İhbar tazminatı nedir, nasıl hesaplanır? İhbar tazminatı kimlere, hangi durumlarda verilir?
İş sözleşmesi akdi, sonsuza kadar bu sözleşme ile işveren ya da işçinin bağlı kalması gerektiği anlamını taşımamaktadır. İşçi istediği işverenle, işveren ise istediği işçi ile çalışma hakkına sahiptir. Bu sebeple iş sözleşmelerinin ortadan kaldırılması yani fesihleri mümkündür. İhbar tazminatı, işverenin işçiyi haklı sebepler bulunmaksızın işten çıkarması durumunda ödenmek zorundadır. Ancak aynı durum işçi için de geçerlidir.
İhbar tazminatı hesaplanırken çeşitli değişkenler dikkate alınmalıdır. Brüt ücrete dayalı tazminat bildiriminde gelir vergisi ve damga vergisinin doğru bir şekilde düşülebilmesi önemlidir. Ancak ihbar sürenizin ne kadar sürdüğünü bilmek de kıdem tazminatını hesaplamak için çok önemlidir. İhbar süresini belirledikten sonra ana hesaplama sürecine geçebilirsiniz.
İhbar Tazminatı Nedir?
4857 sayılı iş kanununun 17. Maddesine göre ihbar tazminatı; Belirsiz süreli iş sözleşmesi için iş kanununda belirtilen ihbar sürelerinin sona ermesi durumunda, fes edenin diğer tarafa çalışma süresini dikkate alarak ödeyeceği bir tazminat türüdür. İşten çıkarma, hem çalışan hem de işveren tarafından ödenmesi gereken bir tazminat türüdür.
Maddede belirtilen haklı sebepler dışında, iş sözleşmesinin işveren tarafından ihbar sürelerine uyulmadan feshedilmesi halinde. 25, işçi, işçiye tazminat ödemekle yükümlüdür. Aynı durum işe alınan çalışan için de geçerlidir. Maddesinde belirtilen haklı nedenler dışında, işçinin bildirimde bulunmaksızın işten ayrılması durumunda. İş kanununun 24. maddesine göre, bu durumda işçi, hizmet süresini dikkate alarak işverene en az 2 hafta en fazla 8 hafta fesih tazminatı ödemek zorundadır.
İhbar Tazminatı Nasıl Hesaplanır?
İhbar tazminatı hesaplanırken çeşitli değişkenler dikkate alınmalıdır. Brüt ücrete dayalı tazminat bildiriminde gelir vergisi ve damga vergisinin doğru bir şekilde düşülebilmesi önemlidir. Ancak ihbar sürenizin ne kadar sürdüğünü bilmek de kıdem tazminatını hesaplamak için çok önemlidir. İhbar süresini belirledikten sonra ana hesaplama sürecine geçebilirsiniz.
Alınan son brüt ücret üzerinden brüt ihbar tazminatı tutarının bulunması gerekir. Daha sonra brüt ihbar tazminatı tutarından damga vergisi ve gelir vergisi kesilerek net ihbar tazminatı bulunabilir.
İhbar Tazminatının Şartları Nelerdir?
4857 Sayılı İş Kanunu Süreli Fesih başlıklı 17.maddesine göre; Süresi belli olmayan iş sözleşmelerinin fes edilmesinden önce durumun karşı tarafa bildirilmesi gerekir.
İş sözleşmeleri;
1- Çalışma süresi altı aydan az sürmüş olan işçi için, bildirimin tarafa yapılmasından başlanarak iki hafta sonra,
2- Çalışma süresi altı aydan bir buçuk yıla kadar sürmüş olan işçi için, bildirimin karşı tarafa yapılmasından başlanarak dört hafta sonra,
3- Çalışma süresi bir buçuk yıldan üç yıla kadar sürmüş olan işçi için, bildirimin karşı tarafa yapılmasından başlanarak altı hafta sonra,
4- Çalışma süresi üç yıldan fazla sürmüş işçi için, bildirim yapılmasından başlanarak sekiz hafta sonra, feshedilmiş sayılır.
Belirtilen süreler asgari olup sözleşme ile değişebilir. Bildirim koşullarına uymayan taraf, bildirim süresine denk gelen ücret miktarında tazminat ödemek zorundadır.
İhbar Tazminatını Kimler Alır?
Bir işveren veya çalışan ayrıca fesih için tazminat alabilir. İşçi ihbarsız işten çıkarıldığında işveren tazminat öderse, aynı durum işçi için de geçerlidir. Başka bir deyişle, bir çalışan yasal süreler içinde bildirimde bulunmaksızın işten ayrılırsa, işverene fesih tazminatı ödemek zorundadır. Tazminatın sona erdirilmesinin amacı, çalışan veya işverenin makul bir süre içinde istifa etme veya işten çıkarma niyetini diğer tarafa bildirmesini sağlamaktır.
