğer kanserinin en temel sebeplerinden biri yüksek dozda ve sürekli alkol kullanımıdır. Bu nedenle akşamcıların mutlaka bazı testleri yaptırması gerekir. Özellikle de AFP testini, ama bu da yetmez karaciğerin durumunu tam tetkik etmek için mutlaka ultrasona da ihtiyaç vardır.

Tüm bunları sigara tiryakisi akşamcılar da bilir aslında ama birkaç dubleden sonra tıbba katkı yapmaya bayılırlar. “Şu meretler de olmasa stresten kanser oluruz vallahi!” en bildik rakı masası sohbetlerindendir. Devamı içkiyle beraber gelir, tabii muhabbet koyulaştıkça, sigara ikramı eşliğinde... Keyifli muhabbettir, “Alkol damarları açar, kalbe dosttur” falan filan... Masadakiler gevşer, kafayı bulur. Rakı, sigara, çöp şiş, uykuluk keyfinden en çok keyfi alan ise her zaman kanser olur!

SİGARA İÇENLER BETAKAROTEN ALMASIN
Hocam dün antioksidanların vücudumuzu kanserden nasıl koruduğunu konuşurken tam da sigara konusunda kalmıştık. Özellikle sigara içinler daha çok hangi besinleri almalı?
Hem sigara içip de hem de antioksidan kullanmak kansere karşı gelişmeyi engellemiyor. Şöyle söyleyeyim, yaş ilerledikçe kanserojenlere maruziyet arttığı için hücre bozulmaları oluyor. Hücre bozulmalarının başladığı bir dönemde antioksidan almak bir işe yaramıyor. Hatta bunun bir çalışması yapıldı İngiltere’de. CARET çalışması.. Günde en aşağı 2 paket sigara içenleri ikiye ayırdılar. Bir gruba günde 20 mg. betakaroten verdiler. Diğerlerine hiçbir şey...

Havuçta da var değil mi betakaroten?
Evet. Betakaroten A vitaminin ön maddesidir. A vitamini vücutta birikir ama betakaroten vücutta birikmiyor. İhtiyaç kadarı A vitaminine çevriliyor, kullanılıyor... Geri kalanı atılıyor. Bu özelliği var. Sonuçta bu iki grup takip edildi. Burada beklenen nedir? Betakaroten antioksidan olduğu için, bu hapları alan grupta daha az akciğer kanseri görüleceği değil mi? Ama tam tersi oldu. Yani betakaroten alanlarda daha fazla kanser görüldü. Bundan sonra bir araştırma daha yaptılar. ‘Niçin böyle oldu?’ diye... Sigara içenlerin ‘Biz nasıl olsa betakaroten alıyoruz. Günde bir paket sigara içeceğimize iki pakete çıkartalım. Nasıl olsa antioksidanlar vücudumuzu temizler’ diye düşündükleri için böyle oldu dendi. Bir de yine antioksidanlarla sigara içindeki bazı kanserojen maddelerin birleşip mutasyonları, yani kanserli hücrelerin büyüme faktörlerini tam tersi tetiklediği öne sürüldü. Ama sonuçta iki nedenden de olsa sigara içenlere betakaroteni önermiyoruz. Bu çok önemli bir mesaj.

İlaç olarak almasınlar. Peki ya besinlerle? Betakaroten havuç dışında hangi besinlerde var bilmiyorum ama... .
Havuçta, yumurtada, beyaz ette, kırmızı renkli meyvelerde var...

Bunlar yendiğinde de olamaz mı?
20 mg betakoreten alabilmek için kilolarca havuç yemek lazım. Belki kilolarca yense ters etkileşim olabilir. Ama böyle bir çalışma yok. Yani gıdalarla aşırı miktarda alınan betakarotenin sigara içmeye devam edenlerde ne gibi bir moleküler etkiye sebep olacağına dair bir bilimsel kanıt yok.

Güde bir havuçtan birşey olur mu?
Hayır. 20 mg betakaroten 1 kilo havuçtan daha fazlasıdır. Ama asıl mesaj şu: Sigarayı bıraksınlar.

AKCİĞER KANSERİ 1 YILDA ÖLDÜRÜYOR
Hocam kanserle savaşan bütün doktorların söylediği tek bir şey var: Sigara bırakılmalı. Bunun için de devlet biran önce caydırıcı tedbirler almalı. Paketlerin üzerinde de koca koca ‘Sigara öldürür’ diye yazıyor ama nedense sigara içenler hala ciddiye almıyor... Geçen günkü yazımızda da vardı. Ama bir kez daha tekrar edelim mi? Neden sigara bırakılmalı?
Her yıl 1 milyon 300 bin kişi akciğer kanserine yakalanıyor. Bunlar kayıtlı olanlar tabii... Yoksa kayıtsızlar da katılsa bu rakam çok daha yüksektir.

