Uzman isim uyardı! Klimalar pek çok hastalığa davetiye çıkartıyor

Cansu Akalp/Gazetevatan.com

Havaların ısınması ile birlikte klima kullanımı arttı. Evde, ofiste, arabada ,alışveriş merkezinde gittiğimiz kafelerde ve restoranlarda kısacası hemen her yerde hayatımızı konforlu hale getiren cihazlardan birisine dönüştü klima.  Ortamı soğutma ve ısıtmayı sağlayan klimalar yaz-kış vazgeçilmezimiz oldu. Hayatımızı kolaylaştırdığını sandığımız klimaların bizlere olumsuz etkileri de söz konusu. Göğüs Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Özgür Karacan klimanın yol açtığı hastalıklar ve korunma yolları ile ilgili gazetevatan.com’a önemli açıklamalarda bulundu.

Klima kullanımının sağlık açısından zararlarından bahseden Doç.Dr. Özgür Karacan şunları söyledi;

"Yazın ortamların ısısını düşürmek amaçlı klima kullanımı çok yaygın. Ancak klimanın doğru kullanılmadığı taktirde solunum sistemi fizyolojisine yani normal solunum sistemi sağlığına olumsuz etkileri var. Solunum sistemi belirli bir atmosferik sıcaklıkta çalışan bir sistem. Klimayla kapalı ortamlarda ısı aşırı derecede düşürüldüğünde ( 20 derecenin altı) solunum sisteminin koruyucu örtüsü dediğimiz mukoza zarar görür. Mukozanın aşırı soğuğa maruz kalması bu örtüde çatlaklara ve koruyucu özelliğinin kaybına sebep olur. Buna bağlı olarak klima ile uzun süre temas da hastalıklara bir eğilim ortaya çıkıyor. Normal olarak o örtü koruyucu olması gerekirken çatlak oluşup kuruduğunda mikroorganizmalar buradan içeriye girebilir ve insanlar daha sık klimaya bağlı olarak üst solunum yolu enfeksiyonu dediğimiz virüslerin oluşturduğu tabloyla karşılaşabilir."

Uzun süre klima çalışan ortamlarda bulunmak pek çok hastalığa da davetiye çıkartabiliyor. Klima sebebiyle doktora başvuran kişilerin sayısı yaz aylarında artıyor. Klima kullanımı bakteriyel ve viral üst solunum yolu enfeksiyonlarını arttırıcı bir özellik taşıdığını belirten  Karacan, "Klimaların soğutma sistemi kullandıkları sıvı rezervuarlarda mikroorganizmalar olabilmektedir. Klimalar o sulu sistemlerin içerisine yerleşen, çoğalan mikroorganizmaların dışarıya dağılımına neden olur. Sadece klimayla ilişkili lejyoner hastalığı denilen hastalıklar oluşabilmektedir. Klimanın sulu sisteminde çoğalan ve klima özelliği dolayısıyla dışarıya çıkan organizmaları insanlar soluyarak Legionella denilen mikroorganizmanın oluşturduğu lejyoner hastalığı denilen hastalığa maruz kalabilirler." dedi.

'ARABADAKİ KLİMA BAKIMININ DÜZENLİ YAPILMASI ŞART!'

Peki pek çok rahatsızlığı ortaya çıkartan klimaların zararlarından korunmak için ne yapmalıyız?   Göğüs Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Özgür Karacan klimaların şartlara uygun olarak sık sık temizlenmesi gerektiği konusunda uyarıda bulundu. Karacan'a göre; 

"Filtrelerinin mutlaka bakımı gerekir. Temizlenmemiş filtrelerde her türlü mikro düzeydeki alerjik olabilecek protein yapılar, alerjik polen yapıları ya da ev içerisinde kedi, köpek gibi hayvanların oluşturduğu yapılar klima tarafından çekilir. Filtreler temizlenmediği ve toplayıcı özelliğini tam tersi yayıcı özellik haline getirdiği için alerjik hastalıklar artabilmektedir. Temizliği ve bakımı zamanında yapılmayan klimalar enfeksiyon ve alerjik hastalık kaynakları olabilmektedirler. Biliyorsunuz araçlarda da uygulanan klima sistemleri var. Evlerin klimaları var. Ama bir de plaza gibi kapalı ve büyük ortamlarda, iş yerlerinde kullanılan genel klimalar var. Özellikle büyük iş yerlerinde kullanılan genel merkezi klimalar bakımları iyi yapılmazsa kalabalık iş ortamlarında bahsettiğimiz mikrooroganizmaların, alerjik yapıların yayılması hızlanır. Kişiler hem enfeksiyonlarla hem de alerjik etmenlerle karşılaşabilmektedir. Yine arabalardaki polen filtresinin, arabalardaki filtre bakımının yıllık düzenli yapılması şart. Araçlarda klima çalışırken arada bir pencereyi hafif aralamak doğal hava akışını sağlamak gerekir.

'ORTAM DOĞAL HAVA ALMALI'

Klimanın yanlış kullanımıyla pek çok sağlık sorunu ortaya çıkabiliyor. Sürekli klimanın çalıştırılması ev veya ofis her nerede olursak olalım zararlı. Ortamın tamamen kapalı olması ve hiçbir şekilde hava girmemesi sağlık sorunlarına yol açabilir. Bu sorundan nasıl kaçabileceğimizin yollarını açıklayan Doç. Dr. Özgür Karacan şunları söyledi;

"Klimanın bakımlarını yapmak kadar ortamın doğal hava almasını sağlamak da çok önemli. Mutlaka normal havalandırmanın da bir yandan devam etmesi lazım. Yani oda olsun araç olsun ofis ev olsun ortamın tamamen kapalı olmasını önermiyoruz. Bir yerde aşırı ısıyı önlemek için klimatizasyon yapılabilir ama bir yandan da normal hava akımının sağlanması garanti edilmelidir. Kişilerin uzun süre düşük sıcaklıklara maruz kalmamaları gerekir. Soğutucu akımın direkt üst solunum yollarına doğru yönelmesinin önüne geçmek gerekir. Yani o akım sisteminin yüze, sinüslere ve buruna doğru değil de aşağıya doğru olması önemli. Klima akımını direkt yüzümüze doğru, solunum sistemine doğru almamalıyız."

Klimaya bağlı çıkan hastalıklarla ilgili de konuşan Karacan, "Klima ile bağlı hastalıklar 1976 yılında Amerika Philadelphia savaş gazilerinin toplandığı bir otelde ilk kez tespit edilen bir durumla ortaya çıktı. O buluşmada 221 kişi hastalandı, 34’ü yaşamını yitirdi. Ağır bir hastalık olan Legionella pneumophila mikroorganizmanın yarattığı lejyonellozis adlı hastalık tanımlanmış oldu. Bu hastalık 1976 yılında beri tanımlanmış, bilinen klima ilişkili bir durum. Sadece klima da değil su rezervuarları yanı iç ortamlardaki su kaynakları, göller, dekoratif amaçlı kullanılan havuzlar bu tür sistemlerde biriken mikroorganizmalar. Hala hastalık yapıcı kuvveti fazla, akciğerde zatürre yapıcı bir mikroorganizma Legionella pneumophila ve buna bağlı olarak gelişen leyjoner hastalığı ilk defa klima sistemlerinde ortaya çıktı." diye konuştu.