35 yaşından sonra hamile kalma şansı süratle düşüyor

Erdal Ulakoğlu'yla kadında kısırlığın nedenlerini konuşmaya başladık. Birkaç dakika geçmedi ki, "Kaç yaşındasın" diye sordu. Hık mık ettim. Sonra "38. Aslında 39'a bastım" deyiverdim. "Hemen, bu akşam hamile kalıyorsun?" dedi. Daha "ama niçin, nasıl" diye sor amadan da anlatmaya başladı.

Yumurtlama önemli
* Kadının hamile kalmasını engelleyen en önemli sebep ne?
Birinci sorun yumurta üretimidir. Yumurta üretimi de yaşla çok alakalıdır. Bir kadın 11 yaşından itibaren adet olmaya, yani yumurtlamaya başlar. Ama bu yumurtlama her zaman çok sağlıklı olmaz. Bazı ay yumurtlar, bazı ay yumurtlamaz. 16 yaşından sonra sağlıklı yumurta üretmeye başlar. Bir kadının en kolay hamile kaldığı yıllar 22 ile 27 yaş arasıdır. Tüp bebekte de öyle. Bu yaşlarda gelen kadınlarda çok başarılıyız...

* Ama artık kadınlar daha çok 30'larından sonra anne olmak istiyor...
Maalesef öyle. Giderek daha geç yaşta çocuk yapmak istiyorlar. 'Doktora yapayım sonra', 'Bankadan emekli olayım öyle' diye diye çocuk yapmayı sürekli erteliyorlar...

* Gerçekten de emekli olup da çocuk yapayım diyen kadın var mı?
Çook. Ama o kadınlara gebe kalmak için geç kaldıklarını söylemek lazım. 27 yaşından sonra kadınların gebe kalabilirliği azalıyor.

* Yüzde kaç azalıyor?
Hiçbir zaman yüzde 100 değildir. Yüzde 70 dersek, bir-iki yıl sonra bu oran yüzde 60'a düşüyor. 30 yaşından sonra gebe kalabilme şansı giderek azalıyor. 35 yaşından sonra süratle düşüyor. 40 yaşından sonra yüzde 5-10 oluyor. 50 yaşında ise yüzde 0.

* Benim gibi 38-39 yaşında olanlar için umut var mı yani?
Tabii ki var. Hormonlar iyiyse, yumurtlama varsa umut da var. Bir İtalyan profesör 63 yaşında bir kadını gebe bıraktırdı. Ama bu çok marjinal bir durum. Acaba kaç hastada denedi de tutturdu? Ne kadar hormon verdi? Bunlar önemli. Bu haberi okuyup da bize ileri yaşta çok hasta başvurdu. 'Bu şansın sizi bulması pek de mümkün değil' dedik.

50 yaşında ve gebe...
* Belki de birkaç yıl sonra ölecek. O çocuğa ne olacak?
Duygusal yanını bir tarafa bırakın. Acaba, yüksek tansiyonu var mı? Beyin damarları, kalp damarları ne durumda? Yani gebe kalması tıbben çok sağlıklı bir şey değil. İtalyan profesörünki bir örnekti, marjinal bir çalışmaydı. "Yapılabilir" ispatlandı...

* Nitekim sizin de 47 yaşında gebe kalan hastalarınız var...
Doğru. Ama kaç hastadan bir tanesi? Bu önemli. Bana 50 yaşında gebe kalmış kadın da geldi. Ama o kadın evlenmiş, doğurmuş, torun sahibi bir kadındı. 'Rahmim büyüdü. Miyom mu var?' diye geldi. Bir de baktık ki gebe. Gebeliğe tıbbi ve sosyal nedenlerle son verdik.

* Kadında gebe kalmak için yaş önemli. Peki ya başka?
Birincisi sağlıklı yumurtluyor mu diye bakıyoruz. İkincisi de yumurtalığında bir kist var mı, rahiminde ur var mı? Ultrasonla bakıp anlıyoruz. Tabii rahimi işgal eden miyomlar da gebe kalmayı engelleyebilir.

Miyom da yapabilir
* Eğer sadece birkaç santimlik bir miyomsa...
Miyomun yeri ve büyüklüğü önemli. Bakın çok büyük bir miyom ama rahmin dışında diyelim. Rahimin içine zarar vermemiş. İyi. Ama diyelim ki küçük bir miyom ve rahmin içinde... Veya bir polip ya da fibroit. Bunlar da gebeliği önleyebilir. Böyle bir oluşumu görünce kürtajla ya da histeroskopi denilen endeskopik ameliyatla alıyoruz.

* Yani önce rahimin içini temizliyorsunuz...
Evet. Ancak bunlar gebeliğe zarar verecek yerlerde ve büyüklükteyseler. Her önümüze gelene müdahele icap etmiyor. Daha sonra tüp bebeğe hazırlıyoruz.

Daha evlenmeden 'gebe kalabilir miyim' diye test yaptırılmalı.
Eskiden bir çift 2 yıl boyunca düzenli ilişkiye rağmen çocuk sahibi olamıyorsa tedaviye alınırdı. 30 sene önce böyleydi... Sonra bu süre 1 yıla indi. Ama artık geç evleniliyor. Düşünün 38 yaşında bir kadın evlendi, o kadının 2 sene bekleyecek bir lüksü yok. 1-2 ay gebe kaldı kaldı. Kalamadı hemen tetkikleri yaptırmalı. Hatta ileri gideyim evlenmeden 'Ben gebe kalabilir miyim?' diye terkilerini yaptırması lazım.

Geç adet görmeye başlayan kadınlar erken menopoza girer
* Kadınlar menopoza ne zaman girer?
Doğurmuş bir kadın 45-50 yaş civarında girer. Genetik önemlidir, kadının doğurmuş olması çok önemlidir. Ailede erken yaşta adet görülüyorsa o kişi de erken adet olur. Ve geç kesilir. Geç adet görmeye başlayan bir kadın, 17 yaşında adet gördüyse erken kesilir. Yani 35 yaşında menopoza girebilir. Ama 8-9 yaşında adet görmeye başlayan bir kadın 55 yaşında da adet görebilir. Böyle bir terslik var. Erken adet olanlar geç kesilirler. Geç başlayanlar ise erken kesilirler.

* Normalde tehlike ne zaman başlıyor?
40 yaşından sonra her zaman tehlike var. Hatta daha önce bile girebilirsiniz. Bu ay adet görürsünüz bir dahaki ay menopoza girebilirsiniz. Menopozun ne zaman kapınızı çalacağını bilemezseniz.