Peki akciğer kanserine yakalananların kurtulma şansı nedir?
Maalesef yüzde 80’i hayatını kaybediyor. Tüm kanserleri ele aldığımızda ölüm oranı yüzde 60 gibidir. Ama akciğer kanserinde bu oran çok daha yüksek.

Peki ne kadar zamanda öldürüyor akciğer kanseri?
Ortalama yaşam süresi bir yıl kadar. Bu yüzden sigara içimi kesinlikle yasaklanmalı.

PASİF İÇİCİLER DE KANSERE YAKALANIYOR
Çok çarpıcı birşey söylemiştiniz. ‘Amerika’da akciğer kanserinin erken tanısı için sigara içenlerden artık akciğer filmi bile istenmiyor’ demiştiniz...
Doğru... Eskiden akciğer kanserinin erken tanısı için her yıl bir akciğer tomografisi çekilmesi öneriliyordu. Yıllar önce bu kaldırıldı, çünkü akciğer filmi çekilmesiyle akciğer kanserinin yakalanamadığı veya çok geç yakalandığı anlaşıldı.

Nasıl?
Çünkü küçük hücreli akciğer kanseri 2-3 ay içinde çıkabiliyor. Bugün tomografi çektirdiniz sapasağlamsınız. Bu size güven veriyor. Sigaraya devam ediyorsunuz. Ama üç ay sonra birdenbire kanser ortaya çıkabiliyor.

Acaba akciğer filmi istenmemesinin bir nedeni de alınacak radyasyon olabilir mi? Yani akciğer filmi çektirmek için aldığımız radyasyon, kanser oluşumunu tetikleyebilir mi?
Hayır. Bunu diyemem... Çünkü bir akciğer tomografisi 1 RAD gibi çok düşük bir radyasyon yüklüyor vücuda. Bu aşağı yukarı 4 saatlik bir uçak yolculuğunda aldığınız radyasyona eşdeğerdir.

Akciğer tomografisinde mi?
Evet. Akciğer filminde 1 RAD’ın binde biri kadar... Bunun için önerilen şu. Sigarı içmeyi bırakmış kişilerde takip gerekiyor filmle.

Ya bir de sigarayı bırakmadıysa?
Sigarayı bırakmayanlar zaten 40-50 yaş civarı kansere yakalanıyorlar. Siz kaç yaşında başladınız?

Ben hiç içmedim...
Öyle sorular soruyorsunuz ki içtiğinizi düşündüm.

Hayır içmedim. Ama çevremde çok içen var.
Demek ki siz de pasif içicisiniz. Pasif içiciler kendileri içmedikleri halde çalıştıkları ya da yaşadıkları ortamda yoğun sigara içildiği için bundan etkileniyorlar ve birçok kişi de böyle akciğer kanserine yakalanıyor. Akciğer kanserine yakalananların yüzde 90’ı sigara içiyor, yüzde 10’u ise içmiyor demiştik ya... İşte o yüzde 10’un büyük kısmı pasif içici.

SİROZ ZEMİNİNDE KARACİĞER KANSERİ...
Peki sigara içenlerin yüzde kaçı akciğer kanserine yakalanıyordur?
Şöyle söyleyeyim, içmeyen birine göre sigara içenlerin akciğer kanserine yakalanma riski tam 20 kat daha fazla. Onun için ortada çok ciddi bir durum var.. Hükümetin kapalı yerlerde sigara içilmemesi konusunda caydırıcı tedbirler alması gerekiyor. Amerika’da doktorlar sigara içmenin çaydırıcı olması için, ’Sigara içenler kansere yakalanırsa sigorta ve devlet parasını ödemesin’diyorlar. Doktorlardan öyle bir baskı var ki yakın zamanda bu söz konusu bile olabilir. Çünkü diyelim ki akciğer kanseri oldunuz. Aynı zamanda da yıllardır sigara içmekten ötürü amfizeminiz var. Sağlıklı bir akciğeri ameliyat etmek başka, amfizemli bir akciğeri ameliyat etmek başka... Böyle bir durumda doktorlar ameliyatta komplikasyonların çok daha fazla olacağını dolayısıyla tedavinin çok olumlu olmayacağını biliyorlar. Bu yüzden de sigaranın kesinlikle yasaklanması gerektiğini ama bunun için de devlet baskısının gerekli olduğunu biliyorlar.

Hem sigara hem alkol ne yapıyor? Alkol tek başına kansere sebep olmuyor deniyor...
Karaciğer kanserine neden olabiliyor. Özellikle Hepatit B ve C taşıyıcıları alkol de kullanıyorlarsa siroz zemininde karaciğer kanseri gelişebiliyor. Bunun dışında alkolle birlikte sigara ağız içi, yemek borusu ve baş boyun bölgesinin kanserlerine sebep olabiliyor. Ses telleri kanserlerini de birkaç kat kat artırıyor.

