Natamisin nedir, nerelerde kullanılır? Gıda koruyucusu Natamisin kullanımı yasak mı, insan sağlığına zararı nedir?

Tarım ve Orman Bakanlığı'nın açıkladığı tağşiş görülen ürünlerde gıdalarda küflenmeyi engelleyen koruyucu madde olarak bilinen natamisin görüldü. Söz konu listenin ardından natamisin, kullanım alanı ve zararları araştırılmaya başlandı.

Natamisin nedir, nerelerde kullanılır?

Gıda ve Tarım Bakanlığı tarafından verilen bilgilere göre; süt ve süt ürünlerinde küf ve maya gelişiminin önlenmesinde kullanılan E-235 kodlu koruyucu bir gıda katkı maddesi olan natamisin antibiyotiği raf ömrünün artırılmasını sağlamaktadır. Günlük vücuda alım miktarı 0.3 mg/kg vücut ağırlığıdır. Fazla miktarda kullanıldığında toksik etkisi olmamasına rağmen insan sağlına zararları olabilmektedir.

Natamisin özellikle Peynirlerde ve Sosis ve sucuklarda yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Bazı ülkelerde meyve suyu, şarap ve yoğurtlarda da kullanılmaktadır. Natamisin ürünlere püskürtme sistemiyle ya da direkt ürün içine ilave edilerek kullanılabilir.

Natamisin kullanımı yasak mı?

Türk Gıda Kodeksi Renklendiriciler Ve Tatlandırıcılar Dışındaki Gıda Katkı Maddeleri Tebliği’ne göre (Ek 3 Bölüm C) natamisin; sert, yarı sert ve yarı yumuşak peynirlerin ve kurutulmuş, kürlenmiş sosislerin yüzey uygulamalarında 1 dm2 lik yüzeyde en çok 1 mg bulunabilir ancak 5 mm’lik derinlikte bulunmayacak şekilde kullanılabilir.

Natamisin özellikle peynirlerde küf ve maya üremesini engellemek amacı ile kullanılır. Dolayısıyla depolama esnasında ve rafta üründe küf maya gelişimi engellenerek dolaylı olarak ürün raf ömrüde uzatılmış ve mikotoksin oluşum riski engellenmiş olur.

Natamisin daha çok toprakta bulunan Streptomyces natalensisden fermentasyon ile üretilir. Gıdalarda kullanım genellikle sprey yöntemi ile yüzeye uygulanması veya salamura suyuna ilave edilmesi şeklindedir. Amerika’da et ürünlerinde kullanımı henüz onaylanmamış olmakla birlikte süt ürünlerinde yaygın olarak kullanılmaktadır.

NATAMİSİN İNSAN SAĞLIĞINA ZARARI NEDİR?

Natamisin Hücre zarında steroller ile, özellikle ergosterol ile birleşerek, hücrenin geçirgenlik mekanizmasını tahrip eder. Bu durumda hücreden katyon sızıntısı nedeniyle, hücre içindeki pH da hızlı bir düşme oluşur.