ABD’de üzerinde henüz anlaşmaya varılamayan mali uçurumla ilgili piyasaların önünde 7 olasılık bulunuyor. Borsalarda yaşanacak sert düşüşün siyasileri uzlaşmaya zorlayabileceği olasılıklardan biri. 6 hafta içerisinde hiçbir konuda uzlaşma sağlanamazsa ABD Hazinesi, Şubat ortasında borçlanamaz hale gelecek ve ABD temerrüde düşecek.
ABD Başkanı Barack Obama ve ABD Temsilciler Meclisi Başkanı John Boehner arasında ‘mali uçurum’ ile nasıl başedileceğine yönelik henüz bir uzlaşmaya varılamaması, piyasaları tedirgin ediyor.
Obama ve Boehner arasındaki görüşmelerde, Noel ve yeniyıl sürecinde olumlu ilerleme sağlanamaması halinde, 1 Ocak tarihinde devreye girecek olan yaklaşık 600 milyar dolar değerindeki vergi artışları ve harcama kesintileri nedeniyle dünyanın en büyük ekonomisinin yeniden resesyona girmesinden korkuluyor.
Peki şimdi Obama’yı ve Kongre’yi neler bekliyor? İşte mali uçurum ile ilgili 7 olası senaryo:
1- Obama ve Boehner gizli görüşmelere devam edecek. Liderler, Bohner’in başarısızlıkla sonuçlanan B Planı öncesinde, bazı yüksek gelirli ABD vatandaşlarının vergilerinin artırılması ve uygulamaya konması öngörülen harcama kesintileri konusunda uzlaşmaya varmak üzere olduklarının sinyallerini vermişlerdi. ABD’nin bütçe açığı sorununa yıl başından önce bir çözüm üretmek için üzerlerinde büyük baskı kurulan liderler, görüşmelere kaldıkları yerden devam edecek. Ancak, 1 trilyon dolar değerindeki yeni vergiler ve yine 1 trilyon dolarlık uzun-vadeli harcama kesintilerinin uygulamaya konmasını öngören bir anlaşmayı kabullenmek hem Demokratlar hem de Cumhuriyetçiler için bir hayli zor olacak. Boehner, Cumhuriyetçilere zenginlere vergi artırımını kabul ettirmeye çabalarken; Obama ise Demokratları sosyal harcama programlarında kesinti yapılması için ikna etmek zorunda.
2- Borsada yaşanacak büyük bir düşüş, Washington’daki siyasetçilere tartışmalara son verip bir an önce uzlaşmaya varmaları konusunda aldıkları en net mesajı gönderecek. Bu durumun bir benzeri 2008 yılında siyasilerin mali kurtarma paketini reddettiklerinde yaşanmıştı.
3- 2012’nin son günlerinde herhangi bir uzlaşmaya varılamayacak ve hükümet geçici bir süre için ‘uçurum’dan atlayacak. Bu durumda 1 Ocak’ta ABD’de tüm halkın vergileri artacak. Yılın ilk haftası Kongre, vergiler ve 109 milyar dolarlık harcama kesintisi hususunda hızlıca görüş birliğine varmak için çabalayacak. Bu çerçevede, Ocak ayında tüm vergiler artmış olacağından, bu vergilerin bir kısmını olduğu yerde bırakma fikri siyasetçilere, vergi artırımı kararı almak kadar zor gelmeyecek. Böylece uzlaşma Aralık ayına kıyasla çok daha kolay olacak.
ABD Şubat ortasında temerrüde düşebilir
4- Önümüzdeki 6 hafta içerisinde hiçbir konuda uzlaşma sağlanamayacak. Kongre’nin ülkenin 16.4 trilyon dolar olan borç limitini yükseltmemesi halinde Hazine, Şubat ortasında borçlanamaz hale gelecek ve ABD temerrüde düşme tehlikesiyle karşı karşıya kalacak.
5- Boehner cesur bir adım atacak ve Temsilciler Meclisi’ne, Obama’nın teklif ettiği, yıllık geliri 250 bin doların üzerinde olan ailelerin vergilerinin artırılmasını öngören tasarıyı oylamaları için çağrıda bulunacak. Demokratların oyları ve Cumhuriyetçiler’in bir kısmının da desteğiyle taslağın Temsilciler Meclisi’nden geçmesi mümkün olabilir.
6- Herhangi bir zaman diliminde imzalanacak olan kısmı anlaşma. Kongre, 1 Ocak’ta devreye girecek olan gelir vergisi artırımının büyük bir kısmının ertelenmesini sağlayacak bir yasa tasarısı üzerinde anlaşmaya varabilir. Ya da süresi dolacak olan vergi indirimlerinde uzatmaya gidebilir ve bu şekilde orta sınıfın zenginleri hedef alan vergi artırımlarına maruz kalmasını engelleyebilir.
7- Piyasalarda çöküş olmaz ve siyasiler ‘mali uçurum’un zannedildiği kadar kötü olmadığına karar verir. Konge ve Beyaz Saray 2013 ve 2014’te birbirleriyle uğraşmaya devam eder.
DİPNOT
Mali uçurum nedir?
ABD, 11 Eylül 2001’deki saldırıların ardından oluşan ekonomik krizi aşmak ve piyasayı canlandırmak için vergi indirimleri getirmişti. İndirimler 1 Ocak’ta bitiyor. İndirimlerin sona ermesinin piyasaları sarsmasından, şirket kârlarını azaltıp ekonomiyi resesyona sürüklemesinden korkuluyor.
B Planı da işe yaramadı
Uzun süren tartışmalar sonucunda, ABD Başkanı Obama ‘mali uçurum’un önünü kesmeye yönelik planında geri adıma atarak gelir vergilerinin geliri 250 bin doların üzerinde olan vatandaşlar yerine 400 bin üzerinde olanlar için artırılmasını teklif etmişti. Obama, Amerikalıların yüzde 98’i, küçük işletmelerin de yüzde 97’si için vergilerin artmamasını istiyor. Bu teklifi reddeden Temsilciler Meclisi Başkanı John Boehner tarafından ortaya bir ‘B Planı’ atıldı. Bu plan çerçevesinde, yıllık geliri 1 milyon dolar ve altında olanlar için Bush dönemi vergilerinin devam etmesi öngörülüyordu. Ancak, Boehner, parti içinden gelen itirazların ardından B Planı’ndan vazgeçmek zorunda kaldı.
Haberin Devamı