Erken tarama mümkün mü?
Özellikle Hepatit B ve C taşıyıcılarında karaciğer kanserini erken ortaya koyan alfafeta protein (AFP) testi yapılması gerekiyor. Yüksek çıkarsa kanserin başladığı anlaşılıyor. Sadece bu değil ultrasonografik takip de gerekiyor.

İshale karşı en basit çözüm şekerli tuzlu su
GELİŞMEKTE olan ülkelerde her gün toplam 5 bin, Türkiye’de ise her yıl en az 3 bin çocuğun ölümüne neden olan ishal hastalığı aslında yıllardır bilinen çok basit bir çözümle tedavi edilebiliyor. Amerikan Time dergisi de bu haftaki kapağını, “Basit Çözüm” başlığı altında, dünyayı vuran ishal sorununa ayırdı. Dergi, bir tutam tuz ve bir avuç toz şekerin temiz suda eritilmesiyle hazırlanacak karışımın ağız yoluyla çocuğu verilmesi durumunda, bunun hayat kurtaracak en ucuz müdahale olacağını hatırlattı. Gelişmekte olan ve az gelişmiş ülkelerde birçok çocuğun ishal nedeniyle sıvı kaybederken tedavi merkezlerine ulaştırılamaması sonucu hayatını kaybettiğini vurgulayan Time dergisi, ağızdan verilecek şekerli-tuzlu su karışımının, kolera ve rotavirüs kökenli ağır ishal vakalarının bile yüzde 90’ında sıvı kaybını telafi ederek vücutta sıvı dengesini sağladığını ifade etti.
Kaynak: time.com

Kolalı içecekler kemik erimesi yapabiliyor
AMERİKALI bilim adamları tarafından yapılan bir araştırmada, kolalı içeceklerin kadınlarda osteoporoz (kemik erimesi) riskini artırdığı ortaya çıktı. Tufts Üniversitesi uzmanları, daha önce 60 yaş grubundaki 2 bin 500 kadın üzerinde yapılan bir araştırmanın verilerini kullanarak, kalça kemiğindeki 3 ayrı noktanın ve omurganın kemik yoğunluğunu inceledi. Araştırmanın sonunda, yaş, menopoz, kalsiyum ve vitamin alımı gibi unsurlar gözardı edildiğinde bile, kola içen kadınlarda söz konusu noktalardaki kemik mineral yoğunluğunun hiç kola içmeyenlere oranla yüzde 4 düşük olduğu anlaşıldı. Kemik yoğunluğu düşük çıkan kadınların haftada en az 4 kutu kola ve bir de karbonatlı içecek tükettiği tespit edildi. Bilim adamları, kolanın içindeki kafeinin kemik yoğunluğunu düşürebileceğini belirtirken, kafeinsiz kolayla yaptıkları denemelerde de aynı olumsuz etkinin ortaya çıkmasının şaşırtıcı olduğunu belirttiler. Uzmanlar, kolada bulunan ve kemiklerdeki kalsiyumu emen fosforik asitin de kadınlarda kemik erimesi riskini artırıyor olabileceğini ifade etti. Bilim adamlarına göre, kolalı içecekler erkeklerde kemik erimesi riski yaratmıyor.
Kaynak: healthday.com

ANADOLU SAĞLIK MERKEZİ DOKTORLARI SORULARINIZI YANITLIYOR
Mesane tümörü ameliyatı oldum...
43 yaşındayım... Bir yıl önce ‘Ağrısız gross hematüri yakınması, idrar yapma zorluğu olmadan, idrardan bir kez kan gelmesi, USG’de mesanede 34mm. kitle’ yakınmasıyla mesane tümörü ameliyatı oldum. Mesane dışında bir kitle oluşumu yaşamamak için ne yapmam gerekiyor? Nelerden uzak durmam gerekiyor? Mehmet S.

Çok geçmiş olsun. 1 yıl önceki ameliyatınıza takiben yapılan 2 adet sistoskopinin temiz çıkmasına çok sevindim çünkü idrar kesesi tümörlerinde en sık nüks olasılığı ilk yıl içinde oluyor.Patoloji raporunuzdan tümörün idrar kesesi duvarında derinleşmediği, fakat hücre tipi olarak agresif seyretmeye yatkın olduğu gözüküyor. Bu açıdan bundan sonraki sistoskopik incelemeleriniz çok önemli. Esas sorunuz olan yaşam tarzınızla ilgili olarak yapacağınız en doğru tek davranış biçimi sigarayı bırakmak ve sigara dumanından uzak durmak. Zaten bunu yaptığınızı söylemişsiniz. Bunun dışında dikkatle yapmanız gereken doktorunuzla yakın temasınızı devam ettirmek ve doktorunuzun isteyeceği tetkikleri ve sistoskopilerinizi zamanında yaptırmak.

Anadolu Sağlık Merkezi Üroloji Uzmanı Yalçın İlker

YARIN
* Eğer 40 yaşından sonra bir erkekte demir eksikliği varsa bunun anlamı nedir?

* Kadınlar demir eksikliğine karşı ne yapmalılar?